Eldstöð

Eldgos á jarðflekamótum

Eldstöð er jarðfræðilegur landslagsþáttur (oftast fjall, þá kallað eldfjall) þar sem hraun eða í tilfelli lághitaeldstöðva, rokgjarnt efni gýs, eða hefur gosið. Fjölmargar eldstöðvar eru þekktar á reikistjörnum og tunglum í sólkerfinu, margar þeirra mjög virkar. Á jörðinni á þetta sér stað á flekamótum og á svokölluðum heitum reitum, en Hawaii eyjajklasinn myndaðist til dæmis yfir einum slíkum. Rannsókn eldstöðva kallast eldfjallafræði.

Hæsta þekkta eldfjall heims er Ólympusfjall á reikistjörnunni Mars, og er það jafnframt hæsta fjall í heimi sem vitað er um. Virkasta eldfjall jarðarinnar er Kilauea eldfjallið á Hawaii.

Tenglar

• Eldfjöll - bræðsluofnar náttúrunnar; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1956

Eldstöðvar hafa verið virkar frá því á örófi alda, þ.e.a.s. frá því áður en Ísland byggðist. Eldstöðvar, þá má nefna Katla og Hekla, gjósa oft.