„Þjórsárhraunið mikla“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 8: | Lína 8: | ||
* Árni Hjartarson 2000: ''Þjórsárhraunið mikla. Þykktir, flatarmál, rúmmál''. 2000/02 (Orkustofnun). |
* Árni Hjartarson 2000: ''Þjórsárhraunið mikla. Þykktir, flatarmál, rúmmál''. 2000/02 (Orkustofnun). |
||
* Elsa G. Vilmundardóttir 1977: Tungnárhraun, jarðfræðiskýrsla. OS ROD 7702, 156 bls. + kort. |
* Elsa G. Vilmundardóttir 1977: Tungnárhraun, jarðfræðiskýrsla. OS ROD 7702, 156 bls. + kort. |
||
{{stubbur|Ísland}} |
Útgáfa síðunnar 25. janúar 2008 kl. 11:20
Þjórsárhraunið mikla (The Great Thjorsa Lava) er stærsta hraun á Íslandi bæði að flatarmáli og rúmmáli og stærsta hraun sem vitað er um að komið hafi upp í einu gosi á jörðinni á nútíma (þ.e. frá lokum síðasta jökulskeiðs fyrir um 11500 árum). Hraunið kom upp í eldstöðvum á Veiðivatnasvæðinu fyrir 8700 árum (um 6700 f. Kr.). Eldstöðvarnar eru horfnar undir yngri gosmyndanir og á um 70 km löngum kafla niður með Tungná og Þjórsá er það nær alstaðar hulið yngri hraunum. Gloppubrún á Landi myndar framjaðar þessa yngra hraunaflæmis en þar fyrir neðan þekur Þjórsárhraunið mikil svæði í Landsveit og Gnúpverjahreppi, á Skeiðum og í Flóa. Hraunið myndar ströndina milli Þjórsár og Ölfusár og Eyrarbakki og Stokkseyri standa á því. Fremsti jaðar hraunsins er neðansjávar mörg hundruð metra úti fyrir ströndinni. Flatarmál Þjórsárhraunsins er áætlað 974 km², meðalþykktin er 26 m og rúmtakið því 26 km³.
Heimildir
- Árni Hjartarson 1988: „Þjórsárhraunið mikla - stærsta nútímahraun jarðar“. Náttúrufræðingurinn 58: 1-16.
- Árni Hjartarson 1994: „Environmental changes in Iceland following the Great Þjórsá Lava Eruption 7800 14C years BP“. Hjá J. Stötter og F. Wilhelm (ritstj.) Environmental Change in Iceland (Munchen): 147-155.
- Árni Hjartarson 2000: Þjórsárhraunið mikla. Þykktir, flatarmál, rúmmál. 2000/02 (Orkustofnun).
- Elsa G. Vilmundardóttir 1977: Tungnárhraun, jarðfræðiskýrsla. OS ROD 7702, 156 bls. + kort.