Miðborg Reykjavíkur

Lækjartorg í Kvosinni.

Miðborg Reykjavíkur, stundum nefnd Austurbær eða gamli Austurbær, er hverfi í Reykjavík sem inniheldur elstu hluta borgarinnar. Hverfinu tilheyra hverfahlutarnir Tjarnarbrekka, Víkin, Arnarhóll, Skuggahverfi, Laufás, Spítalahlíð, Þingholt, Ásgarður, og Tungan.

Í miðborginni er miðstöð stjórnsýslu íslenska ríkisins. Þar eru Alþingishúsið, Stjórnarráðshúsið og Hæstiréttur Íslands. Flest ráðuneytin eru með skrifstofur sínar við Arnarhól. Reykjavíkurhöfn er fyrir norðan Kvosina. Í miðborginni eru líka helstu kennileiti borgarinnar eins og Tjörnin, þar sem Ráðhús Reykjavíkur er staðsett, og Hallgrímskirkja efst á Skólavörðuholti.

Þjónustumiðstöð fyrir miðborgina og Hlíðarhverfi er á Skúlagötu 21. Í hverfinu eru tveir grunnskólar; Tjarnarskóli og Austurbæjarskóli, og tveir framhaldsskólar; Menntaskólinn í Reykjavík og Iðnskólinn í Reykjavík.

Saga

Hverfinu tilheyrir elsti hluti borgarinnar, Kvosin, þar sem fyrst tók að myndast þorp með Innréttingunum á síðari hluta 18. aldar í núverandi Aðalstræti. Þar er nú eitt hús varðveitt frá þeim tíma, Aðalstræti 10. Veturinn 2001 fór fram fornleifauppgröftur við suðurenda Aðalstrætis þar sem rannsakaðar voru leifar skála frá landnámsöld og menn hafa ímyndað sér að þarna hafi verið skáli Ingólfs Arnarssonar sem fyrstur hóf varanlega búsetu á Íslandi. Hverfið á sér bæði langa og fjölbreytta byggingasögu en þar er að finna byggingar frá öllum tímum frá 18. öld fram á 21. öldina.

Byggð

Í miðborginni er mjög blönduð byggð, en verslanir og önnur fyrirtæki eru helst staðsett í Kvosinni og við tilteknar götur, eins og Laugaveg og Skólavörðustíg. Töluvert er um atvinnuhúsnæði innan um íbúðir í hverfinu svo jafnvel er ómögulegt að skilgreina hluta þess sem annað hvort atvinnusvæði eða íbúðabyggð. Hverfið er það langþéttbýlasta í Reykjavík með yfir 77 íbúa á hektara (það næstþéttbýlasta, Vesturbærinn, er með rétt yfir 50 íbúa á hektara).

Formleg afmörkun

Í suður og vestur markast hverfið af línu sem er dregin um eftirtaldar götur: Suðurbugt (austurendi), Geirsgötu, Norðurstíg, Vesturgötu, Garðastræti, Túngötu, Suðurgötu, Sturlugötu, Oddagötu, Eggertsgötu, Njarðargötu, beinni línu að horni Einarsness/Skeljaness, Skeljanes og þaðan í sjó. Í austur markast hverfið af línu sem er dregin um Snorrabraut, gamla Flugvallarveg og Hlíðarfót.