„Líparít“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 11: | Lína 11: | ||
== Heimild == |
== Heimild == |
||
{{Vísindavefurinn|756|Hvað er líparít?}} |
{{Vísindavefurinn|756|Hvað er líparít?}} |
||
[[flokkur:bergfræði]] |
|||
{{stubbur|jarðfræði}} |
{{stubbur|jarðfræði}} |
Útgáfa síðunnar 8. júlí 2008 kl. 04:34
Líparít eða ljósgrýti eða rhýólít er súrt gosberg. Gosberg er berg sem myndast hefur í eldgosi og storknað hratt og að það sé súrt merkir að hlutfall kísils í berginu sé hærra en 65% af þunga. Í basísku bergi eins og basalti og blágrýti er minna en 52% kísill og í ísúru bergi eins og andesít og íslandit er hlutfall kísils 52-65%.
Ef líparít storknar hægt í iðrum jarðar myndast grófkristallað granít, í grunnum innskotum fínkristallað granófýr. Við snögga kælingu í vatni myndast ekki kristallar og þá storknar bergkvikan eins og gler og myndar hrafntinnu.
Líparít á Íslandi
Líparít þekur um 2% af yfirborði Íslands og er Torfajökulssvæðið í Friðlandi að fjallabaki stærsta líparítsvæði landsins. Við snögga kólnun myndar kvikan svart og gljáandi gler, en annars er líparít venjulega grátt, gult, bleikt eða grænt á lit. Litadýrðin stafar af jarðhitaummyndun.