„Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn“: Munur á milli breytinga

'''Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn''' var opnað [[1. desember]] [[1994]] eftir sameiningu [[Landsbókasafn Íslands|Landsbókasafns Íslands]] og bókasafns [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] í Þjóðarbókhlöðunni sem stendur á [[Melarnir|Melunum]] í [[Vesturbær Reykjavíkur|Vesturbæ Reykjavíkur]] nálægt [[Hringbraut]]. Safnið hefur það tvíþætta hlutverk að vera [[þjóðbókasafn]] [[Ísland]]s sem safnar öllu prentuðu íslensku efni og auk þess [[háskólabókasafn]] en safnið á stærsta safn fræðirita[[fræðirit]]a á landinu. Safnið er [[skólabókasafn]] Háskóla Íslands og því er þjónusta þess við skólann skilgreind með sérstökum samningi. Þess utan er safnið [[almenningsbókasafn]] og öllum opið.

Starfsmenn safnsins eru tæplega hundrað talsins. Safnið rekur meðal annars upplýsingaþjónustu fyrir skóla og atvinnulíf, landsmiðstöð millisafnalána, bókbandsstofu og skráningardeild. Safnið sér líka um úthlutun [[ISBN]]- og [[ISSN]]-númera fyrir íslenska bóka- og tímaritaútgáfu og heldur utan um íslenska útgáfuskrá. Á síðustu árum hefur safnið staðið að stórum verkefnum sem ganga út á að veita aðgang að safnkostinum á [[Veraldarvefurinn|Veraldarvefnum]]. Dæmi um slík verkefni eru [[Gegnir]] (samskrá íslenskra bókasafna), [[Tímarit.is]] (dagblöð og tímarit), [[Sagnanet]] (handrit) og [[The European Library]] (samleit í spjaldskrám evrópskra bókasafna). Safnið heldur einnig utan um áskriftir ýmissa stofnana að stórum tilvísana- og gagnasöfnum og rafrænum tímaritum.

Á [[1951-1960|6. áratugnum]] var farið að ræða um það að óhagkvæmt væri að byggja upp tvö vísindabókasöfn á landinu. Sérstök nefnd undir forsæti [[Þorkell Jóhannesson|Þorkels Jóhannessonar]] rektors var skipuð til að fjalla um málið og árið 1957 var samþykkt [[þingsályktunþingsályktunartillaga]] um að sameina bæri Landsbókasafnið og Háskólabókasafnið sem allra fyrst í sérstöku húsnæði þar sem [[Safnahúsið]] myndi ekki nægja til að svara þörfum sameinaðs bókasafns.<ref>[http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3134563 Tillaga til þingsálykunar - um sameining Landsbókasafns og Háskólabókasafns o.fl.], 1957 Árbók Landsbókasafns Íslands</ref> Í framhaldi af því var farið að ræða um byggingu sérstaks húsnæðis, „þjóðarbókhlöðu“, nálægt háskólanum og voru menn helst á því að ljúka ætti við bygginguna þjóðhátíðarárið [[1974]] þegar minnst yrði 1100 ára afmælis Íslandsbyggðar. Ákveðið var að safnið yrði „gjöf þjóðarinnar til sjálfrar sín“ á þjóðhátíðinni. Söfnin hófu þá undirbúning og fengu meðal annars erlenda sérfræðinga í hönnun slíkra bókasafna frá [[UNESCO]] til ráðlegginga. 1970 var svo samþykkt nánast samhljóða þingsályktun þess efnis byggð á tillögu [[þjóðhátíðarnefnd]]ar sem [[Gylfi Þ. Gíslason]] bar fram. Þá var þegar búið að stofna byggingasjóð með reglulegu framlagi af fjárlögum[[fjárlög]]um til að fjármagna framkvæmdina.

Þegar leið á árið 1974 var svovarð ljóst að ekki yrðuværu til nægir peningar til að hefja framkvæmdir og þar við það sat næstu ár. Árin 1972 og 1975 hafði ríkissjóður tekið aftur framlag sitt til byggingasjóðs. [[Olíukreppan 1973|Olíukreppan]] olli því meðal annars að afkoma ríkissjóðs versnaði næstu árin og ekkert varð því af framkvæmdum þótt reglulegaviljinn væri rætt um að hefja byggingufyrir hússinshendi.

Árið 1977 komst loks skriður á málið þegar ákveðið var að verja hluta ágóða af sölu [[þjóðhátíðarmynt]]ar til byggingar þjóðarbókhlöðu. Samningar náðust við [[Reykjavíkurborg]] um gatnagerð og skipulag Birkimelssvæðisins og var meðal annars gert ráð fyrir því að færa [[Melavöllur|Melavöllinn]] um set tímabundið, en áætlað var að hann hyrfi á brott þegar húsið yrði tekið í notkun. [[28. janúar]] [[1978]] hófst byggingartíminn með því að [[Vilhjálmur Hjálmarsson]], menntamálaráðherra, tók fyrstu skóflustungu að húsinu [[28. janúar]] [[1978]]. Eftir það var tekinn grunnur og steyptir sökklar og neðsta gólfplatan. Næstu ár var unnið að uppsteypu hússins og [[Vigdís Finnbogadóttir]] lagði [[hornsteinn|hornstein]] að því [[23. september]] 1981. 1983 var húsið nánast fullsteypt. Það ár komu til landsins sérsmíðaðir [[ál]]skildir sem klæða það að utan.

Þjóðarbókhlaðan er reglulegur ferningur með fjórum [[stigahús]]um utanáliggjandi auk inngangs sem tengist aðalbyggingunni með [[brú]] þar sem gengið er inn á aðra hæð. Húsið stendur ofaní eins konar dæld eða skál þar sem neðst er grunnt [[síki]] fyllt með vatni. Húsið er fjórar hæðir og kjallari. Í kjallara eru öryggisgeymslur og myndastofa. Á fyrstu hæð er aðstaða starfsfólks, skrifstofur, þjóðdeild og handritadeild auk lestrarsals þjóðdeildar. Aðalinngangur safnsins er á annarri hæð þar sem er afgreiðsla, upplýsingaborð og handbókadeild, auk skrifstofa. Á þriðju og fjórðu hæð eru svo tímarita- og bókasafn safnsins, auk tón- og myndsafns. Í húsinu eru yfir 500 sæti í lestraraðstöðu og nokkrar tölvur til afnota fyrir gesti. [[Þráðlaust net]] er í öllu húsinu. [[Veitingastaður|Veitingastofa]] er rekin á annarri hæð. Fyrir framan innganginn er eins konar hellulögð skál með vatni í.