„Krímskagi“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Stonepstan (spjall | framlög)
Á íslensku er eðlilegra að rita Jalta fremur en Yalta. Aðrar breytingar minniháttar.
Lína 3: Lína 3:
'''Krímskagi''' er [[skagi]] sem teygir sig út í [[Svartahaf]]ið. Samkvæmt manntali frá 2007 búa þar tæplega tvær milljónir manna. Meirihluti þeirra telja sig [[Rússar|Rússa]] og tala [[rússneska|rússnesku]].
'''Krímskagi''' er [[skagi]] sem teygir sig út í [[Svartahaf]]ið. Samkvæmt manntali frá 2007 búa þar tæplega tvær milljónir manna. Meirihluti þeirra telja sig [[Rússar|Rússa]] og tala [[rússneska|rússnesku]].


Krímskaginn hefur oftar en einu sinni komist í heimsfréttirnar. [[Krímstríðið]] var háð á miðri 19. öld á milli Rússa og Vestrænna bandamanna ásamt [[Tyrkjaveldi|Ottóman-Tyrkjum]]. Á [[Yalta-ráðstefnan|Yalta-ráðstefnunni]] sem haldin var í Yalta á Krímskaganum undir lok [[seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjaldarinnar]] réðu sigurvegararnir ráðum sínum um skiptingu Evrópu að stríðinu loknu.
Krímskaginn hefur oftar en einu sinni komist í heimsfréttirnar. [[Krímstríðið]] var háð á miðri 19. öld á milli Rússa og vestrænna bandamanna ásamt [[Tyrkjaveldi|Ottóman-Tyrkjum]]. Á [[Yalta-ráðstefnan|Jalta-ráðstefnunni]] sem haldin var í Jalta á Krímskaga undir lok [[seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjaldar]] réðu sigurvegararnir ráðum sínum um skiptingu Evrópu að stríðinu loknu.


Skaginn tilheyrði [[Úkraína|Úkraínu]] uns íbúarnir ákváðu að slíta sig frá henni og ganga í sambandsríki Rússlands eftir óeirðirnar í landinu 2014. Í Rússlandi telst hann jafnt [[sjálfsstjórnarsvæði]] sem er [[lýðveldi]].
Skaginn tilheyrði [[Úkraína|Úkraínu]] uns íbúarnir ákváðu að slíta sig frá henni og ganga í sambandsríkið Rússland eftir óeirðirnar í landinu 2014. Í Rússlandi telst hann jafnt [[sjálfsstjórnarsvæði|sjálfstjórnarsvæði]] sem er [[lýðveldi]].


== Krímskagakreppan 2014 ==
== Krímskagakreppan 2014 ==
:''Sjá aðalgrein [[Krímskagakreppan 2014]]''
:''Sjá aðalgrein [[Krímskagakreppan 2014]]''
Í febrúar [[2014]] komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,<ref>{{Vefheimild|url=http://www.businessinsider.com/how-russia-took-crimea-2015-3|titill=How Russia Took Crimea|höfundur=Amanda Macias|ár=2015|útgefandi=Business Insider|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=http://uk.reuters.com/article/russia-putin-crimea-idUKL6N0N921H20140417|titill=Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea|útgefandi=Reuters|ár=2014|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref> setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða rússneskum bandamönnum<ref name=interfax27feb>[http://en.interfax.com.ua/news/general/193292.html Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear]. [[Interfax-Ukraine]], 27. febríar 2014.</ref><ref name=reuters13mar>[http://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-russia-aksyonov-idINL6N0M93AH20140313 RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow]. [[Reuters]], 13, mars 2014.</ref> og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar voru að afdráttarlaus meirihluti eða yfir 90% kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.<ref>[http://www.mpil.de/files/pdf4/Marxsen_2014_-_The_crimea_crisis_-_an_international_law_perspective.pdf The Crimea Crisis – An International Law Perspective] Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.</ref>
Í febrúar [[2014]] komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,<ref>{{Vefheimild|url=http://www.businessinsider.com/how-russia-took-crimea-2015-3|titill=How Russia Took Crimea|höfundur=Amanda Macias|ár=2015|útgefandi=Business Insider|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=http://uk.reuters.com/article/russia-putin-crimea-idUKL6N0N921H20140417|titill=Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea|útgefandi=Reuters|ár=2014|mánuðurskoðað=1. apríl|árskoðað=2019}}</ref> setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða bandamönnum Rússlands<ref name=interfax27feb>[http://en.interfax.com.ua/news/general/193292.html Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear]. [[Interfax-Ukraine]], 27. febríar 2014.</ref><ref name=reuters13mar>[http://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-russia-aksyonov-idINL6N0M93AH20140313 RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow]. [[Reuters]], 13, mars 2014.</ref> og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar var að afdráttarlaus meirihluti, eða yfir 90%, kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.<ref>[http://www.mpil.de/files/pdf4/Marxsen_2014_-_The_crimea_crisis_-_an_international_law_perspective.pdf The Crimea Crisis – An International Law Perspective] Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.</ref>


