Gullnáman

Kápa belgísku útgáfu bókarinnar.

Gullnáman (franska: La Mine d´or de Dick Digger) eftir belgíska teiknarann Maurice de Bevere (Morris) er fyrsta bókin í bókaflokknum um Lukku Láka. Bókin kom út árið 1949, en sögurnar sem hún hefur að geyma birtust fyrst í teiknimyndablaðinu Sval (f. Le Journal de Spirou) á árinu 1947.

Söguþráður

Bókin hefur að geyma tvær sögur, Gullnámu Gríms grafara (f. La Mine d´or de Dick Digger) og Tvífara Lukku Láka (f. Le Sosie de Lucky Luke). Í Gullnámunni hittir Lukku Láki gamlan vin, Grím gullgrafara, sem fundið hefur nýja gullæð í fjalllendi og er á leið til Nuggborgar að skrá fundarrétt sinn. Lukku Láki slæst í för með Grími, en á krá einni, þar sem þeir ætla að gista yfir nótt á leið sinni til Nuggborgar, fær Grímur sér of mikið neðan í því og segir öllum viðstöddum frá gullfundinum. Um nóttina ráðast tveir þrjótar á Grím í herbergi hans og ræna gullmolum og (óafvitandi) uppdrætti sem vísar veg að gullnámunni. Næsta morgunn lofar Lukku Láki eiginkonu Gríms að finna þrjótana og hefur eftirför. Eftir æsilegan eltingaleik, þar sem Lukku Láka er m.a. bjargað frá drukknun af indíánanum Úlfshaus, tekst honum að ná uppdrættinum af þjófunum tveimur og koma í hendur Gríms grafara, sem er minnislaus eftir árásina á kránni. Með því að koma fölskum uppdrætti til þjófanna leiðir Lukku Láki þá í gildru og kemur þeim í hendur réttvísinnar.

Í sögunni um Tvífarann kemst Lukku Láki að því að íbúar smábæjar nokkurs óttast hann mjög þar sem hann líkist alræmdum skúrk, Brjálaða Jim, sem þá situr í fangelsi og bíður þess að verða hengdur. Tveir samverkamenn Brjálaða Jim ráðast á Lukku Láka með það fyrir augum að koma honum fyrir í fangaklefa hins fyrrnefnda sem þeir um leið frelsa úr prísundinni. Lukku Láka tekst naumlega að forðast hengingu, eltir uppi þrjótana og kemur þeim fyrir bak við lás og slá.

Fróðleiksmolar

• Sögurnar tvær í bókinni eru með þeim allra fyrstu sem Morris samdi um Lukku Láka. Sú fyrsta sem hann samdi, Arísóna 1880, kom út í bókarformi tveimur árum seinna eða árið 1951.
• Í lok sögunnar um Tvífarann skýtur Lukku Láki Brjálaða Jim til bana og er þetta eitt af örfáum dæmum í bókaflokknum þar sem Lukku Láki tekur sjálfur mann af lífi.
• Lukku Láki reykir ekki sígarettur í bókinni. Hann byrjaði að reykja í næstu bók, Hroðreið.
• Í bókinni má finna skopmyndir af nokkrum kunningjum og ættingjum Morris, m.a. af teiknaranum André Franquin höfundi bóka um Viggó viðutan og Sval og Val.
• Í sögunni um Gullnámuna sést Lukku Láki ganga út af krá með merktu nafnskilti, en nafn krárinnar breytist milli tveggja ramma. Í íslenskri útgáfu sögunnar (sjá hér að neðan) eru þessi "mistök" endurtekin, en í fyrsta ramma á bls. 35 heitir kráin Síuxinn síungi en í næsta ramma Síuxinn sífulli.

Íslensk útgáfa

Sagan um Gullnámu Gríms grafara birtist í bókinni Meðal róna og dóna í Arisóna og Gullnáman sem Fjölvi gaf út árið 1979 í íslenskri þýðingu Þorsteins Thorarensen. Sagan um Tvífara Lukku Láka hefur ekki komið út á íslensku.