„Túvalú“: Munur á milli breytinga
mEkkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
| Lína 38: | Lína 38: | ||
'''Túvalú''' (áður '''Elliseyjar''') eru eyríki á eyjaklasa í [[Pólýnesía|Pólýnesíu]] í [[Kyrrahaf]]i, um það bil miðja vegu milli [[Ástralía|Ástralíu]] og [[Hawaii]]. Það nær yfir þrjú [[rif]] og sex [[hringrif]] sem liggja á milli 5° og 10° suðlægrar breiddar og 176° og 180° vestlægrar lengdar, rétt vestan við [[daglínan|daglínuna]]. Túvalú er fjórða minnsta land heims að flatarmáli, en [[efnahagslögsaga]]n nær yfir 900.000 ferkílómetra hafsvæði. Næstu lönd eru [[Kíribatí]], [[Nárú]], [[Samóa]] og [[Fídjieyjar]]. Íbúar eru rétt rúmlega tíu þúsund sem gerir Túvalú að þriðja fámennasta sjálfstæða ríki jarðar, á eftir [[Vatíkanið|Vatíkaninu]] og Nárú. |
'''Túvalú''' (áður '''Elliseyjar''') eru eyríki á eyjaklasa í [[Pólýnesía|Pólýnesíu]] í [[Kyrrahaf]]i, um það bil miðja vegu milli [[Ástralía|Ástralíu]] og [[Hawaii]]. Það nær yfir þrjú [[rif]] og sex [[hringrif]] sem liggja á milli 5° og 10° suðlægrar breiddar og 176° og 180° vestlægrar lengdar, rétt vestan við [[daglínan|daglínuna]]. Túvalú er fjórða minnsta land heims að flatarmáli, en [[efnahagslögsaga]]n nær yfir 900.000 ferkílómetra hafsvæði. Næstu lönd eru [[Kíribatí]], [[Nárú]], [[Samóa]] og [[Fídjieyjar]]. Íbúar eru rétt rúmlega tíu þúsund sem gerir Túvalú að þriðja fámennasta sjálfstæða ríki jarðar, á eftir [[Vatíkanið|Vatíkaninu]] og Nárú. |
||
Fyrstu íbúar Túvalú voru [[ |
Fyrstu íbúar Túvalú voru [[Pólýnesar]] sem sigldu þangað á [[eintrjáningur|eintrjáningum]] fyrir um 3000 árum. Spænski skipstjórinn [[Álvaro de Mendaña]] leiddi fyrsta evrópska leiðangurinn sem kom til eyjanna [[1568]]. Árið 1819 nefndi bandarískur skipstjóri Funafuti Elliseyju eftir breska stjórnmálamanninum [[Edward Ellice]] og það nafn var síðan notað um allar níu eyjarnar. Bretar lýstu eyjarnar sitt verndarsvæði á 19. öld og frá [[1892]] stjórnuðu þeir eyjunum sem hluta af [[Vestur-Kyrrahafssvæði Breta]]. Árið [[1916]] urðu eyjarnar hluti [[Gilbert- og Elliseyjar|Gilbert- og Elliseyja]] ásamt Kíribatí. Árið [[1974]] var ákveðið í þjóðaratkvæðagreiðslu að skilja eyjaklasana að og gera úr þeim tvær nýlendur sem fengu sjálfstæði [[1978]] og [[1979]]. |
||
Túvalú er [[þróunarland]] með eitt af minnstu hagkerfum heims. Um 65% vinnandi manna eru opinberir starfsmenn. Samningar um [[fiskveiðar|fiskveiðiréttindi]] við erlend ríki eins og [[Bandaríkin]] gefur landinu töluverðar tekjur. Túvalúar eru þekktir fyrir sjómennskukunnáttu og margir vinna sem sjómenn á erlendum skipum. Landbúnaður á Túvalú snýst aðallega um ræktun [[kókoshneta]] og [[pulaka]]. |