== Tengill ==
== Tengill ==

Útgáfa síðunnar 5. maí 2019 kl. 19:51

Krímskagi (bleikur)

Krímskagi er skagi sem teygir sig út í Svartahafið. Samkvæmt manntali frá 2007 búa þar tæplega tvær milljónir manna. Meirihluti þeirra telja sig Rússa og tala rússnesku.

Krímskaginn hefur oftar en einu sinni komist í heimsfréttirnar. Krímstríðið var háð á miðri 19. öld á milli Rússa og vestrænna bandamanna ásamt Ottóman-Tyrkjum. Á Jalta-ráðstefnunni sem haldin var í Jalta á Krímskaga undir lok seinni heimsstyrjaldar réðu sigurvegararnir ráðum sínum um skiptingu Evrópu að stríðinu loknu.

Skaginn tilheyrði Úkraínu uns íbúarnir ákváðu að slíta sig frá henni og ganga í sambandsríkið Rússland eftir óeirðirnar í landinu 2014. Í Rússlandi telst hann jafnt sjálfstjórnarsvæði sem er lýðveldi.

Krímskagakreppan 2014

Sjá aðalgrein Krímskagakreppan 2014

Í febrúar 2014 komu upp eldfimar aðstæður á Krímskaganum í kjölfar óeirða í Úkraínu. Í framhaldi af því hertók rússneski herinn Krímskaga,[1][2] setti á fót nýja ríkisstjórn skipaða bandamönnum Rússlands[3][4] og hélt atkvæðagreiðslu meðal Krímverja þar sem kosið var á milli þess að vera áfram hluti af Úkraínu eða að ganga til liðs við rússneska sambandslýðveldið. Opinber niðurstaða hennar var að afdráttarlaus meirihluti, eða yfir 90%, kaus að slíta sambandinu við Úkraínu og sameinast Rússlandi. Deilt hefur verið um lögmæti, framkvæmd, kjörsókn og meintar niðurstöður atkvæðagreiðslunnar og meirihluti alþjóðasamfélagsins hefur því ekki viðurkennt innlimun Rússlands á Krímskaga.[5]

Tengill

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu

Tilvísanir

  1. Amanda Macias (2015). „How Russia Took Crimea“. Business Insider. Sótt 1. apríl 2019.
  2. „Putin Admits Russian Forces Were Deployed to Crimea“. Reuters. 2014. Sótt 1. apríl 2019.
  3. Number of Crimean deputies present at referendum resolution vote unclear. Interfax-Ukraine, 27. febríar 2014.
  4. RPT-INSIGHT: How the separatists delivered Crimea to Moscow. Reuters, 13, mars 2014.
  5. The Crimea Crisis – An International Law Perspective Marxsen, Christian (2014). Max-Planck-Institut. Skoðað 1. apríl 2019.
  Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.