„Ilmbjörk“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Svarði2 (spjall | framlög)
15.258 breytingar
mEkkert breytingarágrip
Svarði2 (spjall | framlög)
15.258 breytingar
m samanfellanlegur samheitalisti
Lína 16: Lína 16:
|range_map_caption = Útbreiðsla
|range_map_caption = Útbreiðsla
|synonyms =
|synonyms =
{{collapsible list|bullets = true
* ''Betula alba'' L.
* ''Betula alba var. friesii'' <small>Regel</small>
|*''Betula alba'' L.
|*''Betula alba var. friesii'' <small>Regel</small>
* ''Betula alba var. hornemannii'' <small>Regel</small>
|* ''Betula alba var. hornemannii'' <small>Regel</small>
* ''Betula alba f. hornemannii'' <small>(Regel) Regel</small>
|* ''Betula alba f. hornemannii'' <small>(Regel) Regel</small>
* ''Betula alba var. lupulina'' <small>Wallr.</small>
|* ''Betula alba var. lupulina'' <small>Wallr.</small>
* ''Betula alba var. ovata'' <small>Neilr.</small>
|* ''Betula alba var. ovata'' <small>Neilr.</small>
* ''Betula alba var. pubescens'' <small>(Ehrh.) Spach</small>
|* ''Betula alba var. pubescens'' <small>(Ehrh.) Spach</small>
* ''Betula alba subsp. pubescens'' <small>(Ehrh.) Regel</small>
|* ''Betula alba subsp. pubescens'' <small>(Ehrh.) Regel</small>
* ''Betula alba var. vulgaris'' <small>Aiton</small>
|* ''Betula alba var. vulgaris'' <small>Aiton</small>
* ''Betula ambigua'' <small>Hampe ex Rchb.</small>
|* ''Betula ambigua'' <small>Hampe ex Rchb.</small>
* ''Betula andreji'' <small>V.N.Vassil.</small>
|* ''Betula andreji'' <small>V.N.Vassil.</small>
* ''Betula asplenifolia'' <small>Regel</small>
|* ''Betula asplenifolia'' <small>Regel</small>
* ''Betula aurea'' <small>Steud.</small>
|* ''Betula aurea'' <small>Steud.</small>
* ''Betula baicalia'' <small>V.N.Vassil.</small>
|* ''Betula baicalia'' <small>V.N.Vassil.</small>
* ''Betula broccembergensis'' <small>Bechst.</small>
|* ''Betula broccembergensis'' <small>Bechst.</small>
* ''Betula callosa'' <small>Notø</small>
|* ''Betula callosa'' <small>Notø</small>
* ''Betula canadensis'' <small>K.Koch</small>
|* ''Betula canadensis'' <small>K.Koch</small>
* ''Betula celtiberica'' <small>Rothm. & Vasc.</small>
|* ''Betula celtiberica'' <small>Rothm. & Vasc.</small>
* ''Betula concinna'' <small>Gunnarsson</small>
|* ''Betula concinna'' <small>Gunnarsson</small>
* ''Betula coriifolia'' <small>Tausch ex Regel</small>
|* ''Betula coriifolia'' <small>Tausch ex Regel</small>
* ''Betula dalecarlica'' <small>L.f.</small>
|* ''Betula dalecarlica'' <small>L.f.</small>
* ''Betula friesii'' <small>Larss. ex Hartm.</small>
|* ''Betula friesii'' <small>Larss. ex Hartm.</small>
* ''Betula friesii var. oxyodontia'' <small>Kindb.</small>
|* ''Betula friesii var. oxyodontia'' <small>Kindb.</small>
* ''Betula friesii var. subalpina'' <small>Larss. ex Kindb.</small>
|* ''Betula friesii var. subalpina'' <small>Larss. ex Kindb.</small>
* ''Betula glabra'' <small>Dumort.</small>
|* ''Betula glabra'' <small>Dumort.</small>
* ''Betula glauca'' <small>Wender.</small>
|* ''Betula glauca'' <small>Wender.</small>
* ''Betula hackelii'' <small>Opiz ex Steud.</small>
|* ''Betula hackelii'' <small>Opiz ex Steud.</small>
* ''Betula jacutica'' <small>V.N.Vassil.</small>
|* ''Betula jacutica'' <small>V.N.Vassil.</small>
* ''Betula krylovii'' <small>G.V.Krylov</small>
|* ''Betula krylovii'' <small>G.V.Krylov</small>
* ''Betula laciniata'' <small>Thunb.</small>
|* ''Betula laciniata'' <small>Thunb.</small>
* ''Betula laciniata'' <small>Blom</small>
|* ''Betula laciniata'' <small>Blom</small>
* ''Betula lenta'' <small>Du Roi</small>
|* ''Betula lenta'' <small>Du Roi</small>
* ''Betula lucida'' <small>Courtois</small>
|* ''Betula lucida'' <small>Courtois</small>
* ''Betula macrostachya'' <small>Schrad. ex Regel</small>
|* ''Betula macrostachya'' <small>Schrad. ex Regel</small>
* ''Betula major'' <small>Gilib.</small>
|* ''Betula major'' <small>Gilib.</small>
* ''Betula nigricans'' <small>Wender.</small>
|* ''Betula nigricans'' <small>Wender.</small>
* ''Betula odorata var. alpigena'' <small>Blytt</small>
|* ''Betula odorata var. alpigena'' <small>Blytt</small>
* ''Betula ovata'' <small>K.Koch</small>
|* ''Betula ovata'' <small>K.Koch</small>
* ''Betula pontica'' <small>Loudon</small>
|* ''Betula pontica'' <small>Loudon</small>
* ''Betula populifolia'' <small>Aiton</small>
|* ''Betula populifolia'' <small>Aiton</small>
* ''Betula pubescens var. appressa'' <small>Kallio & Y.Mäkinen</small>
|* ''Betula pubescens var. appressa'' <small>Kallio & Y.Mäkinen</small>
* ''Betula pubescens subsp. callosa'' <small>(Notø) Á.Löve & D.Löve</small>
|* ''Betula pubescens subsp. callosa'' <small>(Notø) Á.Löve & D.Löve</small>
* ''Betula pubescens subsp. celtiberica'' <small>(Rothm. & Vasc.) Rivas Mart.</small>
