„Abies pindrow“: Munur á milli breytinga
mEkkert breytingarágrip |
m wikilink fix |
||
| Lína 18: | Lína 18: | ||
}} |
}} |
||
'''''Abies pindrow''''' er þintegund ættuð úr vestur Himalaja og aðliggjandi fjöllum, frá norðaustur [[Afghanistan]] austur í gegn um norður [[Pakistan]] og [[Indland]] til mið [[Nepal]]. Hann vex í 2400 til 3700 metra hæð í skógum með [[Cedrus deodara]], [[Pinus wallichiana]] og [[Picea smithiana]], yfirleitt á svalari og rakari hlíðum á móti norðri. |
'''''Abies pindrow''''' er þintegund ættuð úr vestur [[Himalaja]] og aðliggjandi fjöllum, frá norðaustur [[Afghanistan]] austur í gegn um norður [[Pakistan]] og [[Indland]] til mið [[Nepal]]. Hann vex í 2400 til 3700 metra hæð í skógum með [[Cedrus deodara]], [[Pinus wallichiana]] og [[Picea smithiana]], yfirleitt á svalari og rakari hlíðum á móti norðri. |
||
Þetta er stórt sígrænt tré, að 40 til 60 metrum á hæð, og með stofnþvermál að 2 til 2,5 metrum. Hann er með keilulaga krónu með láréttum greinum. |
Þetta er stórt sígrænt tré, að 40 til 60 metrum á hæð, og með stofnþvermál að 2 til 2,5 metrum. Hann er með keilulaga krónu með láréttum greinum. |
||
| Lína 28: | Lína 28: | ||
Nýjustu rannsóknir hinsvegar hafa sýnt að ''[[Abies gamblei]]'' er ekkert sérstaklega skyldur ''Abies pindrow''. Í vestur Himalajabúsvæðunum í Himalcal ríki í Indlandi sem voru skoðuð af teymi "Dendrological Atlas", í 3000 metra hæð, tók ''A. gamblei'' við af ''A. pindrow'', án nokkurra milliforma (blendinga). Þau svæði eru t.d. [[Churdhar]] og efri [[Sangla Valley]] í 3000 til 3400 metra hæð þar sem tegundirnar eru útlitslega og vistfræðilega greinilega aðskildar. Eftir hæð, emur ''A. pindrow'' fyrir í 2000 til 3350 metra hæð (þó mest á milli 2400 og 3000 m) og ''Abies gamblei'' frá 3000 til 3500 metra hæð. Sumar tilvísanir um "''[[Abies spectabilis]]''" í 3700 metra hæð í vestur Himalaja eru liklega í raun ''Abies gamblei'', en til að staðfesta þetta þarf nánari rannsóknir.<ref>{{cite book|title=Conifers Around the World|year=2012|publisher=DendroPress|isbn=9632190610|pages=1089|url= http://conifersaroundtheworld.com|author =Zsolt Debreczy|author2 =Istvan Racz|edition=1st|editor=Kathy Musial}}</ref> |
Nýjustu rannsóknir hinsvegar hafa sýnt að ''[[Abies gamblei]]'' er ekkert sérstaklega skyldur ''Abies pindrow''. Í vestur Himalajabúsvæðunum í Himalcal ríki í Indlandi sem voru skoðuð af teymi "Dendrological Atlas", í 3000 metra hæð, tók ''A. gamblei'' við af ''A. pindrow'', án nokkurra milliforma (blendinga). Þau svæði eru t.d. [[Churdhar]] og efri [[Sangla Valley]] í 3000 til 3400 metra hæð þar sem tegundirnar eru útlitslega og vistfræðilega greinilega aðskildar. Eftir hæð, emur ''A. pindrow'' fyrir í 2000 til 3350 metra hæð (þó mest á milli 2400 og 3000 m) og ''Abies gamblei'' frá 3000 til 3500 metra hæð. Sumar tilvísanir um "''[[Abies spectabilis]]''" í 3700 metra hæð í vestur Himalaja eru liklega í raun ''Abies gamblei'', en til að staðfesta þetta þarf nánari rannsóknir.<ref>{{cite book|title=Conifers Around the World|year=2012|publisher=DendroPress|isbn=9632190610|pages=1089|url= http://conifersaroundtheworld.com|author =Zsolt Debreczy|author2 =Istvan Racz|edition=1st|editor=Kathy Musial}}</ref> |
||
==Nytjar== |
== Nytjar == |
||
''Abies pindrow'' er notuð í litlum mæli fyrir [[timbur]] á heimaslóðum sínum. Hann er einstaka sinnum ræktaður til prýðis í stærri görðum í vestur [[Evrópa|Evrópu], en þarfnast hás raka og mikla úrkomu til að þrífast vel. Nafnið ''pindrow'' er dregið af heiti tegundarinnar á [[Nepalska|nepölsku]]. |
