„Normandí“: Munur á milli breytinga
flokkun |
Lagfærði og betrumbætti |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Flag of Normandy.jpg|thumb|right|Fáni Normandí]] |
[[Mynd:Flag of Normandy.jpg|thumb|right|Fáni Normandí]] |
||
'''Normandí''' eða '''Norðmandí''' <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2780925 Íslenzk tunga; grein í Þjóðviljanum 1958]</ref> ([[franska]]: ''Normandie''; [[normanska]]: ''Normaundie'') |
'''Normandí''' eða '''Norðmandí''' <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2780925 Íslenzk tunga; grein í Þjóðviljanum 1958]</ref> ([[franska]]: ''Normandie''; [[normanska|normannska]]: ''Normaundie'') Normandí skiptist í dag í hérað sem tilheyrir Frakklandi og Ermasundseyjum. Menn frá Normandí heita ''Norðmandingar'' eða ''[[Normannar]]'', en hið síðarnefnda er einnig haft um norræna menn sem þar tóku sér bólfestu u.þ.b. á 9. öld. Í [[Gerpla|Gerplu]] eftir [[Halldór Laxness]] segir svo í upphafi 28. kafla: ''Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur''... |
||
Menn frá Normandí heita ''Norðmandingar'' eða ''[[Normannar]]'', en hið síðarnefnda er einnig haft um norræna menn sem þar tóku sér bólfestu u.þ.b. á 9. öld. Í [[Gerpla|Gerplu]] eftir [[Halldór Laxness]] segir svo í upphafi 28. kafla: ''Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur''... |
|||
Áður var Normandí sjálfstætt [[hertogadæmið Normandí|hertogadæmi]] sem náði yfir ósa [[Signa (á)|Signu]] frá [[Pays de Caux]] að [[Cotentin]]-skaganum. [[Ermarsundseyjar]] voru hluti af hertogadæminu og fylgdu titlinum (sem [[Bretadrottning]] ber nú) þótt héraðið væri innlimað í Frakkland. Lénið var upphaflega sett á stofn af [[Karl einfaldi|Karli einfalda]] sem lausnargjald handa [[víkingar|víkingnum]] [[Göngu-Hrólfur|Göngu-Hrólfi]] sem herjaði á Frakka árið [[911]]. Nafnið er dregið af því að þar ríktu [[norðurlönd|norrænir]] greifar. |
Áður var Normandí sjálfstætt [[hertogadæmið Normandí|hertogadæmi]] sem náði yfir ósa [[Signa (á)|Signu]] frá [[Pays de Caux]] að [[Cotentin]]-skaganum. [[Ermarsundseyjar]] voru hluti af hertogadæminu og fylgdu titlinum (sem [[Bretadrottning]] ber nú) þótt héraðið væri innlimað í Frakkland. Lénið var upphaflega sett á stofn af [[Karl einfaldi|Karli einfalda]] sem lausnargjald handa [[víkingar|víkingnum]] [[Göngu-Hrólfur|Göngu-Hrólfi]] sem herjaði á Frakka árið [[911]]. Nafnið er dregið af því að þar ríktu [[norðurlönd|norrænir]] greifar. |
||
[[Vilhjálmur sigursæli]], lagði [[England]] undir sig árið [[1066]] í [[orrustan við Hastings|orrustunni við Hastings]] og gerðist þar konungur. Normannar tóku öll völd á Englandi og er arfleið Normanna þar enn sterk í dag. Normannar byggðu kastala og kirkjur á öllu Bretlandi og tungumál þeirra blandaðist við tungumál Englendinga og úr varð sú enska sem við þekkjum í dag. Orð eins og cat, car, fork of war eru dæmi um orð sem eru af normönnskum uppruna í ensku. Normönnsk nöfn urðu einnig vinsæl á Englandi eftir 1066 og tóku Englendingar þau upp. William á ensku er komið af normannska nafninu Williame. |
|||
Þjóðtunga Normanna heitir normannska og er enn töluð á normannska meginlandinu og á Jersey og Guernsey af minnihluta Normanna. |
|||
[[6. júní]] [[1944]] hófu [[bandamenn (síðari heimsstyrjöldinni)|bandamenn]] allsherjarinnrás á meginland [[Evrópa|Evrópu]] á strönd Normandí. [[Orrustan um Normandí]] er enn stærsta innrás sögunnar af hafi þar sem nær þrjár milljónir hermanna fóru yfir [[Ermarsund]]. |
[[6. júní]] [[1944]] hófu [[bandamenn (síðari heimsstyrjöldinni)|bandamenn]] allsherjarinnrás á meginland [[Evrópa|Evrópu]] á strönd Normandí. [[Orrustan um Normandí]] er enn stærsta innrás sögunnar af hafi þar sem nær þrjár milljónir hermanna fóru yfir [[Ermarsund]]. |
Útgáfa síðunnar 3. september 2018 kl. 18:39
Normandí eða Norðmandí [1] (franska: Normandie; normannska: Normaundie) Normandí skiptist í dag í hérað sem tilheyrir Frakklandi og Ermasundseyjum. Menn frá Normandí heita Norðmandingar eða Normannar, en hið síðarnefnda er einnig haft um norræna menn sem þar tóku sér bólfestu u.þ.b. á 9. öld. Í Gerplu eftir Halldór Laxness segir svo í upphafi 28. kafla: Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur...
Áður var Normandí sjálfstætt hertogadæmi sem náði yfir ósa Signu frá Pays de Caux að Cotentin-skaganum. Ermarsundseyjar voru hluti af hertogadæminu og fylgdu titlinum (sem Bretadrottning ber nú) þótt héraðið væri innlimað í Frakkland. Lénið var upphaflega sett á stofn af Karli einfalda sem lausnargjald handa víkingnum Göngu-Hrólfi sem herjaði á Frakka árið 911. Nafnið er dregið af því að þar ríktu norrænir greifar.
Vilhjálmur sigursæli, lagði England undir sig árið 1066 í orrustunni við Hastings og gerðist þar konungur. Normannar tóku öll völd á Englandi og er arfleið Normanna þar enn sterk í dag. Normannar byggðu kastala og kirkjur á öllu Bretlandi og tungumál þeirra blandaðist við tungumál Englendinga og úr varð sú enska sem við þekkjum í dag. Orð eins og cat, car, fork of war eru dæmi um orð sem eru af normönnskum uppruna í ensku. Normönnsk nöfn urðu einnig vinsæl á Englandi eftir 1066 og tóku Englendingar þau upp. William á ensku er komið af normannska nafninu Williame.
Þjóðtunga Normanna heitir normannska og er enn töluð á normannska meginlandinu og á Jersey og Guernsey af minnihluta Normanna.
6. júní 1944 hófu bandamenn allsherjarinnrás á meginland Evrópu á strönd Normandí. Orrustan um Normandí er enn stærsta innrás sögunnar af hafi þar sem nær þrjár milljónir hermanna fóru yfir Ermarsund.