|* ''Betula pubescens subsp. celtiberica'' <small>(Rothm. & Vasc.) Rivas Mart.</small>
* ''Betula pubescens f. columnaris'' <small>T.Ulvinen</small>
|* ''Betula pubescens f. columnaris'' <small>T.Ulvinen</small>
* ''Betula pubescens subsp. concinna'' <small>(Gunnarsson) Á.Löve & D.Löve</small>
|* ''Betula pubescens subsp. concinna'' <small>(Gunnarsson) Á.Löve & D.Löve</small>
* ''Betula pubescens var. cryptocarpa'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. cryptocarpa'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. friesii'' <small>(Larss. ex Hartm.) Nyman</small>
|* ''Betula pubescens var. friesii'' <small>(Larss. ex Hartm.) Nyman</small>
* ''Betula pubescens var. glabra'' <small>Fiek ex C.K.Schneid.</small>
|* ''Betula pubescens var. glabra'' <small>Fiek ex C.K.Schneid.</small>
* ''Betula pubescens f. hibernifolia'' <small>T.Ulvinen</small>
|* ''Betula pubescens f. hibernifolia'' <small>T.Ulvinen</small>
* ''Betula pubescens var. lucida'' <small>(Courtois) Wesm.</small>
|* ''Betula pubescens var. lucida'' <small>(Courtois) Wesm.</small>
* ''Betula pubescens var. media'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. media'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. megalocarpa'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. megalocarpa'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens subsp. nigricans'' <small>Maire ex Just</small>
|* ''Betula pubescens subsp. nigricans'' <small>Maire ex Just</small>
* ''Betula pubescens var. nigricans'' <small>(Wender.) Nyman</small>
|* ''Betula pubescens var. nigricans'' <small>(Wender.) Nyman</small>
* ''Betula pubescens var. oblongifolia'' <small>Wimm.</small>
|* ''Betula pubescens var. oblongifolia'' <small>Wimm.</small>
* ''Betula pubescens var. ovalifolia'' <small>Sukaczev</small>
|* ''Betula pubescens var. ovalifolia'' <small>Sukaczev</small>
* ''Betula pubescens subsp. ovalifolia'' <small>(Sukaczev) Printz</small>
|* ''Betula pubescens subsp. ovalifolia'' <small>(Sukaczev) Printz</small>
* ''Betula pubescens var. palmiformis'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. palmiformis'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens f. pendula'' <small>Schelle</small>
|* ''Betula pubescens f. pendula'' <small>Schelle</small>
* ''Betula pubescens var. pubescens''
|* ''Betula pubescens var. pubescens''
* ''Betula pubescens f. rubra'' <small>T.Ulvinen</small>
|* ''Betula pubescens f. rubra'' <small>T.Ulvinen</small>
* ''Betula pubescens var. rustica'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. rustica'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. sibakademica'' <small>Baran.</small>
|* ''Betula pubescens var. sibakademica'' <small>Baran.</small>
* ''Betula pubescens var. silvatica'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. silvatica'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. silvestris'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. silvestris'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. subaequalis'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. subaequalis'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens var. subalpina'' <small>Laest.</small>
|* ''Betula pubescens var. subalpina'' <small>Laest.</small>
* ''Betula pubescens subsp. subarctica'' <small>(Orlova) Á.Löve & D.Löve</small>
|* ''Betula pubescens subsp. subarctica'' <small>(Orlova) Á.Löve & D.Löve</small>
* ''Betula pubescens subsp. suecica'' <small>Gunnarsson</small>
|* ''Betula pubescens subsp. suecica'' <small>Gunnarsson</small>
* ''Betula pubescens var. vestita'' <small>Gren. & Godr.</small>
|* ''Betula pubescens var. vestita'' <small>Gren. & Godr.</small>
* ''Betula rotundata'' <small>Beck</small>
|* ''Betula rotundata'' <small>Beck</small>
* ''Betula sajanensis'' <small>V.N.Vassil.</small>
|* ''Betula sajanensis'' <small>V.N.Vassil.</small>
* ''Betula sokolowii'' <small>Regel</small>
|* ''Betula sokolowii'' <small>Regel</small>
* ''Betula subarctica'' <small>Orlova</small>
|* ''Betula subarctica'' <small>Orlova</small>
* ''Betula subarctica var. pojarkovae'' <small>Tzvelev</small>
|* ''Betula subarctica var. pojarkovae'' <small>Tzvelev</small>
* ''Betula tomentosa'' <small>Reitter & Abeleven</small>
|* ''Betula tomentosa'' <small>Reitter & Abeleven</small>
* ''Betula torfacea'' <small>Schleich.</small>
|* ''Betula torfacea'' <small>Schleich.</small>
* ''Betula virgata'' <small>Salisb.</small>
|* ''Betula virgata'' <small>Salisb.</small>
}}
<ref>[http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-21636 The Plant List]</ref>
<ref>[http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-21636 The Plant List]</ref>
}}
}}

