„Krímskagi“: Munur á milli breytinga
+echr |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 10: | Lína 10: | ||
:''Sjá aðalgrein [[Krímskagakreppan 2014]]'' |
:''Sjá aðalgrein [[Krímskagakreppan 2014]]'' |
||
Í febrúar [[2014]] komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,<ref>{{Vefheimild|url=http://www.businessinsider.com/how-russia-took-crimea-2015-3|titill=How Russia Took Crimea|höfundur=Amanda Macias|ár=2015|útgefandi=Business Insider|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=http://uk.reuters.com/article/russia-putin-crimea-idUKL6N0N921H20140417|titill=Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea|útgefandi=Reuters|ár=2014|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref> setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða bandamönnum Rússlands<ref name=interfax27feb>[http://en.interfax.com.ua/news/general/193292.html Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear]. [[Interfax-Ukraine]], 27. febríar 2014.</ref><ref name=reuters13mar>[http://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-russia-aksyonov-idINL6N0M93AH20140313 RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow]. [[Reuters]], 13, mars 2014.</ref> og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar var að afdráttarlaus meirihluti, eða yfir 90%, kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.<ref>[http://www.mpil.de/files/pdf4/Marxsen_2014_-_The_crimea_crisis_-_an_international_law_perspective.pdf The Crimea Crisis – An International Law Perspective] Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.</ref> Úkraína er með mál til meðferðar hjá [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóli Evrópu]] um mannréttindabrot tengd valdatökunni.<ref>[https://www.independent.co.uk/news/europes-rights-court-accepts-ukraine-case-against-russia-ukraine-european-court-of-human-rights-russia-complaint-echr-b1787229.html Europe's rights court accepts Ukraine case against Russia] The Independant. 14. janúar 2021</ref> |
Í febrúar [[2014]] komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,<ref>{{Vefheimild|url=http://www.businessinsider.com/how-russia-took-crimea-2015-3|titill=How Russia Took Crimea|höfundur=Amanda Macias|ár=2015|útgefandi=Business Insider|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=http://uk.reuters.com/article/russia-putin-crimea-idUKL6N0N921H20140417|titill=Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea|útgefandi=Reuters|ár=2014|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref> setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða bandamönnum Rússlands<ref name=interfax27feb>[http://en.interfax.com.ua/news/general/193292.html Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear]. [[Interfax-Ukraine]], 27. febríar 2014.</ref><ref name=reuters13mar>[http://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-russia-aksyonov-idINL6N0M93AH20140313 RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow]. [[Reuters]], 13, mars 2014.</ref> og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar var að afdráttarlaus meirihluti, eða yfir 90%, kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.<ref>[http://www.mpil.de/files/pdf4/Marxsen_2014_-_The_crimea_crisis_-_an_international_law_perspective.pdf The Crimea Crisis – An International Law Perspective] Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.</ref> Úkraína er með mál til meðferðar hjá [[Mannréttindadómstóll Evrópu|Mannréttindadómstóli Evrópu]] um mannréttindabrot tengd valdatökunni.<ref>[https://www.independent.co.uk/news/europes-rights-court-accepts-ukraine-case-against-russia-ukraine-european-court-of-human-rights-russia-complaint-echr-b1787229.html Europe's rights court accepts Ukraine case against Russia] The Independant. 14. janúar 2021</ref> |
||
==Innrás Rússa í Úkraínu 2022== |
|||
:''Sjá aðalgrein [[Innrás Rússa í Úkraínu 2022]]'' |
|||
Rússland gerði innrás í Úkraínu í febrúar 2022. Til að veikja mátt rússneska hersins gerðu Úkraínumenn árás á herstöðvar Rússa á Krímskaga í ágúst sama ár og veiktu flota og herflugvöll umtalsvert með því að sprengja skip og herþotur. <ref>[https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-62608526 BBC News - Ukraine's Crimean fightback having 'psychological impact' on Russia] BBC, sótt 19/8 2022</ref> |
|||
== Tengill == |
== Tengill == |
Útgáfa síðunnar 19. ágúst 2022 kl. 23:37
Krímskagi er skagi sem teygir sig út í Svartahafið. Samkvæmt manntali frá 2014 búa þar tæplega 2,3 milljónir manna. Meirihluti þeirra telja sig Rússa og tala rússnesku.
Krímskaginn hefur oftar en einu sinni komist í heimsfréttirnar. Krímstríðið var háð á miðri 19. öld á milli Rússa og vestrænna bandamanna ásamt Ottóman-Tyrkjum. Á Jalta-ráðstefnunni sem haldin var í Jalta á Krímskaga undir lok seinni heimsstyrjaldar réðu sigurvegararnir ráðum sínum um skiptingu Evrópu að stríðinu loknu.
Skaginn tilheyrði Úkraínu uns íbúarnir ákváðu að slíta sig frá henni og ganga í sambandsríkið Rússland eftir óeirðirnar í landinu 2014. Í Rússlandi telst hann jafnt sjálfstjórnarsvæði sem er lýðveldi.
Krímskagakreppan 2014
- Sjá aðalgrein Krímskagakreppan 2014
Í febrúar 2014 komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,[1][2] setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða bandamönnum Rússlands[3][4] og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar var að afdráttarlaus meirihluti, eða yfir 90%, kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.[5] Úkraína er með mál til meðferðar hjá Mannréttindadómstóli Evrópu um mannréttindabrot tengd valdatökunni.[6]
Innrás Rússa í Úkraínu 2022
- Sjá aðalgrein Innrás Rússa í Úkraínu 2022
Rússland gerði innrás í Úkraínu í febrúar 2022. Til að veikja mátt rússneska hersins gerðu Úkraínumenn árás á herstöðvar Rússa á Krímskaga í ágúst sama ár og veiktu flota og herflugvöll umtalsvert með því að sprengja skip og herþotur. [7]
Tengill
Tilvísanir
- ↑ Amanda Macias (2015). „How Russia Took Crimea“. Business Insider. Sótt 1. apríl 2019.
- ↑ „Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea“. Reuters. 2014. Sótt 1. apríl 2019.
- ↑ Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear. Interfax-Ukraine, 27. febríar 2014.
- ↑ RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow. Reuters, 13, mars 2014.
- ↑ The Crimea Crisis – An International Law Perspective Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.
- ↑ Europe's rights court accepts Ukraine case against Russia The Independant. 14. janúar 2021
- ↑ BBC News - Ukraine's Crimean fightback having 'psychological impact' on Russia BBC, sótt 19/8 2022