„Grundarfjörður“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Snaevar-bot (spjall | framlög)
Vélmenni
19.497 breytingar
m →‎Heimildir: -þéttbýlisstaðir +þorp vegna íbúafjölda og landafræði using AWB
BjorgAg (spjall | framlög)
1 breyting
m uppfærðar upplýsingar um lengingu hafnargarðs. Stjórnsýsluheiti lagfært.
Lína 14: Lína 14:
'''Grundarfjörður''' er [[bær]] á norðanverðu [[Snæfellsnes]]i á [[Ísland]]i, í miðjum firði umkringdur [[fjall|fjöllum]], en vestanmegin við hann liggur [[Kirkjufell]]. Bærinn er á milli [[Stykkishólmur|Stykkishólms]] og [[Ólafsvík]]ur.
'''Grundarfjörður''' er [[bær]] á norðanverðu [[Snæfellsnes]]i á [[Ísland]]i, í miðjum firði umkringdur [[fjall|fjöllum]], en vestanmegin við hann liggur [[Kirkjufell]]. Bærinn er á milli [[Stykkishólmur|Stykkishólms]] og [[Ólafsvík]]ur.


Helstu atvinnuvegir í Grundarfirði eru [[Sjómaður|sjómennska]] og [[fiskvinnsla]].
Helstu atvinnuvegir í Grundarfirði eru sjávarútvegur og ferðaþjónusta.


[[Skip]]aumferð hefur aukist til muna á Grundarfirði, enda þykja Grundarfjarðarhöfn og [[fjörður]]inn sjálfur með eindæmum skjólgóð. Viðlegukantur norðurhafnarinnar var stækkaður árið [[2002]].
[[Skip]]aumferð hefur aukist til muna á Grundarfirði, enda þykja Grundarfjarðarhöfn og [[fjörður]]inn sjálfur með eindæmum skjólgóð. Viðlegukantur Norðurgarðs Grundarfjarðarhafnar var lengdur árið [[2002]] og aftur árið 2021.


==Saga==
==Saga==


Grundarfjörður hefur verið mikilvægur verslunarstaður í margar aldir, og er það bæði því að þakka að bærinn býr yfir góðri höfn sem og legu hans mitt á [[Snæfellsnes]]inu. Elstu heimildir um verslun á Grundarfirði eru frá [[landnámsöld]] þegar skip komu í [[Salteyrarós]] (sem að öllum líkindum er þar sem nú á tímum heitir [[Hálsvaðall]] vestur við [[Kirkjufell]]). Á þessu svæði er margar [[fornminjar]] að finna, sem gefur til kynna mikil umsvif á [[víkingaöld]]. '''Grundarfjarðarkaupstaður''' var forn kaupstaður sem stóð á [[Grundarkampur|Grundarkampi]] við botn fjarðarins og hafa þar fundist rústir frá ýmsum tímum.
Grundarfjörður hefur verið mikilvægur verslunarstaður í margar aldir og er það bæði því að þakka að bærinn býr yfir góðri höfn sem og legu hans mitt á [[Snæfellsnes|Snæfellsnesi]]. Elstu heimildir um verslun á Grundarfirði eru frá [[landnámsöld]] þegar skip komu í [[Salteyrarós]] (sem að öllum líkindum er þar sem nú á tímum heitir [[Hálsvaðall]] vestur við [[Kirkjufell]]). Á þessu svæði er margar [[fornminjar]] að finna, sem gefur til kynna mikil umsvif á [[víkingaöld]]. '''Grundarfjarðarkaupstaður''' var forn kaupstaður sem stóð á [[Grundarkampur|Grundarkampi]] við botn fjarðarins og hafa þar fundist rústir frá ýmsum tímum.