Útgáfa síðunnar 23. september 2018 kl. 17:17

Ilmbjörk

Ástand stofns
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Ættbálkur: Beykibálkur (Fagales)
Ætt: Birkiætt (Betulaceae)
Ættkvísl: Birki (Betula)
Undirættkvísl: Betula
Tegund:
B. pubescens

Tvínefni
Betula pubescens
Ehrh.
Útbreiðsla
Útbreiðsla
Samheiti
Listi
  • *Betula alba L.
  • *Betula alba var. friesii Regel
  • * Betula alba var. hornemannii Regel
  • * Betula alba f. hornemannii (Regel) Regel
  • * Betula alba var. lupulina Wallr.
  • * Betula alba var. ovata Neilr.
  • * Betula alba var. pubescens (Ehrh.) Spach
  • * Betula alba subsp. pubescens (Ehrh.) Regel
  • * Betula alba var. vulgaris Aiton
  • * Betula ambigua Hampe ex Rchb.
  • * Betula andreji V.N.Vassil.
  • * Betula asplenifolia Regel
  • * Betula aurea Steud.
  • * Betula baicalia V.N.Vassil.
  • * Betula broccembergensis Bechst.
  • * Betula callosa Notø
  • * Betula canadensis K.Koch
  • * Betula celtiberica Rothm. & Vasc.
  • * Betula concinna Gunnarsson
  • * Betula coriifolia Tausch ex Regel
  • * Betula dalecarlica L.f.
  • * Betula friesii Larss. ex Hartm.
  • * Betula friesii var. oxyodontia Kindb.
  • * Betula friesii var. subalpina Larss. ex Kindb.
  • * Betula glabra Dumort.
  • * Betula glauca Wender.
  • * Betula hackelii Opiz ex Steud.
  • * Betula jacutica V.N.Vassil.
  • * Betula krylovii G.V.Krylov
  • * Betula laciniata Thunb.
  • * Betula laciniata Blom
  • * Betula lenta Du Roi
  • * Betula lucida Courtois
  • * Betula macrostachya Schrad. ex Regel
  • * Betula major Gilib.
  • * Betula nigricans Wender.
  • * Betula odorata var. alpigena Blytt
  • * Betula ovata K.Koch
  • * Betula pontica Loudon
  • * Betula populifolia Aiton
  • * Betula pubescens var. appressa Kallio & Y.Mäkinen
  • * Betula pubescens subsp. callosa (Notø) Á.Löve & D.Löve
  • * Betula pubescens subsp. celtiberica (Rothm. & Vasc.) Rivas Mart.
  • * Betula pubescens f. columnaris T.Ulvinen
  • * Betula pubescens subsp. concinna (Gunnarsson) Á.Löve & D.Löve
  • * Betula pubescens var. cryptocarpa Laest.
  • * Betula pubescens var. friesii (Larss. ex Hartm.) Nyman
  • * Betula pubescens var. glabra Fiek ex C.K.Schneid.
  • * Betula pubescens f. hibernifolia T.Ulvinen
  • * Betula pubescens var. lucida (Courtois) Wesm.
  • * Betula pubescens var. media Laest.
  • * Betula pubescens var. megalocarpa Laest.
  • * Betula pubescens subsp. nigricans Maire ex Just
  • * Betula pubescens var. nigricans (Wender.) Nyman
  • * Betula pubescens var. oblongifolia Wimm.
  • * Betula pubescens var. ovalifolia Sukaczev
  • * Betula pubescens subsp. ovalifolia (Sukaczev) Printz
  • * Betula pubescens var. palmiformis Laest.
  • * Betula pubescens f. pendula Schelle
  • * Betula pubescens var. pubescens
  • * Betula pubescens f. rubra T.Ulvinen
  • * Betula pubescens var. rustica Laest.
  • * Betula pubescens var. sibakademica Baran.
  • * Betula pubescens var. silvatica Laest.
  • * Betula pubescens var. silvestris Laest.
  • * Betula pubescens var. subaequalis Laest.
  • * Betula pubescens var. subalpina Laest.
  • * Betula pubescens subsp. subarctica (Orlova) Á.Löve & D.Löve
  • * Betula pubescens subsp. suecica Gunnarsson
  • * Betula pubescens var. vestita Gren. & Godr.
  • * Betula rotundata Beck
  • * Betula sajanensis V.N.Vassil.
  • * Betula sokolowii Regel
  • * Betula subarctica Orlova
  • * Betula subarctica var. pojarkovae Tzvelev
  • * Betula tomentosa Reitter & Abeleven
  • * Betula torfacea Schleich.
  • * Betula virgata Salisb.