Túvalú er [[þróunarland]] með eitt af minnstu hagkerfum heims. Um 65% vinnandi manna eru opinberir starfsmenn. Samningar um [[fiskveiðar|fiskveiðiréttindi]] við erlend ríki eins og [[Bandaríkin]] gefur landinu töluverðar tekjur. Túvalúar eru þekktir fyrir sjómennskukunnáttu og margir vinna sem sjómenn á erlendum skipum. Landbúnaður á Túvalú snýst aðallega um ræktun [[kókoshneta]] og [[pulaka]]. |
||
Útgáfa síðunnar 18. maí 2021 kl. 12:50
| Tuvalu | |
|
|
| Fáni | Skjaldarmerki |
| Kjörorð: ekkert | |
| Þjóðsöngur: Tuvalu mo te Atua (túvalúska: „Túvalú fyrir almættið“) | |
.svg)
| |
| Höfuðborg | Funafuti |
| Opinbert tungumál | túvalúska og enska |
| Stjórnarfar | Þingbundin konungsstjórn
|
| Drottning | Elísabet 2. |
| Landstjóri | Teniku Talesi Honolulu |
| Forsætisráðherra | Kausea Natano |
| Sjálfstæði | |
| • frá Bretlandi | 1. október 1978 |
| Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
191. sæti 26 km² 0 |
| Mannfjöldi • Samtals (2019) • Þéttleiki byggðar |
229. sæti 11.646 476/km² |
| VLF (KMJ) | áætl. 2016 |
| • Samtals | 0,039 millj. dala (226. sæti) |
| • Á mann | 3.566 dalir (156. sæti) |
| Gjaldmiðill | túvalúskur dalur ástralíudalur |
| Tímabelti | UTC+12 |
| Þjóðarlén | .tv |
| Landsnúmer | +688 |
Túvalú (áður Elliseyjar) eru eyríki á eyjaklasa í Pólýnesíu í Kyrrahafi, um það bil miðja vegu milli Ástralíu og Hawaii. Það nær yfir þrjú rif og sex hringrif sem liggja á milli 5° og 10° suðlægrar breiddar og 176° og 180° vestlægrar lengdar, rétt vestan við daglínuna. Túvalú er fjórða minnsta land heims að flatarmáli, en efnahagslögsagan nær yfir 900.000 ferkílómetra hafsvæði. Næstu lönd eru Kíribatí, Nárú, Samóa og Fídjieyjar. Íbúar eru rétt rúmlega tíu þúsund sem gerir Túvalú að þriðja fámennasta sjálfstæða ríki jarðar, á eftir Vatíkaninu og Nárú.
Fyrstu íbúar Túvalú voru Pólýnesar sem sigldu þangað á eintrjáningum fyrir um 3000 árum. Spænski skipstjórinn Álvaro de Mendaña leiddi fyrsta evrópska leiðangurinn sem kom til eyjanna 1568. Árið 1819 nefndi bandarískur skipstjóri Funafuti Elliseyju eftir breska stjórnmálamanninum Edward Ellice og það nafn var síðan notað um allar níu eyjarnar. Bretar lýstu eyjarnar sitt verndarsvæði á 19. öld og frá 1892 stjórnuðu þeir eyjunum sem hluta af Vestur-Kyrrahafssvæði Breta. Árið 1916 urðu eyjarnar hluti Gilbert- og Elliseyja ásamt Kíribatí. Árið 1974 var ákveðið í þjóðaratkvæðagreiðslu að skilja eyjaklasana að og gera úr þeim tvær nýlendur sem fengu sjálfstæði 1978 og 1979.
Túvalú er þróunarland með eitt af minnstu hagkerfum heims. Um 65% vinnandi manna eru opinberir starfsmenn. Samningar um fiskveiðiréttindi við erlend ríki eins og Bandaríkin gefur landinu töluverðar tekjur. Túvalúar eru þekktir fyrir sjómennskukunnáttu og margir vinna sem sjómenn á erlendum skipum. Landbúnaður á Túvalú snýst aðallega um ræktun kókoshneta og pulaka.
