„Fellibylur“: Munur á milli breytinga
m Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 21: | Lína 21: | ||
== Orðaruglingur == |
== Orðaruglingur == |
||
[[Mynd:Cyclone_Catarina_from_the_ISS_on_March_26_2004.JPG|thumb|left|Fellibylurinn [[Katarína (fellibylur)|Katarína]] var sjaldgæfur hitabeltisfellibylur sem olli gríðarlegu tjóni. Myndin er tekin úr alþjóðlegu geimstöðinni [[26. mars]] [[2004]].]] |
[[Mynd:Cyclone_Catarina_from_the_ISS_on_March_26_2004.JPG|thumb|left|Fellibylurinn [[Katarína (fellibylur)|Katarína]] var sjaldgæfur hitabeltisfellibylur sem olli gríðarlegu tjóni. Myndin er tekin úr alþjóðlegu geimstöðinni [[26. mars]] [[2004]].]] |
||
Varast ber að rugla saman fellibyl, [[fárviðri]], [[hvirfilbylur|hvirfilbyl]] og [[Skýstrokkur|skýstrokkum]]. Fárviðiri er þegar vindur nær 32 m/s (eða 12 vindstigum). [[Enska]] orðið yfir 12 vindstig er ''hurricane'', en það er einnig notað yfir fellibyli, en þeir eiga alltaf uppruna sinn í hitabeltinu. Í ensku er orðinu ''tropical'' (hitabeltis-) bætt framan við þannig að ''tropical hurricane'' er fellibylur. Stundum er ''hurricane'' þýtt sem hvirfilvindur eða hvirfilbylur. Þessi þýðing þykir afar óheppileg (þó hún sé ekki í sjálfu sér röng) vegna þess að hún leiðir til ruglings við annað og gjörsamlega óskylt veðurfyrirbrigði - skýstrokkinn. Skýstrokkur er það sem á ensku nefnist ''tornado'' (stundum ''twister''). Skýstrokkar eru mjög litlir um sig, oftast nokkrir tugir eða fáein hundruð metra í þvermál og eru oftast fylgifiskar veðraskila og þrumuveðra, sem slíkum skilum fylgja. Svo vill til að skýstrokkar eru mjög algengir í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og einkum þó á ''sléttunum miklu''. Þar koma fellibylir hins vegar aldrei í heilu lagi. |
Varast ber að rugla saman fellibyl, [[fárviðri]], [[hvirfilbylur|hvirfilbyl]] og [[Skýstrokkur|skýstrokkum]]. Fárviðiri er þegar vindur nær 32 m/s (eða 12 vindstigum). [[Enska]] orðið yfir 12 vindstig er ''hurricane'', en það er einnig notað yfir fellibyli, en þeir eiga alltaf uppruna sinn í hitabeltinu. Í ensku er orðinu ''tropical'' (hitabeltis-) bætt framan við þannig að ''tropical hurricane'' er fellibylur. Stundum er ''hurricane'' þýtt sem hvirfilvindur eða hvirfilbylur. Þessi þýðing þykir afar óheppileg (þó hún sé ekki í sjálfu sér röng) vegna þess að hún leiðir til ruglings við annað og gjörsamlega óskylt veðurfyrirbrigði - skýstrokkinn. Skýstrokkur er það sem á ensku nefnist ''tornado'' (stundum ''twister''). Skýstrokkar eru mjög litlir um sig, oftast nokkrir tugir eða fáein hundruð metra í þvermál og eru oftast fylgifiskar veðraskila og þrumuveðra, sem slíkum skilum fylgja. Svo vill til að skýstrokkar eru mjög algengir í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og einkum þó á ''sléttunum miklu''. Þar koma fellibylir hins vegar aldrei í heilu lagi.það kom fellibylur þegar rómeó prumpaði fast |
||
== Tenglar == |
== Tenglar == |
Útgáfa síðunnar 25. apríl 2018 kl. 11:41
Veður |
Árstíðir |
Tempraða beltið |
Vor • Sumar • Haust • Vetur |
Hitabeltið |
Þurrkatími • Regntími |
Óveður |
Stormur • Fellibylur Skýstrokkur • Öskubylur |
Úrkoma |
Þoka • Súld • Rigning Slydda • Haglél • Snjókoma |
Viðfangsefni |
Veðurfræði • Veðurspá Loftslag • Loftmengun Hnattræn hlýnun • Ósonlagið Veðurhvolfið |
Fellibylur (fellistormur eða felliveður) er sérlega kröpp lægð sem myndast í hitabeltinu og fær kraft sinn úr uppstreymi lofts í kringum stormaugað. Mikið af raka þéttist í uppstreyminu og skilar við það varmaorku sem nýtist við að knýja vindinn. Í öðrum heimshlutum eru ýmis orð notuð um fellibyl. Til dæmis nefnast fellibyljir austurlanda fjær týfónar. Fellibyljir valda oft mjög miklu tjóni.
Fellibyljum má skipta í fimm flokka eftir styrkleika:
Þrýstingur í auga | Vindhraði (hnútar) | Flóðbylgja | Tjón | |
---|---|---|---|---|
1 | yfir 980 mb | 74-95 | undir 1,5 m | lítið |
2 | 965-979 mb | 96-110 | 1,5 til 2,5 | allmikið |
3 | 945-964mb | 111-130 | 2,5 til 3,5 | mikið |
4 | 920-944mb | 131-155 | 3,5 til 5,5 | mjög mikið |
5 | undir 920 | yfir 155 | yfir 5,5 | fádæma mikið |
Orðaruglingur
Varast ber að rugla saman fellibyl, fárviðri, hvirfilbyl og skýstrokkum. Fárviðiri er þegar vindur nær 32 m/s (eða 12 vindstigum). Enska orðið yfir 12 vindstig er hurricane, en það er einnig notað yfir fellibyli, en þeir eiga alltaf uppruna sinn í hitabeltinu. Í ensku er orðinu tropical (hitabeltis-) bætt framan við þannig að tropical hurricane er fellibylur. Stundum er hurricane þýtt sem hvirfilvindur eða hvirfilbylur. Þessi þýðing þykir afar óheppileg (þó hún sé ekki í sjálfu sér röng) vegna þess að hún leiðir til ruglings við annað og gjörsamlega óskylt veðurfyrirbrigði - skýstrokkinn. Skýstrokkur er það sem á ensku nefnist tornado (stundum twister). Skýstrokkar eru mjög litlir um sig, oftast nokkrir tugir eða fáein hundruð metra í þvermál og eru oftast fylgifiskar veðraskila og þrumuveðra, sem slíkum skilum fylgja. Svo vill til að skýstrokkar eru mjög algengir í Bandaríkjunum og einkum þó á sléttunum miklu. Þar koma fellibylir hins vegar aldrei í heilu lagi.það kom fellibylur þegar rómeó prumpaði fast