''Abies pindrow'' er notuð í litlum mæli fyrir [[timbur]] á heimaslóðum sínum. Hann er einstaka sinnum ræktaður til prýðis í stærri görðum í vestur [[Evrópa|Evrópu]], en þarfnast hás raka og mikla úrkomu til að þrífast vel. Nafnið ''pindrow'' er dregið af heiti tegundarinnar á [[Nepalska|nepölsku]]. |
||
==Tilvísanir== |
== Tilvísanir == |
||
{{Reflist}} |
{{Reflist}} |
||
==Viðbótar lesning== |
== Viðbótar lesning == |
||
*{{IUCN2006| |
* {{IUCN2006|assessors=Conifer Specialist Group|year=1998|id=42294|title=Abies pindrow|downloaded=12 May 2006}} |
||
==Ytri tenglar== |
== Ytri tenglar == |
||
*[http://www.conifers.org/pi/Abies_pindrow.php Gymnosperm Database: ''Abies pindrow''] |
* [http://www.conifers.org/pi/Abies_pindrow.php Gymnosperm Database: ''Abies pindrow''] |
||
{{commonscat|Abies pindrow}} |
{{commonscat|Abies pindrow}} |
||
Útgáfa síðunnar 29. janúar 2018 kl. 22:40
 Abies pindrow í New York Botanical Garden
| ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Abies pindrow (Royle ex D.Don) Royle |
Abies pindrow er þintegund ættuð úr vestur Himalaja og aðliggjandi fjöllum, frá norðaustur Afghanistan austur í gegn um norður Pakistan og Indland til mið Nepal. Hann vex í 2400 til 3700 metra hæð í skógum með Cedrus deodara, Pinus wallichiana og Picea smithiana, yfirleitt á svalari og rakari hlíðum á móti norðri.
Þetta er stórt sígrænt tré, að 40 til 60 metrum á hæð, og með stofnþvermál að 2 til 2,5 metrum. Hann er með keilulaga krónu með láréttum greinum.
Sprotarnir eru grábleikir til daufgulbrúnir, sléttir og hárlausirT. Barrið er nálarlaga, með því lengsta á nokkrum þin, 4 til 9 sm langt, tiltölulega flatt, gljáandi dökkgrænt að ofan, með tvær hvítleitar loftaugarásir að neðan; barrið er í spíral eftir sprotanum, en undið neðst svo það liggur flatt til beggja hliða á sprotanum. Könglarnir eru breið sívalir til sívalt- keilulaga 7 til 14 sm langir og 3 til 4 sm breiðir, dökk purpuralitir á meðan þeir eru óþroskaðir, og sundrast við þroska til að losa fræin, 5 til 7 mánuðum eftir frjóvgun.
Hin skyldi Abies gamblei, (samnefni A. pindrow var. brevifolia, A. pindrow subsp. gamblei) er með svipaða útbreiðslu, en á nokkuð þurrari stöðum; hann er frábrugðinn með að vera með styttra barr (2 til 4 sm langt), með minna áberandi loftaugarásum og standa meir út frá sprotanum. Könglarnir eru mjög svipaðir.
Nýjustu rannsóknir hinsvegar hafa sýnt að Abies gamblei er ekkert sérstaklega skyldur Abies pindrow. Í vestur Himalajabúsvæðunum í Himalcal ríki í Indlandi sem voru skoðuð af teymi "Dendrological Atlas", í 3000 metra hæð, tók A. gamblei við af A. pindrow, án nokkurra milliforma (blendinga). Þau svæði eru t.d. Churdhar og efri Sangla Valley í 3000 til 3400 metra hæð þar sem tegundirnar eru útlitslega og vistfræðilega greinilega aðskildar. Eftir hæð, emur A. pindrow fyrir í 2000 til 3350 metra hæð (þó mest á milli 2400 og 3000 m) og Abies gamblei frá 3000 til 3500 metra hæð. Sumar tilvísanir um "Abies spectabilis" í 3700 metra hæð í vestur Himalaja eru liklega í raun Abies gamblei, en til að staðfesta þetta þarf nánari rannsóknir.[2]
Nytjar
Abies pindrow er notuð í litlum mæli fyrir timbur á heimaslóðum sínum. Hann er einstaka sinnum ræktaður til prýðis í stærri görðum í vestur Evrópu, en þarfnast hás raka og mikla úrkomu til að þrífast vel. Nafnið pindrow er dregið af heiti tegundarinnar á nepölsku.
Tilvísanir
- ↑ Snið:IUCN2013.2
- ↑ Zsolt Debreczy; Istvan Racz (2012). Kathy Musial (ritstjóri). Conifers Around the World (1st. útgáfa). DendroPress. bls. 1089. ISBN 9632190610.
Viðbótar lesning
Ytri tenglar
