„Fitusýra“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip Merki: 2017 source edit |
Ekkert breytingarágrip Merki: 2017 source edit |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Rasyslami.jpg|thumb|250px|Þrívíddarlíkön af ólíkum fitusýrum.]] |
[[Mynd:Rasyslami.jpg|thumb|250px|Þrívíddarlíkön af ólíkum fitusýrum.]] |
||
'''Fitusýra''' er [[karboxylsýra]] sem samanstendur af vatnssæknum „hausi“ og vatnsfælinni [[kolefniskeðja|kolefniskeðju]] (eða „hala“) með jöfnum fjölda kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið [[mettun|mettuð]] eða ómettuð. Fitusýrur eru myndaðar af [[þríglýseríð]]um eða [[ |
'''Fitusýra''' er [[karboxylsýra]] sem samanstendur af vatnssæknum „hausi“ og vatnsfælinni [[kolefniskeðja|kolefniskeðju]] (eða „hala“) með jöfnum fjölda kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið [[mettun|mettuð]] eða ómettuð. Fitusýrur eru myndaðar af [[þríglýseríð]]um eða [[fosfólípíð]]um. |
||
Fitusýrur eru mikilvægur orkugjafi fyrir dýr því þær gefa frá sér mikið magn af [[Adenósínþrífosfat|ATP]] þegar þær umbrotna. Margar frumutegundir geta notað annaðhvort [[glúkósi|glúkósa]] eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum [[heilatálmi|heilatálmann]] og því geta ekki verið notaðar sem orkugafi í [[miðtaugakerfið|miðtaugakerfinu]] ólíkt fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann. |
Fitusýrur eru mikilvægur orkugjafi fyrir dýr því þær gefa frá sér mikið magn af [[Adenósínþrífosfat|ATP]] þegar þær umbrotna. Margar frumutegundir geta notað annaðhvort [[glúkósi|glúkósa]] eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum [[heilatálmi|heilatálmann]] og því geta ekki verið notaðar sem orkugafi í [[miðtaugakerfið|miðtaugakerfinu]] ólíkt fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann. |
||
| Lína 10: | Lína 10: | ||
[[Flokkur:Fitusýrur]] |
[[Flokkur:Fitusýrur]] |
||
[[Flokkur: |
[[Flokkur:Lípíð]] |
||
Útgáfa síðunnar 2. apríl 2018 kl. 20:50
Fitusýra er karboxylsýra sem samanstendur af vatnssæknum „hausi“ og vatnsfælinni kolefniskeðju (eða „hala“) með jöfnum fjölda kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið mettuð eða ómettuð. Fitusýrur eru myndaðar af þríglýseríðum eða fosfólípíðum.
Fitusýrur eru mikilvægur orkugjafi fyrir dýr því þær gefa frá sér mikið magn af ATP þegar þær umbrotna. Margar frumutegundir geta notað annaðhvort glúkósa eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum heilatálmann og því geta ekki verið notaðar sem orkugafi í miðtaugakerfinu ólíkt fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann.
Franski efnafræðingurinn Michel Eugène Chevreul var fyrsti vísindamaðurinn til að nota hugtakið „fitusýra“.
