„Loki“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 16: Lína 16:


Nú kallaði Loki saman æsi til að dæmi í keppninni. Sá Loki að sonum Ívalda gekk vel, en Brokkur og Eitri voru nú þegar búnir með tvö djásn og þriðja glæsilegasta, Mikill og fagur hamar, var nærum því kláraður. Loki vissi að með þessum hamar mundu Brokkur og Eitri ítrekað sigra og var hann í klandri. Hinnsvegar vissi hann til að klára hamarin þurfti smiðjan að vera á réttu hitastigi og Brokkur sá til þess með því að pumpa físbelg. Breytti Loki sér í stóra mýflugu og stakk hönd Brokks, en Brokkur hélt áfram að pumpa. Því næst stakk Loki hann á háls, Brokkur rak upp hvalaróp en hélt áfram að pumpa. Að lokum stakk Loki augnlok Brokks svo fast að því blæddi og Brokkur neyddist til að hætta að pumpa. Út af hitabreytingunni í Smiðjunni brotnaði handfangið á hamrinum er Eitri tempraði það.
Nú kallaði Loki saman æsi til að dæmi í keppninni. Sá Loki að sonum Ívalda gekk vel, en Brokkur og Eitri voru nú þegar búnir með tvö djásn og þriðja glæsilegasta, Mikill og fagur hamar, var nærum því kláraður. Loki vissi að með þessum hamar mundu Brokkur og Eitri ítrekað sigra og var hann í klandri. Hinnsvegar vissi hann til að klára hamarin þurfti smiðjan að vera á réttu hitastigi og Brokkur sá til þess með því að pumpa físbelg. Breytti Loki sér í stóra mýflugu og stakk hönd Brokks, en Brokkur hélt áfram að pumpa. Því næst stakk Loki hann á háls, Brokkur rak upp hvalaróp en hélt áfram að pumpa. Að lokum stakk Loki augnlok Brokks svo fast að því blæddi og Brokkur neyddist til að hætta að pumpa. Út af hitabreytingunni í Smiðjunni brotnaði handfangið á hamrinum er Eitri tempraði það.

Nú rann upp stundin fyrir Goðin að dæma gjafir dverganna. Fyrst komu synir Ívalds og sýndu verkin sýn. Sif var fengið nýtt gullið hár sem skein jafnvel bjartara en það fyrra. Því næst var Óðni fært gullið spót er var nefnt [[Gugnir]] og var það búið göldrum. að lokum var [[Frey]] fært langskip er gat verið brotið saman þangað til að það var minna en lófi.
Nú rann upp stundin fyrir Goðin að dæma gjafir dverganna. Fyrst komu synir Ívalds og sýndu verkin sýn. Sif var fengið nýtt gullið hár sem skein jafnvel bjartara en það fyrra. Því næst var Óðni fært gullið spót er var nefnt [[Gugnir]] og var það búið göldrum. að lokum var [[Frey]] fært langskip er gat verið brotið saman þangað til að það var minna en lófi.
Næst stygu Brokkur og Eitri upp með gjafirnar sínar. Óðni færðu þeir gyltan hring er margfaldaðist á átta daga fresti. Frey gáfu þeir gullherðan gölt er gat flogið og aldrei þreyst.
Næst stygu Brokkur og Eitri upp með gjafirnar sínar. Óðni færðu þeir gyltan hring er margfaldaðist á átta daga fresti. Frey gáfu þeir gullherðan gölt er gat flogið og aldrei þreyst.

Útgáfa síðunnar 21. mars 2020 kl. 14:52

Loki er einnig íslenskt karlmannsnafn
Loki Laufeyjarson

Loki Laufeyjarson er afar fyrirferðarmikið goðmagn í norrænni goðafræði. Hann er sonur Laufeyjar og Fárbauta jötuns og er því af jötnaætt. Hann umgengst goðin mikið og blandaði eitt sinn blóði við Óðinn sjálfan. Loki eignaðist þrjú hræðileg afkvæmi með tröllkonunni Angurboðu en kona hans var önnur. Hún hét Sigyn og eignaðist Loki tvo syni með henni.

