„Souvanna Phouma“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
{{Forsætisráðherra
[[Mynd:Souvanna Phouma.jpg|thumb|250 px|Prins Souvanna Phouma]]'''Prins Souvanna Phouma''' ([[7. október]] [[1901]] – [[10. janúar]] [[1984]]) var leiðtogi hinna hlutlausu í átökum vinstri og hægri í [[Laos]] á árunum 1945 til 1975. Hann var einnig mörgum sinnum [[forsætisráðherra]] í konunglegu ríkisstjórninni í Laos, [[1951]] – [[1952]], [[1956]] – [[1958]], [[1960]] og [[1962]] – [[1975]].
| nafn = Souvanna Phouma<br>{{small|ເຈົ້າສຸວັນນະພູມາ}}
| búseta =
| mynd = Souvanna Phouma.jpg
| myndastærð = 200px
| myndatexti =
| titill= Forsætisráðherra Laos
| stjórnartíð_start = [[21. nóvember]] [[1951]]
| stjórnartíð_end = [[20. október]] [[1954]]
| stjórnartíð_start2 = [[21. mars]] [[1956]]
| stjórnartíð_end2 = [[17. ágúst]] [[1958]]
| stjórnartíð_start3 = [[30. ágúst]] [[1960]]
| stjórnartíð_end3 = [[13. desember]] [[1960]]
| stjórnartíð_start4 = [[23. júní]] [[1962]]
| stjórnartíð_end4 = [[2. desember]] [[1975]]
| fæðingarnafn =
| fæddur = [[7. október]] [[1901]]
| fæðingarstaður = [[Luang Phrabang]], [[Laos]]
| dánardagur = {{dauðadagur og aldur|1984|1|10|1901|10|7}}
| dánarstaður = [[Vientiane]], [[Laos]]
| orsök_dauða =
| stjórnmálaflokkur = Framsóknarflokkur Laos (Phak Xat Kao Na)
| þekktur_fyrir =
| starf =
| þjóðerni = [[Laos]]kur
| laun =
| trú =
| maki = Aline Claire Allard
| börn =
| foreldrar =
| heimasíða =
| niðurmál =
| hæð =
| þyngd =
|undirskrift =
}}
'''Prins Souvanna Phouma''' ([[7. október]] [[1901]] – [[10. janúar]] [[1984]]) var leiðtogi hinna hlutlausu í átökum vinstri og hægri í [[Laos]] á árunum 1945 til 1975. Hann var einnig mörgum sinnum [[forsætisráðherra]] í konunglegu ríkisstjórninni í Laos, [[1951]] – [[1952]], [[1956]] – [[1958]], [[1960]] og [[1962]] – [[1975]].


Souvanna Phouma fæddist inn í varakonugsfjöldskylduna í [[Luang Prabang]], hann var náfrændi [[Sisavangvong]] konungs Laos. Hann fékk franska menntun í [[Hanoi]], [[Paris]] og [[Grenoble]], þar útskrifaðist hann sem [[arkitekt]] og [[byggingaverkfræðingur]].
Souvanna Phouma fæddist inn í varakonugsfjöldskylduna í [[Luang Prabang]], hann var náfrændi [[Sisavangvong]] konungs Laos. Hann fékk franska menntun í [[Hanoi]], [[Paris]] og [[Grenoble]], þar útskrifaðist hann sem [[arkitekt]] og [[byggingaverkfræðingur]].
Lína 8: Lína 44:
Við kosningarnar [[1951]] vann flokkur Souvanna Phouma stórsigur og hann var gerður að forsætisráðherra.
Við kosningarnar [[1951]] vann flokkur Souvanna Phouma stórsigur og hann var gerður að forsætisráðherra.