[2]

Ilmbjörk (fræðiheiti: Betula pubescens) eða birki í daglegu tali er tré af birkiætt. Það er algengt í Norður-Evrópu. Tegundin er ljóselsk, hægvaxta, vind og frostþolin. Hún getur blandast við fjalldrapa og er þá afkvæmið runnkennt.

Á Íslandi

Ilmbjörkin er eina innlenda tré landsins sem myndar skóga. Við landnám er talið að að fjórðungur Íslands hafi verið þakinn birkiskógi, jafnvel allt að 40% landsins.[3][4] Stórvöxnustu birkiskógar landsins eru allir á því austanverðu, þ.e. frá Fnjóskadal austur um og suður til Bæjarstaðar nálægt Skaftafelli. Vestlenska birkið er af einhverjum ástæðum kræklótt og fremur lágvaxið. Hæstu tré í birkiskógum Íslands ná sjaldnast meira en 12 m hæð. [5] Hæsta þekkta birkið er á Akureyri, tæpir 15 metrar.[6] Fundist hefur birki í allt að um 600 metra hæð hér á landi. Kynbætur hafa verið gerðar á ilmbjörk til að rækta beinstofna tré.

Árið 2015 fór fram kortlanging birkiskóga á landinu og niðurstöður voru þær að þá þakti birki 1,5% landsins, eða 1.506 ferkílómetra. Flatarmál þess jókst um tæp 10% frá árinu 1989, alls um 130 ferkílómetra.[7]

Birki hefur verið valið tré ársins árin 1989,1993 og 1998 af Skógræktarfélagi Íslands.

  • Ilmbjörk í Svíþjóð
    Ilmbjörk í Svíþjóð
  • Stofn og laufblað
    Stofn og laufblað
  • Birki í Hallornsstaðaskógi.
    Birki í Hallornsstaðaskógi.

Heimildir

  1. ↑ Betula pubescens The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2014: e.T194521A116337224.
  2. ↑ The Plant List
  3. ↑ http://www.skogur.is/utgafa-og-fraedsla/trjategundir/lauftre/birkitegundir/
  4. ↑ http://www.skog.is/index.php?option=com_content&view=article&id=172%3Anatturuskogur-a-islandi&catid=24%3Averkefni
  5. ↑ Ýmis fróðleikur Vesturlandskógar. Skoðað 27. maí, 2016.
  6. ↑ http://www.visitakureyri.is/static/files/vefmyndir/akureyri/pdf/Merk_tre.pdf
  7. ↑ Mögnuð stund Skógrækt ríkisins. Skoðað 21. janúar 2016.
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Ilmbjörk.
Wikilífverur eru með efni sem tengist
  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilmbjörk&oldid=1608874“