Statúta

Statúta (kv., ft. statútur) er skipan eða tilskipun kirkjulegs yfirvalds (biskups, erkibiskups eða páfa), og var statútan ígildi lagasetningar í kirkjulögum. Statútur báru oft svip lagagreina eins og þær tíðkuðust á miðöldum, en þær minna einnig á reglugerðir eins og við þekkjum þær á okkar tímum, með því að kveða nánar á um einstök ákvæði kirkjulaga.

Orðið er komið úr latínu: Statutum = það sem fastsett er.

Um 1178 birti Þorlákur helgi skipan sína um föstur og skriftir, sem var í raun og veru ný lög, ætluð íbúum í biskupsdæmi hans. Þessi skipan eða statúta var ekki borin undir alþingi, og er ekki í kristinna laga þætti Grágásar, heldur beitti Þorlákur hér valdi kirkjuréttar. Þetta er elsta biskupastatúta sem vitað er um hér á landi.

Heimild

• Gunnar F. Guðmundsson: Kristni á Íslandi 2, Rvík 2000, bls. 94–96.