Eftir kosningarnar [[1955]] var Souvanna Phouma á ný valinn sem forsætisráðherra og hafði hann þjóðasátt sem sitt höfuðmál. Souvanna Phouma og Pathet Lao gerðu bandalag [[1956]] um að mynda „ríkisstjórn allrar þjóðarinnar“. Það var þó ekki fyrr en [[1958]] sem tveir fulltrúar [[Pathet Lao]] tóku sæti í ríkisstjórninni og var annar þeirra [[Souphanouvong]]. Þótti endurkoma Souvanna Phouma heldur slæmar fréttir í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Í júní sama ár steyptu hægri menn stjórninni og skipaði konungur prins [[Boun Oum]] forsætisráðherra í staðinn.
Eftir kosningarnar [[1955]] var Souvanna Phouma á ný valinn sem forsætisráðherra og hafði hann þjóðasátt sem sitt höfuðmál. Souvanna Phouma og [[Pathet Lao]] gerðu bandalag [[1956]] um að mynda „ríkisstjórn allrar þjóðarinnar“. Það var þó ekki fyrr en [[1958]] sem tveir fulltrúar Pathet Lao tóku sæti í ríkisstjórninni og var annar þeirra [[Souphanouvong]]. Þótti endurkoma Souvanna Phouma heldur slæmar fréttir í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Í júní sama ár steyptu hægri menn stjórninni og skipaði konungur prins [[Boun Oum]] forsætisráðherra í staðinn.


Hluti herliðs konungssinna hertóku [[Vientiane]] [[1960]] og kröfðust þess að landið yrði lýst hlutlaust. Souvanna Phouma var enn að nýju í forsæti ríkisstjórnarinnar og samdi við Souphanouvong fyrir hönd Pathet Lao. Í desember 1960 gerðu hersveitir úr konunglega hernum, að þessu sinnu undir stjórn hægrimanna, uppreysn og hertóku Vietiane. Souvanna Phouma ásamt fjölda stuðningsmanna flúði til svæða sem voru undir stjórn Pathet Lao. Mörg lönd, bæði þau sem voru undir stjórn [[Kommúnismi|kommúnista]] og eins hlutlaus eins og [[Indland]] studdu Souvanna Phouma sem réttmætannforsætisráðherra Laos. Bandaríkin og stuðningsríki þeirra studdu herstjórnina í Vientiane sem var formlega undir stjórn Boun Oum.
Hluti herliðs konungssinna hertóku [[Vientiane]] [[1960]] og kröfðust þess að landið yrði lýst hlutlaust. Souvanna Phouma var enn að nýju í forsæti ríkisstjórnarinnar og samdi við Souphanouvong fyrir hönd Pathet Lao. Í desember 1960 gerðu hersveitir úr konunglega hernum, að þessu sinnu undir stjórn hægrimanna, uppreysn og hertóku Vietiane. Souvanna Phouma ásamt fjölda stuðningsmanna flúði til svæða sem voru undir stjórn Pathet Lao. Mörg lönd, bæði þau sem voru undir stjórn [[Kommúnismi|kommúnista]] og eins hlutlaus eins og [[Indland]] studdu Souvanna Phouma sem réttmætan forsætisráðherra Laos. Bandaríkin og stuðningsríki þeirra studdu herstjórnina í Vientiane sem var formlega undir stjórn Boun Oum.


Þegar [[John F. Kennedy]] varð forseti í Bandaríkjunum [[1961]] var tekin upp ný stefna gagnvart Loas. Var nú stefnan að Laos ætti að var hlutlaust land. Ný Gefarráðstefna var kölluð saman í maí 1961 og var þar enn samþykkt að Laos skildi vera hlutlaust. Í júní sama ár gerði prinsaþrenningin, Boun Oum, Souvanna Phouma og Souphanouvong samþykkt um að mynda samsteypustjórn.
Þegar [[John F. Kennedy]] varð forseti í Bandaríkjunum [[1961]] var tekin upp ný stefna gagnvart Loas. Var nú stefnan að Laos ætti að var hlutlaust land. Ný Gefarráðstefna var kölluð saman í maí 1961 og var þar enn samþykkt að Laos skildi vera hlutlaust. Í júní sama ár gerði prinsaþrenningin, Boun Oum, Souvanna Phouma og Souphanouvong samþykkt um að mynda samsteypustjórn.

Útgáfa síðunnar 23. ágúst 2019 kl. 16:58

Souvanna Phouma
ເຈົ້າສຸວັນນະພູມາ
Mynd:Souvanna Phouma.jpg
Forsætisráðherra Laos
Í embætti
21. nóvember 1951 – 20. október 1954
Í embætti
21. mars 1956 – 17. ágúst 1958
Í embætti
30. ágúst 1960 – 13. desember 1960
Í embætti
23. júní 1962 – 2. desember 1975
Persónulegar upplýsingar
Fæddur7. október 1901
Luang Phrabang, Laos
Látinn10. janúar 1984 (82 ára) Vientiane, Laos
StjórnmálaflokkurFramsóknarflokkur Laos (Phak Xat Kao Na)
MakiAline Claire Allard

Prins Souvanna Phouma (7. október 190110. janúar 1984) var leiðtogi hinna hlutlausu í átökum vinstri og hægri í Laos á árunum 1945 til 1975. Hann var einnig mörgum sinnum forsætisráðherra í konunglegu ríkisstjórninni í Laos, 19511952, 19561958, 1960 og 19621975.

