„Laxárstöðvar“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 15: | Lína 15: | ||
|data9 = 2 |
|data9 = 2 |
||
|label10 = Gerð hverfla |
|label10 = Gerð hverfla |
||
|data10 = vél 1: Kværner Brug, Noregi (hverfill) |
|data10 = vél 1: Kværner Brug, Noregi (hverfill) A/s Titan, Danmörku (rafali) vél 2: James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
||
A/s Titan, Danmörku (rafali) |
|||
vél 2: James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) |
|||
Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
|||
}} |
}} |
||
{{Infobox |
{{Infobox |
||
Lína 38: | Lína 35: | ||
|data10 = James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) |
|data10 = James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) |
||
Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
||
}} |
|||
{{Infobox |
|||
|Name = Laxárstöðvar |
|||
|title = Laxárstöð III |
|||
|label1 = Gerð stöðvar |
|||
|data1 = [[Vatnsaflsstöðvar]] |
|||
|label3 = [[Vatnasvið]] |
|||
|data3 = 1550 km<sup>2</sup> |
|||
|label4 = Land |
|||
|data4 = [[Ísland]] |
|||
|label5 = Uppsett afl |
|||
|data5 = 13,5 [[Watt#Megawatt|MW]] |
|||
|label6 = Fallhæð |
|||
|data6 = 39 m |
|||
|label9 = [[Hverfill|Hverflar]] |
|||
|data9 = 1 |
|||
|label10 = Gerð hverfla |
|||
|data10 = Escher Wyss, Þýskalandi (hverfill) |
|||
ASEA, Svíðþjóð (rafali) |
|||
}} |
}} |
||
Útgáfa síðunnar 20. nóvember 2008 kl. 14:38
Gerð stöðvar | Vatnsaflsstöðvar |
---|---|
Vatnasvið | 1550 km2 |
Land | Ísland |
Uppsett afl | 5 MW |
Fallhæð | 39 m |
Hverflar | 2 |
Gerð hverfla | vél 1: Kværner Brug, Noregi (hverfill) A/s Titan, Danmörku (rafali) vél 2: James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
Gerð stöðvar | Vatnsaflsstöðvar |
---|---|
Vatnasvið | 1550 km2 |
Land | Ísland |
Uppsett afl | 9 MW |
Fallhæð | 29 m |
Hverflar | 1 |
Gerð hverfla | James Leffel & Co, Bandaríkjunum (hverfill) Westinghouse, Bandaríkjunum (rafali) |
Gerð stöðvar | Vatnsaflsstöðvar |
---|---|
Vatnasvið | 1550 km2 |
Land | Ísland |
Uppsett afl | 13,5 MW |
Fallhæð | 39 m |
Hverflar | 1 |
Gerð hverfla | Escher Wyss, Þýskalandi (hverfill) ASEA, Svíðþjóð (rafali) |
Laxárstöðvar eru þrjár og eru staðsettar í Laxá í Aðaldal. Þær nýta fallið í gljúfrunum við bæinn Brúar neðst í Laxárdal. Þaðan fellur áin út í Aðaldal.
Virkjanirnar Laxá I og Laxá III eru rennslisvirkjanir. Það þýðir að virkjanirnar nýta eðlilegt rennsli Laxár. Áin rennur því beint inn í inntaksgöngin og að vatnsvélunum. Æskilegra er að hafa lítið inntakslón.
Laxárstöð I er elsta virkjunin í Laxá og nýtir hún efri hluta fallsins við Brúar. Frá stíflunni efst í gljúfrunum er vatnið leitt fyrst í jarðgöngum og síðan í trépípu að stöðvarhúsinu um 670 m leið. Fallhæðin er 39 m og framleiðslugeta virkjunarinnar er 5 MW. Í stöðinni eru tvær vélasamstæður og var sú fyrri tekin í notkun árið 1939 en hin síðari árið 1944.
Laxárstöð II var reist á árunum 1950 til 1952. Hún hýsir einu vatnsvél stöðvarinnar sem tekin var í notkun árið 1953. Afl hennar er 9 MW.
Stíflumannvirki Laxár II voru byggð árið 1952 til að mynda inntakslón fyrir Laxárstöð II. Heildarfallið er 29 m.
Aðrennslispípa liggur frá stíflunni niður að Laxárstöð II, 378 m langur tréstokkur. Hann er 4 m í þvermál og flytur um 40 tonn af vatni á sekúndu. Fallhæðin er 29 m.
Fyrir ofan stöðvarhúsið er áberandi þrýstijöfnunartankur. Í vatninu sem rennur eftir tréstokknum er gífurleg hreyfiorka. Komi til þess að stöðva þurfi skyndilega vélar Laxár II myndast svokallaður vatnshamar í tréstokknum sem getur sprengt hann. Jöfnunartankurinn kemur í veg fyrir að slíkt gerist þar sem hann tekur þá við vatnshögginu. Jafnframt jafnar hann út rennslissveiflur í pípunni. Rör úr botni hans liggur niður að Laxá II.
Laxárstöð III, 13,5 MW að afli, er nýjasta virkjunin í Laxá og nýtir sama fall og Laxá I. Frá stíflu Laxár I er vatnið leitt í jarðgöngum í austari gljúfurveggnum að stöðvarhúsi um 60 m inni í berginu skammt frá stöðvarhúsi Laxár I og þaðan um frárennslisgöng út í Laxá. Þessir vatnsvegir eru alls um 850 m á lengd. Í stöðinni er ein vélasamstæða sem tekin var í notkun árið 1973.
Inni í berginu er hvelfingin sem hýsir vélasamstæðu Laxár III. Upphaflega var hvelfingin hönnuð fyrir tvær vatnsvélar sem hvor um sig átti að framleiða 25 MW. Var þá miðað við 56 m háa stíflu ofar í gljúfrinu og að heildarfallhæðin yrði 83 m. Þessi virkjanatilhögun olli miklum deilum í þjóðfélaginu og gekk undir nafninu laxárdeilan. Henni lyktaði með samkomulagi um núverandi tilhögun þar sem hætt var við alla frekari stíflugerð og aðeins önnur vatnsvélin var sett niður.
Á árinu 1993 var vatnshjól hverfilsins endurnýjað og við það jókst afl stöðvarinnar úr 9 MW í 13,5 MW.