„Sjórán“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 16. júlí 2008 kl. 12:22

Sjórán er rán sem fram fer á sjó eða á skipum við ströndina. Sjórán eru fremur algeng á vissum hafsvæðum og er tap vegna þeirra talið nema milli 13 og 16 milljörðum Bandaríkjadala árlega. Sjórán eru sérstaklega algeng milli Indlandshafs og Kyrrahafs, úti fyrir strönd Sómalíu, í Malakkasundi og við Singapúr. Þótt enn komi fyrir að ráðist sé á báta og skip undan strönd Norður-Afríku og í Karíbahafinu er það fremur sjaldgæft vegna markvissrar baráttu flota og strandgæslu á þessum hafsvæðum.

Fríbýttari eða kapari er gamalt heiti á sjóræningja sem rænir her- og kaupskip óvinveittrar þjóðar í umboði konungs (kaparabréf), einkum á 16., 17. og 18. öld. Slíkir sjóræningjar gátu hlotið frægð og vegsemd hjá því ríki sem þeir störfuðu fyrir. Sem dæmi má nefna sir Francis Drake sem rændi spænsk skip í Karíbahafinu og Magnus Heinason í Færeyjum sem fékk kaparabréf til að ráðast gegn enskum og hollenskum sjóræningjaskipum sem herjuðu á eyjarnar.

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Snið:Link FA Snið:Link FA

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:HMS_Mary_Rose_and_pirates.jpg|thumb|right|[[HMS Mary Rose]] berst við sjö sjóræningjaskip frá [[Alsír]] árið 1669.]]
-'''Sjórán''' er [[rán]] sem fram fer á [[sjór|sjó]] eða á [[skip]]um við [[strönd]]ina. Sjórán eru fremur algeng á vissum hafsvæðum og talin nema milli 13 og 16 milljörðum [[Bandaríkjadalur|Bandaríkjadala]] árlega. Sjórán eru sérstaklega algeng milli [[Indlandshaf]]s og [[Kyrrahaf]]s, úti fyrir strönd [[Sómalía|Sómalíu]], í [[Malakkasund]]i og við [[Singapúr]]. Þótt enn komi fyrir að ráðist sé á báta og skip undan strönd [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og í [[Karíbahafið|Karíbahafinu]] er það fremur sjaldgæft vegna markvissrar baráttu [[floti|flota]] og [[strandgæsla|strandgæslu]] á þessum hafsvæðum.
+'''Sjórán''' er [[rán]] sem fram fer á [[sjór|sjó]] eða á [[skip]]um við [[strönd]]ina. Sjórán eru fremur algeng á vissum hafsvæðum og er tap vegna þeirra talið nema milli 13 og 16 milljörðum [[Bandaríkjadalur|Bandaríkjadala]] árlega. Sjórán eru sérstaklega algeng milli [[Indlandshaf]]s og [[Kyrrahaf]]s, úti fyrir strönd [[Sómalía|Sómalíu]], í [[Malakkasund]]i og við [[Singapúr]]. Þótt enn komi fyrir að ráðist sé á báta og skip undan strönd [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og í [[Karíbahafið|Karíbahafinu]] er það fremur sjaldgæft vegna markvissrar baráttu [[floti|flota]] og [[strandgæsla|strandgæslu]] á þessum hafsvæðum.
 '''Fríbýttari''' eða '''kapari''' er gamalt heiti á sjóræningja sem rænir her- og kaupskip óvinveittrar þjóðar í umboði konungs ([[kaparabréf]]), einkum á [[16. öldin|16.]], [[17. öldin|17.]] og [[18. öldin|18. öld]]. Slíkir sjóræningjar gátu hlotið frægð og vegsemd hjá því ríki sem þeir störfuðu fyrir. Sem dæmi má nefna sir [[Francis Drake]] sem rændi [[Spánn|spænsk]] skip í [[Karíbahafið|Karíbahafinu]] og [[Magnus Heinason]] í [[Færeyjar|Færeyjum]] sem fékk kaparabréf til að ráðast gegn enskum og hollenskum sjóræningjaskipum sem herjuðu á eyjarnar.