Souvanna Phouma fæddist inn í varakonugsfjöldskylduna í Luang Prabang, hann var náfrændi Sisavangvong konungs Laos. Hann fékk franska menntun í Hanoi, Paris og Grenoble, þar útskrifaðist hann sem arkitekt og byggingaverkfræðingur.

Souvanna Phouma, ásamt hálfbræðrum sínum tveim, Phetsarath (1891-1959) og Souphanouvong (1909-1995), hóf afskipti af stjórnmálum í lok seinni heimsstyrjaldarinnar þegar hreyfingin Lao Issara var stofnuð til að berjast gegn frönskum yfirráðum yfir Laos.

Ráðherrastörf

Við kosningarnar 1951 vann flokkur Souvanna Phouma stórsigur og hann var gerður að forsætisráðherra.

Eftir kosningarnar 1955 var Souvanna Phouma á ný valinn sem forsætisráðherra og hafði hann þjóðasátt sem sitt höfuðmál. Souvanna Phouma og Pathet Lao gerðu bandalag 1956 um að mynda „ríkisstjórn allrar þjóðarinnar“. Það var þó ekki fyrr en 1958 sem tveir fulltrúar Pathet Lao tóku sæti í ríkisstjórninni og var annar þeirra Souphanouvong. Þótti endurkoma Souvanna Phouma heldur slæmar fréttir í Bandaríkjunum. Í júní sama ár steyptu hægri menn stjórninni og skipaði konungur prins Boun Oum forsætisráðherra í staðinn.

Hluti herliðs konungssinna hertóku Vientiane 1960 og kröfðust þess að landið yrði lýst hlutlaust. Souvanna Phouma var enn að nýju í forsæti ríkisstjórnarinnar og samdi við Souphanouvong fyrir hönd Pathet Lao. Í desember 1960 gerðu hersveitir úr konunglega hernum, að þessu sinnu undir stjórn hægrimanna, uppreysn og hertóku Vietiane. Souvanna Phouma ásamt fjölda stuðningsmanna flúði til svæða sem voru undir stjórn Pathet Lao. Mörg lönd, bæði þau sem voru undir stjórn kommúnista og eins hlutlaus eins og Indland studdu Souvanna Phouma sem réttmætan forsætisráðherra Laos. Bandaríkin og stuðningsríki þeirra studdu herstjórnina í Vientiane sem var formlega undir stjórn Boun Oum.

Þegar John F. Kennedy varð forseti í Bandaríkjunum 1961 var tekin upp ný stefna gagnvart Loas. Var nú stefnan að Laos ætti að var hlutlaust land. Ný Gefarráðstefna var kölluð saman í maí 1961 og var þar enn samþykkt að Laos skildi vera hlutlaust. Í júní sama ár gerði prinsaþrenningin, Boun Oum, Souvanna Phouma og Souphanouvong samþykkt um að mynda samsteypustjórn.

Nýja stjórnin tók ekki við völdum fyrr en í júlí 1962 með Souvanna Phouma sem forsætisráðherra. Stjórnsamstarfið einkenndist af miklum deilum og leystist stjórnin upp um mitt ár 1964. Dróst nú Laos af fullum krafti inn í Víetnamstríðið (sem eiginlega ætti að heita seinni Indókínastyrjöldin). Hægrisinnaðar hersveitir konungssinna réðu að mestu í Vientiane með aðstoð leynilegra bandarískra sveita. Souvanna Phouma sat samt áfram sem valdalítill forsætisráherra allt fram til 1975 þegar kommúnistar náðu völdum í öllu landinu. Souvanna Phouma lifði áfram í Laos til dauðadaga og var mildilega meðhöndlaður af hinum nýju valdhöfum miðað við marga aðra.

Heimildir

  • Stuart-Fox, Martin (1997) A History of Laos. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Gunn, Geoffrey C. (1998) Theravadins, Colonialists and Commissars in Laos. Bangkok: White Lotus Press.