„Brjáns saga“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ný síða: '''Brjáns saga''' – (eða '''Brjánssaga''') – var forn íslensk saga (tilgátusaga), þar sem m.a. var sagt frá Brjánsbardaga á Írlandi og Brjáni yfirko...
(Enginn munur)

Útgáfa síðunnar 2. nóvember 2008 kl. 16:23

Brjáns saga – (eða Brjánssaga) – var forn íslensk saga (tilgátusaga), þar sem m.a. var sagt frá Brjánsbardaga á Írlandi og Brjáni yfirkonungi Írlands. Sagan er glötuð.

Flestir fræðimenn eru sammála um að í 154.–157. kafla Njáls sögu sé stuðst við glatað rit um Brjánsbardaga. Þetta rit er einnig notað í Þorsteins sögu Síðu-Hallssonar og lítillega í Orkneyinga sögu. Þessi tilgátusaga er venjulega kölluð Brjáns saga, og hefur líklega verið samin á Íslandi um 1200. Hún hefur e.t.v. verið eina íslenska ritið sem fjallaði að mestu um írska atburði. Jón Jóhannesson telur hins vegar allt eins líklegt að þetta rit hafi verið sérstök saga um Sigurð Hlöðvisson Orkneyjajarl, sem féll í Brjánsbardaga.

Brjánsbardagi varð föstudaginn langa, 23. apríl 1014, á Uxavöllum (Clontarf – clon = engi, tarf = tarfur, uxi) við Dyflinni á Írlandi. Þar tókust á Brjánn yfirkonungur Írlands og Sigtryggur silkiskegg Dyflinnarkonungur, sem hafði fengið til liðs við sig mikið norrænt lið. „Bránn féll, en hélt velli“, eins og segir í vísu um bardagann. Aðalheimildir um orustuna eru írskar, m.a. samtímaannálar og ritið Landvörn Íra gegn víkingum (Cogadh Gáedhel re Gallaibh) frá 12. öld.

Kjarni frásagnarinnar um Brjánsbardaga eru Darraðarljóð, sem eru stórfellt og dularfullt kvæði, e.t.v. ort á Katanesi nyrst á Skotlandi. Sjá Njáls sögu.

Nýlega hafa komið fram hugmyndir um að Brjáns saga hafi verið rituð af norrænum mönnum í Dyflinni um 1100, sem andsvar við ritinu „Landvörn Íra“ (sjá Clarke o.fl. 1998:449).

Sjá einnig

Heimildir


Tenglar