Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Lína 24:
Lína 24:
{{Línuleg algebra}}
{{Línuleg algebra}}
{{Stubbur|stærðfræði}}
{{stærðfræðistubbur}}
Útgáfa síðunnar 5. desember 2007 kl. 08:50
Innfeldi er, í stærðfræði tvílínulegur virki sem er skilgreindur á vigurrúmum . Það er stundum einnig kallað punktmargfeldi eða depilmargfeldi , og er ýmist táknuð með tveimur oddklofum,
⟨
a
,
b
⟩
{\displaystyle \langle a,b\rangle }
, eða með punkti,
a
⋅
b
{\displaystyle a\cdot b}
. Vigurrúm ásamt innfeldi er kallað innfeldisrúm .
Innfeldi verður að uppfylla:
⟨
a
,
b
⟩
=
⟨
b
,
a
⟩
{\displaystyle \langle a,b\rangle =\langle b,a\rangle }
(víxlregla)
⟨
a
,
(
b
+
c
)
⟩
=
⟨
a
,
b
⟩
+
⟨
a
,
c
⟩
{\displaystyle \langle a,(b+c)\rangle =\langle a,b\rangle +\langle a,c\rangle }
(dreifiregla)
r
⟨
a
,
b
⟩
=
⟨
r
a
,
b
⟩
=
⟨
a
,
r
b
⟩
{\displaystyle r\langle a,b\rangle =\langle ra,b\rangle =\langle a,rb\rangle }
(tengiregla)
⟨
a
,
a
⟩
≥
0
{\displaystyle \langle a,a\rangle \geq 0}
, og
⟨
a
,
a
⟩
=
0
{\displaystyle \langle a,a\rangle =0}
ef og aðeins ef
a
=
0
{\displaystyle a=0}
(jákvæðni)
Rauntalnarúm
Venjulega innfeldið á
R
n
{\displaystyle \mathbb {R} ^{n}}
(n-vítt Evklíðskt rúm ) er skilgreint þannig:
a
⋅
b
=
a
1
b
1
+
a
2
b
2
+
⋯
+
a
n
b
n
=
∑
k
=
1
n
a
k
⋅
b
k
{\displaystyle a\cdot b=a_{1}b_{1}+a_{2}b_{2}+\cdots +a_{n}b_{n}=\sum _{k=1}^{n}a_{k}\cdot b_{k}}
, þar sem
a
=
(
a
1
,
a
2
,
⋯
,
a
n
)
{\displaystyle {\mathbf {a} }=(a_{1},a_{2},\cdots ,a_{n})}
og
b
=
(
b
1
,
b
2
,
.
.
.
,
b
n
)
{\displaystyle {\mathbf {b}}=(b_{1},b_{2},...,b_{n})}
.
Einnig má finna innfeldi tveggja vigra með því að margfalda saman lengdir þeirra og cosínus af horninu milli þeirra:
a
⋅
b
=
‖
a
‖
‖
b
‖
c
o
s
(
θ
)
{\displaystyle a\cdot b=\|a\|\|b\|cos(\theta )}
, þar sem
θ
{\displaystyle \theta }
er hornið milli vigranna a og b .
Þá er maður í raun að ofanvarpa öðrum vigrinum á hinn og margfalda svo saman lengdir þeirra.
Innföldun er víxlin og dreifin aðgerð.
Algengt er að nota innfeldi til að finna horn milli tveggja vigra ef hnit þeirra eru þekkt. Það má gera svona:
a
⋅
b
=
‖
a
‖
‖
b
‖
c
o
s
(
θ
)
=
a
1
b
1
+
a
2
b
2
+
⋯
+
a
n
b
n
⇒
c
o
s
(
θ
)
=
a
1
b
1
+
a
2
b
2
+
⋯
+
a
n
b
n
‖
a
‖
‖
b
‖
{\displaystyle a\cdot b=\|a\|\|b\|cos(\theta )=a_{1}b_{1}+a_{2}b_{2}+\cdots +a_{n}b_{n}\Rightarrow cos(\theta )={a_{1}b_{1}+a_{2}b_{2}+\cdots +a_{n}b_{n} \over \|a\|\|b\|}}
. Hér táknar
‖
a
‖
{\displaystyle \|a\|}
táknar lengd vigursins a .
Mikilvægur eiginleiki innfelda er að innfeldi hornréttra vigra er núll. Það er auðvelt að sjá það því að þátturinn
c
o
s
(
θ
)
{\displaystyle cos(\theta )}
verður núll þegar
θ
=
90
∘
+
180
∘
k
{\displaystyle \theta =90^{\circ }+180^{\circ }k}
þar sem
k
∈
Z
{\displaystyle k\in Z}