„Vélinda“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
m Reverted 2 edits by 89.160.223.245 (talk) to last revision by SvartMan. (TW) Merki: Afturkalla |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Tractus intestinalis esophagus.svg|thumb|right|Vélinda í manni.]] |
[[Mynd:Tractus intestinalis esophagus.svg|thumb|right|Vélinda í manni.]] |
||
'''Vélinda''' (áður vjelindi) er rör eða pípa sem flytur fæðuna frá [[munnur|munninum]] niður í [[Magi|maga]]. Í fullvöxnum manni er vélindað yfirleitt 25- |
'''Vélinda''' (áður vjelindi) er rör eða pípa sem flytur fæðuna frá [[munnur|munninum]] niður í [[Magi|maga]]. Í fullvöxnum manni er vélindað yfirleitt 25-30 cm að lengd. |
||
Vöðvarnir í vélindanu sjá til þess að flytja fæðuna úr [[kok]]inu niður að [[magaop]]inu. Að innan er vélindað þakið [[slímhúð]] sem auðveldar fæðunni að renna niður og ver vélindaveggina fyrir áreiti. Neðst í vélindanu, þar sem það opnast inn í magann, er sterkur [[hringvöðvi]] sem lokar yfirleitt fyrir flæði úr maganum upp í vélindað en opnast þegar hleypa þarf fæðu eða vökva úr vélindanu niður í magann. Ef þessi vöðvi starfar ekki sem skyldi geta [[magasýra|magasýrur]] flætt upp í vélindað og ef það gerist oft og iðulega ([[vélindabakflæði]]) geta magasýrurnar skemmt slímhúðina, ert vélindavöðvana og valdið bólgum og óþægindum. |
Vöðvarnir í vélindanu sjá til þess að flytja fæðuna úr [[kok]]inu niður að [[magaop]]inu. Að innan er vélindað þakið [[slímhúð]] sem auðveldar fæðunni að renna niður og ver vélindaveggina fyrir áreiti. Neðst í vélindanu, þar sem það opnast inn í magann, er sterkur [[hringvöðvi]] sem lokar yfirleitt fyrir flæði úr maganum upp í vélindað en opnast þegar hleypa þarf fæðu eða vökva úr vélindanu niður í magann. Ef þessi vöðvi starfar ekki sem skyldi geta [[magasýra|magasýrur]] flætt upp í vélindað og ef það gerist oft og iðulega ([[vélindabakflæði]]) geta magasýrurnar skemmt slímhúðina, ert vélindavöðvana og valdið bólgum og óþægindum. |
Nýjasta útgáfa síðan 9. nóvember 2019 kl. 15:30
Vélinda (áður vjelindi) er rör eða pípa sem flytur fæðuna frá munninum niður í maga. Í fullvöxnum manni er vélindað yfirleitt 25-30 cm að lengd.
Vöðvarnir í vélindanu sjá til þess að flytja fæðuna úr kokinu niður að magaopinu. Að innan er vélindað þakið slímhúð sem auðveldar fæðunni að renna niður og ver vélindaveggina fyrir áreiti. Neðst í vélindanu, þar sem það opnast inn í magann, er sterkur hringvöðvi sem lokar yfirleitt fyrir flæði úr maganum upp í vélindað en opnast þegar hleypa þarf fæðu eða vökva úr vélindanu niður í magann. Ef þessi vöðvi starfar ekki sem skyldi geta magasýrur flætt upp í vélindað og ef það gerist oft og iðulega (vélindabakflæði) geta magasýrurnar skemmt slímhúðina, ert vélindavöðvana og valdið bólgum og óþægindum.
Í spendýrum er vélindað svipað og í mönnum en í flestum fiskum er það mjög stutt. Þó eru líka til fiskar sem hafa engan eiginlegan maga og tengist þá vélindað beint við smáþarmana. Í mörgum fuglum gegnir vélindað einnig hlutverki forðabúrs, þar sem úr því er útvöxtur eða poki sem kallast sarpur og getur fuglinn geymt ómelta fæðu í honum og látið hana ganga síðar niður í fóarnið eða ælt henni upp til að fæða unga sína.