„Ilmbjörk“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Bjarga 3 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.8 |
Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.8.5 |
||
| Lína 111: | Lína 111: | ||
== Samlífi == |
== Samlífi == |
||
Ilmbjörk lifir í [[samlífi]] við fjölda annarra lífverutegunda. Vitað er um að minnsta kosti 94 mismunandi tegundir [[smásveppir|smásveppa]] sem lifa í samlífi við ilmbjörk á Íslandi, hvort sem það er [[samhjálp]] eða [[sníkjulífi]].<ref Name="HH&GGE2004">Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). [https://rafhladan.is/bitstream/handle/10802/4090/Fjolrit_45.pdf?sequence=1 ''Íslenskt sveppatal I - smásveppir.''] Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands. ISSN 1027-832X</ref> Meðal þessara tegunda eru [[birkiryðsveppur]] og [[bládoppa]].<ref Name="HH&GGE2004"/> |
Ilmbjörk lifir í [[samlífi]] við fjölda annarra lífverutegunda. Vitað er um að minnsta kosti 94 mismunandi tegundir [[smásveppir|smásveppa]] sem lifa í samlífi við ilmbjörk á Íslandi, hvort sem það er [[samhjálp]] eða [[sníkjulífi]].<ref Name="HH&GGE2004">Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). [https://rafhladan.is/bitstream/handle/10802/4090/Fjolrit_45.pdf?sequence=1 ''Íslenskt sveppatal I - smásveppir.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201017171141/https://rafhladan.is/bitstream/handle/10802/4090/Fjolrit_45.pdf?sequence=1 |date=2020-10-17 }} Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands. ISSN 1027-832X</ref> Meðal þessara tegunda eru [[birkiryðsveppur]] og [[bládoppa]].<ref Name="HH&GGE2004"/> |
||
Á berki ilmbjarkar finnst fjöldi fléttutegunda, meðal annars hin sjaldgæfa [[birkimerla]] sem finnst aðeins á örfáum stöðum á Íslandi.<ref>Hörður Kristinsson (2016). ''Íslenskar fléttur''. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag. ISBN 978-9979-66-347-8</ref> |
Á berki ilmbjarkar finnst fjöldi fléttutegunda, meðal annars hin sjaldgæfa [[birkimerla]] sem finnst aðeins á örfáum stöðum á Íslandi.<ref>Hörður Kristinsson (2016). ''Íslenskar fléttur''. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag. ISBN 978-9979-66-347-8</ref> |
||
Útgáfa síðunnar 1. janúar 2022 kl. 00:13
| Ilmbjörk | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||||
| Betula pubescens Ehrh. | ||||||||||||||||
 Útbreiðsla
| ||||||||||||||||
| Samheiti | ||||||||||||||||
|
Listi
|
Ilmbjörk (fræðiheiti: Betula pubescens) eða birki í daglegu tali er tré af birkiætt. Það er algengt í Norður-Evrópu. Tegundin er ljóselsk, hægvaxta, vind og frostþolin. Hún getur blandast við fjalldrapa og er þá afkvæmið runnkennt.
Á Íslandi
Ilmbjörkin er eina innlenda tré landsins sem myndar skóga. Við landnám er talið að að fjórðungur Íslands hafi verið þakinn birkiskógi, jafnvel allt að 40% landsins.[3][4] Stórvöxnustu birkiskógar landsins eru allir á því austanverðu, þ.e. frá Fnjóskadal austur um og suður til Bæjarstaðar nálægt Skaftafelli. Vestlenska birkið er af einhverjum ástæðum kræklótt og fremur lágvaxið. Hæstu tré í birkiskógum Íslands ná sjaldnast meira en 12 m hæð. [5] Hæsta þekkta birkið er á Akureyri, tæpir 15 metrar.[6] Fundist hefur birki í allt að um 680 metra hæð hér á landi, við Útigönguhöfða. Kynbætur hafa verið gerðar á ilmbjörk til að rækta beinstofna tré.
Árið 2015 fór fram kortlanging birkiskóga á landinu og niðurstöður voru þær að þá þakti birki 1,5% landsins, eða 1.506 ferkílómetra. Flatarmál þess jókst um tæp 10% frá árinu 1989, alls um 130 ferkílómetra.[7]
Birki hefur verið valið tré ársins árin 1989,1993 og 1998 af Skógræktarfélagi Íslands.
Samlífi
Ilmbjörk lifir í samlífi við fjölda annarra lífverutegunda. Vitað er um að minnsta kosti 94 mismunandi tegundir smásveppa sem lifa í samlífi við ilmbjörk á Íslandi, hvort sem það er samhjálp eða sníkjulífi.[8] Meðal þessara tegunda eru birkiryðsveppur og bládoppa.[8]
Á berki ilmbjarkar finnst fjöldi fléttutegunda, meðal annars hin sjaldgæfa birkimerla sem finnst aðeins á örfáum stöðum á Íslandi.[9]
Myndir
-
Ilmbjörk í Svíþjóð -
Stofn og laufblað -
Birki í Hallormsstaðaskógi.
Heimildir
- ↑ Betula pubescens The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2014: e.T194521A116337224.
- ↑ The Plant List
- ↑ „Geymd eintak“. Afrit af upprunalegu geymt þann 12. september 2015. Sótt 20. ágúst 2015.
- ↑ http://www.skog.is/index.php?option=com_content&view=article&id=172%3Anatturuskogur-a-islandi&catid=24%3Averkefni
- ↑ Ýmis fróðleikur Geymt 21 apríl 2016 í Wayback Machine Vesturlandskógar. Skoðað 27. maí, 2016.
- ↑ http://www.visitakureyri.is/static/files/vefmyndir/akureyri/pdf/Merk_tre.pdf
- ↑ Mögnuð stund Geymt 23 apríl 2016 í Wayback Machine Skógrækt ríkisins. Skoðað 21. janúar 2016.
- ↑ 8,0 8,1 Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). Íslenskt sveppatal I - smásveppir. Geymt 17 október 2020 í Wayback Machine Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands. ISSN 1027-832X
- ↑ Hörður Kristinsson (2016). Íslenskar fléttur. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag. ISBN 978-9979-66-347-8
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Ilmbjörk.