Verslun þar jókst verulega á [[15. öld]] og eftir [[Einokunarverslun|einokunarverslunina]] óx Grundarfirði fiskur um hrygg og var verslunarstaðurinn löggiltur sem einn af sex fyrstu [[kaupstaður|kaupstöðum]] landsins með lagasetningu árið [[1786]]. Þá var Grundarfjarðarkaupstaður gerður að höfuðstað [[Vesturamt]]sins og átti að vera miðpunktur verslunar og þjónustu í [[amt]]inu. Þessi lög voru einkennileg vegna þess að ekki mátti stunda verslun í vesturamti nema hafa borgararéttindi í Grundarfirði. Fyrsti [[skipulagsuppdráttur]] á Íslandi og líklega sá eini hérlendis byggður með borgarskipulagi er af Grundarfjarðarkaupstað. Finna má merki um þessa byggð á [[Grundarkampur|Grundarkampi]].<ref>[http://www.grundarfjordur.is/Files/Skra_0028012.pdf Aðalskipulag Grundarfjarðar 2003-2015]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}</ref>
Verslun þar jókst verulega á [[15. öld]] og eftir [[Einokunarverslun|einokunarverslunina]] óx Grundarfirði fiskur um hrygg og var verslunarstaðurinn löggiltur sem einn af sex fyrstu [[kaupstaður|kaupstöðum]] landsins með lagasetningu árið [[1786]]. Þá var Grundarfjarðarkaupstaður gerður að höfuðstað [[Vesturamt]]sins og átti að vera miðpunktur verslunar og þjónustu í [[amt]]inu. Þessi lög voru einkennileg vegna þess að ekki mátti stunda verslun í vesturamti nema hafa borgararéttindi í Grundarfirði. Fyrsti [[skipulagsuppdráttur]] á Íslandi og líklega sá eini hérlendis byggður með borgarskipulagi er af Grundarfjarðarkaupstað. Finna má merki um þessa byggð á [[Grundarkampur|Grundarkampi]].<ref>[http://www.grundarfjordur.is/Files/Skra_0028012.pdf Aðalskipulag Grundarfjarðar 2003-2015]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}</ref>
Lína 40: Lína 40:
==Tenglar==
==Tenglar==
{{commons|Grundarfjörður|Grundarfirði}}
{{commons|Grundarfjörður|Grundarfirði}}
*[http://www.grundarfjordur.is/ Heimasíða Grundarfjarðar]
*[http://www.grundarfjordur.is/ Vefur Grundarfjarðarbæjar]
*[https://www.mbl.is/frettir/innlent/2001/11/25/eyrarsveit_verdur_grundarfjardarbaer/ Eyrarsveit verður Grundarfjarðarbær]
*[https://www.mbl.is/frettir/innlent/2001/11/25/eyrarsveit_verdur_grundarfjardarbaer/ Eyrarsveit verður Grundarfjarðarbær]


Útgáfa síðunnar 21. mars 2023 kl. 00:44

Grundafjörður getur líka átt við um fjörðinn Grundarfjörður.
Grundarfjarðarbær
Sveitarfélag
Skjaldarmerki Grundarfjarðarbær
Skjaldarmerki
Staðsetning
Staðsetning
LandÍsland
KjördæmiNorðvesturkjördæmi
ÞéttbýliskjarnarGrundarfjörður
Stjórnarfar
 • BæjarstjóriBjörg Águstsdóttir
Flatarmál
 • Samtals149 km2
 • Sæti52. sæti
Mannfjöldi
 (2024)
 • Samtals821
 • Sæti39. sæti
 • Þéttleiki5,51/km2
Póstnúmer
350
Sveitarfélagsnúmer3709
Vefsíðahttp://www.grundarfjordur.is/

Grundarfjörður er bær á norðanverðu Snæfellsnesi á Íslandi, í miðjum firði umkringdur fjöllum, en vestanmegin við hann liggur Kirkjufell. Bærinn er á milli Stykkishólms og Ólafsvíkur.

Helstu atvinnuvegir í Grundarfirði eru sjávarútvegur og ferðaþjónusta.

Skipaumferð hefur aukist til muna á Grundarfirði, enda þykja Grundarfjarðarhöfn og fjörðurinn sjálfur með eindæmum skjólgóð. Viðlegukantur Norðurgarðs Grundarfjarðarhafnar var lengdur árið 2002 og aftur árið 2021.

Saga

Grundarfjörður hefur verið mikilvægur verslunarstaður í margar aldir og er það bæði því að þakka að bærinn býr yfir góðri höfn sem og legu hans mitt á Snæfellsnesi. Elstu heimildir um verslun á Grundarfirði eru frá landnámsöld þegar skip komu í Salteyrarós (sem að öllum líkindum er þar sem nú á tímum heitir Hálsvaðall vestur við Kirkjufell). Á þessu svæði er margar fornminjar að finna, sem gefur til kynna mikil umsvif á víkingaöld. Grundarfjarðarkaupstaður var forn kaupstaður sem stóð á Grundarkampi við botn fjarðarins og hafa þar fundist rústir frá ýmsum tímum.

Verslun þar jókst verulega á 15. öld og eftir einokunarverslunina óx Grundarfirði fiskur um hrygg og var verslunarstaðurinn löggiltur sem einn af sex fyrstu kaupstöðum landsins með lagasetningu árið 1786. Þá var Grundarfjarðarkaupstaður gerður að höfuðstað Vesturamtsins og átti að vera miðpunktur verslunar og þjónustu í amtinu. Þessi lög voru einkennileg vegna þess að ekki mátti stunda verslun í vesturamti nema hafa borgararéttindi í Grundarfirði. Fyrsti skipulagsuppdráttur á Íslandi og líklega sá eini hérlendis byggður með borgarskipulagi er af Grundarfjarðarkaupstað. Finna má merki um þessa byggð á Grundarkampi.[1]

Mikið segir um byggð á Snæfellsnesi í Íslendingasögunni Eyrbyggju.

Myndasafn

Víðmynd.

Tenglar

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Grundarfirði.

Heimildir

  1. ↑ Aðalskipulag Grundarfjarðar 2003-2015[óvirkur tengill]
  Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Grundarfjörður&oldid=1799992“