Það hafa ekki fundist nein ummerki um að hann hafi nokkurs staðar verið tilbeðinn eða dýrkaður, enda hefur sárasjaldan gott úr því að treysta Loka. Loki er slægur og slunginn og er ásum oft til mikils ama. Af hrekkjum sínum og illvirkjum hefur Loki fengið mörg miður hugguleg viðurnefni til að mynda rógberi ásanna, frumkveði flærðanna og vömm allra goða og manna.

Í Eddukvæðum má finna Lokasennu sem segir frá rifrildi Loka við hin goðin og einnig segir hinn færeyski Loka Táttur frá því þegar Loki hjálpar mannfólkinu. Mest er að finna um Loka í Eddu Snorra Sturlusonar.

Loki og gjafir dverganna

Sif hét kona Þórs, og var hún fríð í ásindum, Fallegast var hinnsvegar hár hennar er skein sem skíra gull. Einn dag ákvað Loki að klippa hár Sifar af, sem smá hrekk. Er rann á morgunn sá Þór að Sif var sköllótt, þóttist han vita hver var a bakvið það. "LOKI!" kallaði hann. "Sjá hvað gerðir! Hvernig dirfistu að klippa hár konu mínar! Á ég nú að eiga Hárlausa konu?" Þór var eldmóður. "Hvað með að gefa henni hatt?" spurði Loki. "Ef Þú finnur leið til að ná hári Sifs aftur, Þá skal ég brjóta á þér alla liði!"

Fór Loki þá í Svartalfheim. Hann vissi að dvergar gætu skapaði nýtt hár fyrir Sif, en hann myndi þurfa að samfæra þá fyrst. Skrapp hann þá til Dvergabræðrana er voru synir Ívalda dvergs. "Hafið þið heyrt fréttinar? Æsir munu halda keppni, til þess að sjá hverjir eru bestu smiðirnir og bræðurnir Brokkur og Eitri kveðast að þið, kveifin hafa ekki roð í þá!" Sagði Loki. "Það er þeim einfaldingum líkt, að skora á syni Ívalda. þeir hafa ekkert í okkur!" Sögðu synir Ívalda. "Gott og vel, en þið verðið að smíða þrjá hluti, og ein þeirra skal vera langt gullið hár." Því næst fór Loki til Dverganna Brokks og Eitra."Þið munu ekki trúa þessu! synir Ívalda seigjast vera betri smiðir, þeir seigja að þið hafið ekkert í þá!" Sagði Loki. "Ekkert í þá, Ha? synir Ívalda gætu ekki temprað sinn eigin sprella! En því ættu við að eyða tíma í þá? það er öllum vitað að við erum betri!" Sögðu Brokkur og Eitri. "Nú? mér sýndist synir Ívalda vera þokkalegir! Ég þori að veðja mínum eigin haus að þeir eru betri!" Sagði Loki. Það leist dvergunum á og tóku þeir því áskoruninni.

Nú kallaði Loki saman æsi til að dæmi í keppninni. Sá Loki að sonum Ívalda gekk vel, en Brokkur og Eitri voru nú þegar búnir með tvö djásn og þriðja glæsilegasta, Mikill og fagur hamar, var nærum því kláraður. Loki vissi að með þessum hamar mundu Brokkur og Eitri ítrekað sigra og var hann í klandri. Hinnsvegar vissi hann til að klára hamarin þurfti smiðjan að vera á réttu hitastigi og Brokkur sá til þess með því að pumpa físbelg. Breytti Loki sér í stóra mýflugu og stakk hönd Brokks, en Brokkur hélt áfram að pumpa. Því næst stakk Loki hann á háls, Brokkur rak upp hvalaróp en hélt áfram að pumpa. Að lokum stakk Loki augnlok Brokks svo fast að því blæddi og Brokkur neyddist til að hætta að pumpa. Út af hitabreytingunni í Smiðjunni brotnaði handfangið á hamrinum er Eitri tempraði það.

Nú rann upp stundin fyrir Goðin að dæma gjafir dverganna. Fyrst komu synir Ívalds og sýndu verkin sýn. Sif var fengið nýtt gullið hár sem skein jafnvel bjartara en það fyrra. Því næst var Óðni fært gullið spót er var nefnt Gugnir og var það búið göldrum. að lokum var Frey fært langskip er gat verið brotið saman þangað til að það var minna en lófi.

Næst stygu Brokkur og Eitri upp með gjafirnar sínar. Óðni færðu þeir gyltan hring er margfaldaðist á átta daga fresti. Frey gáfu þeir gullherðan gölt er gat flogið og aldrei þreyst. Að lokum báru þeir fram mikin hamar er þeir kölluðu Mjölni og færðu honum Þór. Með þessum hamar gat Þór kallað fram Þrumur og Eldingar og þegar hann fleygir honum snýr hann alltaf til baka. Hinnsvegar var gripið of stutt þökk sér klækjabrögðum Loka. Æsir voru samála að Mjölnir væri besta gjöfin, því sigruðu Brokkur og Eitri og þeir vildu Loka höfuði styttri. En Loki leyndi á bragði "Þið getið átt haus minn, svo lengi sem skaðið engan part háls míns, Ég vað haus mínum, engu öðru!" Sagði hann, því helt hann haus. En Brokkur, æfur yfir að vera svindlað á, Saumaði mun Goðsins lokaðann. Loki fékk að gjalda fyrir hrekk sinn á endanum, en Æsir fékku mikill djásn.

Afkvæmi Loka

Loki gat þrjú afkvæmi með tröllkonuni, Angurböðu, og eru þau hvert öðru hryllilegra. Miðgarðsormur, risaslangan sem lykur sig um Miðgarð, og Fenrisúlfur, risastór úlfur, eru báðir undan Loka og Angurboðu komnir og eru tvö helstu tortímingaröfl í norrænni goðafræði. Þriðja afkvæmi þeirra er Hel en hún ríkir yfir undi og dauðum. Einnig á Loki tvo syni með konu sinni Sigyn, þeir heita Váli og Narfi.

Smiðurin

Eitt afkvæmi Loka er en ótalið en það er hinn áttfætti hestur Sleipnir. Er bergrisi einn kom til ásanna og bauðst til að byggja múr í kringum Ásgarð ef hann fengi himintunglinn auk Freyju sem konu. Leist ásum ekki vel við það, en kvaðst Loki hafa ráð. Æsir mundu gefa smiðinum til sumardags hinns fyrsta til að klára múrinn, ef svo ekki færi fengi smiðurinn ekkert. Hélt Loki að smiðurinn myndi reisa mesta part múrsins, en það yrði lét verk að klára hann. Þó átti smiðurinn mikinn hest er hét Svaliðfari, en hverja nóttu bar hann hlass af steinum, Þannig skorti smiði aldrei steina og gat því einblýnt á byggingu múrsins. Sá Loki að smiður myndi klára verk sitt og varð þá hræddur mjög. Brá hann sér í líki hryssu svo hann gæti lokkað Svaðilfara, hest smiðsins í burtu. Er smiður sá að hann myndi ekki klára verk sitt rann í hann æði og æsir sáu að hann var jötunn. Kom þá Þór og banaði Þursanum. Seinna kom Loki aftur til ásgarðs með áttfættan hest, er æsir nefndu Sleipni, til ásgarðs, en sagði ásum aldrei hvar hann kom.

Ráðbani Baldurs

Loki var sá sem bar ábyrgð á dauða Baldurs. Goðin léku sér að því að kasta hlutum að Baldri því Frigg hafði komið því svo fyrir að ekkert beit á honum. Loki komst þó að því að sá hlutur sem gat skaðað hann var mistilteinn og kom hann því svo fyrir að Höður, hinn blindi ás, fékk mistilteinsknippi í hendurnar og varpaði því, óafvitandi um hvað hann hafði undir höndum, að Baldri svo af hlaust bani. Einnig segir sagan að þegar æsir reyndu að ná Baldri aftur úr Helju með því að fá alla hluti heims til að gráta hann, þá hafi Loki dulbúið sig sem tröllkonuna Þökk en hún var sú eina sem neitaði að gráta. Baldur var því um kyrrt í Helju. Seinna uppgötvaði Váli, sonur Rindar, þriðju konu Óðins, að Höður hafði orðið Baldri að bana. Váli drap Höð vegna þess.

Loki hefur verið borinn saman við bragðarefi í ýmsum þjóðartrúarbrögðum, t.a.m. sléttuúlfinn (Coyote) í trúarbrögðum indíána Norður-Ameríku. Þá hefur honum verið líkt við Hermes, sem blekkti eitt sinn Apollon, slavneska guðinn Veles og hinn kínverska apakonung.