„Washington (fylki)“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
BodhisattvaBot (spjall | framlög)
SilvonenBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: gv:Washington
Lína 57: Lína 57:
[[gd:Washington]]
[[gd:Washington]]
[[gl:Estado de Washington]]
[[gl:Estado de Washington]]
[[gv:Washington]]
[[haw:Wakinekona]]
[[haw:Wakinekona]]
[[he:וושינגטון (מדינה)]]
[[he:וושינגטון (מדינה)]]

Útgáfa síðunnar 25. nóvember 2008 kl. 15:02

Flagg Skjöldur
Kortið sýnir staðsetningu fylkisins Washington

Washington er fylki á vesturströnd Bandaríkjanna. Washington liggur að Kanada í norðri, Idaho í austri, Oregon í suðri og Kyrrahafinu í vestri. Höfuðborg fylkisins heitir Olympia. Seattle er stærsta borg fylkisins.

Íbúar Washingtonfylkis eru um 5,9 milljónir talsins.

  Þessi Bandaríkja-tengda grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Washington var stofnuð sem óháð borg og nokkurs konar óháð fylki fyrir ríkisstjórn alls landsins. Hið nýja lýðveldi hafði frá sjálfstæðisyfirlýsingunni 1776 enga höfuðborg. Þingið kom saman á ýmsum stöðum, s.s. í Baltimore, New York og Philadelphia. Til óeirða kom 1783, þegar herinn fékk ekki laun sín greidd. Þegar ríkisstjórnin fékk hvorki stuðning Philadelphia né fylkisins, var ákveðið að stofna sérstakt fylki fyrir hana undir stjórn þingsins. Eftir miklar umræður var fallizt á stað við Potomac-ána (1791) og Georg Washington skipulagði endanlega í smáatriðum. Maryland lét af hendi 179 km² og Virginia 80 km². Foringi í uppreisnarhernum, Pierre-Charles L'Enfant, góður arkitekt, var fenginn til að skipuleggja borgina, sem ber enn þá þann svip, sem hann gaf henni. Hann kom þinghúsinu og Hvíta húsinu fyrir, þar sem þau standa, og tengdi þau með Pennsylvaniabraut.

Frá Capitol-byggingunni liggja 4 götur, Norður-, Suður- og Austur Capitolgötur og Mall. Þær skiptu borginni í fjórðunga, na., nv., sv. og sa. Norður-suður götunum gaf Pierre númer, sem hófust á einum en austur-vestur göturnar fengu bókstafi. Skálægu breiðgöturnar fengu nöfn hinna 13 fylkja sambandsríkisins. Mall var veigamest breiðgatnanna á milli Capitol og Potomac og skyldi gefa borginni opið yfirbragð. Árið 1800 var lokið við forsetabústaðinn, þinghúsið og fjármálaráðuneytið, svo að þingið gat komið saman í Washington í nóvember sama ár. Þá þegar var farið að tala um stórborg með 100-200þ. íbúum, þótt íbúafjöldinn væri aðeins 2.464 auk 623 þræla.

Árið 1814 réðust Bretar á lítt varða borgina og brenndu hana að mestu en skýfall bjargaði því, sem bjargað varð og varði hana frá algerri eyðingu. Eyðileggingin var slík, að þingið samþykkti með naumum meirihluta að endurbyggja borgina. Um nokkurra ára bil var hún meiri draumur en veruleiki. Charles Dickens skrifaði eftir heimsókn þangað: "Washington er borg hinna miklu áforma." Virginíufylki bar sig upp vegna þess, að svæðið, sem það lagði undir Washington væri óskipulagt. Því ákvað þingið árið 1846, að skila því aftur.

Árið 863 hófst borgarastyrjöldin og hergagnaiðnaður komst á legg. Herstjórnin og herdeildir sátu í Washington og Capitol var breytt í sjúkrahús. Að loknu stríðinu fjölgaði íbúum fljótlega vegna 40.000 frelsaðra þræla, sem settust þar að. Eftir 1870 fjölgaði íbúðar- og stjórn-sýslubyggingum svo mikið, að farið var að kalla Washington þjóðarsviðið. Árið 1887 fundust aftur hinar gleymdu teikningar L'Enfants en ekki var farið að nota þær aftur fyrr en um 1900.Snið:Tengill ÚG