„Flekakenningin“: Munur á milli breytinga
m robot Breyti: it:Tettonica delle placche |
Amk~iswiki (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Tectonic plates.png|thumb|200px|[[Fleki (jarðfræði)|Flekar]] [[Jörðin|jarðarinnar]] voru kortlagðir á síðari hluta [[20. öldin|20. aldar]].]] |
[[Mynd:Tectonic plates.png|thumb|200px|[[Fleki (jarðfræði)|Flekar]] [[Jörðin|jarðarinnar]] voru kortlagðir á síðari hluta [[20. öldin|20. aldar]].]] |
||
'''Flekakenningin''', eða '''landrekskenningin''' er [[kenning]] sem ætlað er að útskýra rek [[meginland|meginlandanna]]. Fleka- og landrekskenningin hefur verið rakin til þýska vísindamannsins [[Alfred Wegener]] en einnig til [[John Tuzo Wilson]]. |
'''Flekakenningin''', eða '''landrekskenningin''' er [[kenning]] sem ætlað er að útskýra rek [[meginland|meginlandanna]]. Fleka- og landrekskenningin hefur verið rakin til þýska vísindamannsins [[Alfred Wegener]] en einnig til [[John Tuzo Wilson]]. |
||
Samkvæmt þessari kenningu skiptist [[jarðskorpa]]n í allnokkra [[jarðfleki|jarðfleka]] og fljóta þeir ofan á [[möttull|möttlinum]] og eru á hreyfingu hver gagnvart öðrum. Á [[flekaskil|flekaskilum]] færast tveir flekar í sundur og við það þrýstist [[bergkvika|bergkvika]] upp á yfirborð jarðar (hvort sem er ofan- eða neðansjávar) og myndar nýtt land. Á [[flekamót|flekamótum]] þrýstast hins vegar tveir flekar saman. Þegar annar flekinn fer undir hinn getur myndast [[djúpsjávarrenna|djúpsjávarrenna]]. Í því tilfelli er a.m.k. annar flekinn [[úthafsfleki|úthafsfleki]]. Ef tveir [[meginlandsfleki|meginlandsflekar]] mætast myndast svokölluð [[fellingafjöll|fellingafjöll]]. Ástæðan fyrir því að mismunandi jarðfræðileg fyrirbæri myndast er sú að [[úthafsfleki|úthafsflekar]] eru mun [[eðlismassi|eðlisléttari]] en [[meginlandsfleki|meginlandsflekar]]. |
Samkvæmt þessari kenningu skiptist [[jarðskorpa]]n í allnokkra [[jarðfleki|jarðfleka]] og fljóta þeir ofan á [[möttull|möttlinum]] og eru á hreyfingu hver gagnvart öðrum. Á [[flekaskil|flekaskilum]] færast tveir flekar í sundur og við það þrýstist [[bergkvika|bergkvika]] upp á yfirborð jarðar (hvort sem er ofan- eða neðansjávar) og myndar nýtt land. Á [[flekamót|flekamótum]] þrýstast hins vegar tveir flekar saman. Þegar annar flekinn fer undir hinn getur myndast [[djúpsjávarrenna|djúpsjávarrenna]]. Í því tilfelli er a.m.k. annar flekinn [[úthafsfleki|úthafsfleki]]. Ef tveir [[meginlandsfleki|meginlandsflekar]] mætast myndast svokölluð [[fellingafjöll|fellingafjöll]]. Ástæðan fyrir því að mismunandi jarðfræðileg fyrirbæri myndast er sú að [[úthafsfleki|úthafsflekar]] eru mun [[eðlismassi|eðlisléttari]] en [[meginlandsfleki|meginlandsflekar]].<ref name="EBO"> Sótt 12. apríl 2009 á [http://search.eb.com/eb/article-9108555 ebonline.com]</ref> <ref name="Jarðfræði">Guðbjartur Kristófersson (2005).''Jarðfræði.'' Reykjavík: Offsetfjölritun.]</ref> |
||
== Tengt efni == |
== Tengt efni == |
||
| Lína 7: | Lína 7: | ||
* [[Heitur reitur]] |
* [[Heitur reitur]] |
||
* [[Jarðskorpa]] |
* [[Jarðskorpa]] |
||
*[[Eldvirkni]] |
* [[Eldvirkni]] |
||
==Tenglar== |
==Tenglar== |
||
[http://search.eb.com/eb/article-9108555 Encyclopaedia Britannica Online] |
|||
[[Flokkur:Flekakenningin]] |
[[Flokkur:Flekakenningin]] |
||
== Heimildir == |
|||
{{reflist}} |
|||
{{Tengill ÚG|de}} |
{{Tengill ÚG|de}} |
||
Útgáfa síðunnar 15. apríl 2009 kl. 11:57
Flekakenningin, eða landrekskenningin er kenning sem ætlað er að útskýra rek meginlandanna. Fleka- og landrekskenningin hefur verið rakin til þýska vísindamannsins Alfred Wegener en einnig til John Tuzo Wilson. Samkvæmt þessari kenningu skiptist jarðskorpan í allnokkra jarðfleka og fljóta þeir ofan á möttlinum og eru á hreyfingu hver gagnvart öðrum. Á flekaskilum færast tveir flekar í sundur og við það þrýstist bergkvika upp á yfirborð jarðar (hvort sem er ofan- eða neðansjávar) og myndar nýtt land. Á flekamótum þrýstast hins vegar tveir flekar saman. Þegar annar flekinn fer undir hinn getur myndast djúpsjávarrenna. Í því tilfelli er a.m.k. annar flekinn úthafsfleki. Ef tveir meginlandsflekar mætast myndast svokölluð fellingafjöll. Ástæðan fyrir því að mismunandi jarðfræðileg fyrirbæri myndast er sú að úthafsflekar eru mun eðlisléttari en meginlandsflekar.[1] [2]
Tengt efni
Tenglar
Heimildir
- ↑ Sótt 12. apríl 2009 á ebonline.com
- ↑ Guðbjartur Kristófersson (2005).Jarðfræði. Reykjavík: Offsetfjölritun.]
Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG