„Hlébarði“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
nokkrar orðalagsbreytingar
Lína 17: Lína 17:
| range_map = Leopard prevalence.png
| range_map = Leopard prevalence.png
}}
}}
'''Hlébarði''' ([[fræðiheiti]]: ''Panthera pardus'') er minnsta [[tegund]] af fjórum innan [[ættkvísl (flokkunarfræði)|ættkvíslar]] [[Stórkettir|stórkatta]] (''Panthera''). Hinar þrjár tegundirnar eru [[tígrisdýr]], [[ljón]] og [[jagúar]]. Hlébarðinn er einnig sá stórköttur sem er í minnstri útrýmingarhættu. Hlébarðurinn er skiptur í meira en 30 deilitegundir og eru þeir misstórir, oftast er Afríski hlébarðinn stærstur.
'''Hlébarði''' ([[fræðiheiti]]: ''Panthera pardus'') er minnsta [[tegund]]<nowiki/>in af fjórum innan [[ættkvísl (flokkunarfræði)|ættkvíslar]] [[Stórkettir|stórkatta]] (''Panthera''). Hinar þrjár tegundirnar eru [[tígrisdýr]], [[ljón]] og [[jagúar]]. Hlébarðinn er einnig sá stórköttur sem er í minnstri útrýmingarhættu. Hlébarðategundinni hefur verið skipt í meira en 30 deilitegundir, sem eru misstórar, þær stærstu eru flestar afrískar.


==Heimkynni==
==Heimkynni==
Hlébarði er útbreiddasta tegund stórra kattardýra. Þeir eru um alla [[Afríka|Afríku]], á [[Arabíuskaginn|Arabíuskaganum]], í [[Íran]], [[Mið-Asía|Mið-Asíu]], [[Kína]], á [[Indland]]i, [[Sri Lanka]] og syðst í [[Síbería|Síberíu]]. Þeir halda sér við laufskóga og kjarrlendi, þeir eiga auðvelt með að klifra upp á tré og geta dregið bráðina sína upp á trén til þess að hindra fyrir því að önnur dýr steli bráðinni.
Hlébarði er útbreiddasta tegund stórra kattardýra. Þeir eru um alla [[Afríka|Afríku]], á [[Arabíuskaginn|Arabíuskaganum]], í [[Íran]], [[Mið-Asía|Mið-Asíu]], [[Kína]], á [[Indland]]i, [[Sri Lanka]] og syðst í [[Síbería|Síberíu]]. Þeir halda sig við laufskóga og kjarrlendi, eiga auðvelt með að klifra í trjám og geta dregið bráð sína upp í tré til þess að hindra að önnur dýr steli bráðinni.


==Útlit==
==Útlit==
Hlébarðar hafa langann og mjóann líkama sem er sterkur og vöðvastæltur, hafa stuttar fætur og langann hala sem þeir nota til þess að halda jafnvægi meðan þeir eru upp í trjám. Þeir geta orðið 50kg og upp í allt að 120kg, þeir eru um kringum tveir til þrír metrar lengd ef rófan er mæld með, rófan er oftast um 90cm löng. Kvenkyns hlébarðar eru oftast um tveir þriðju af stærð karlkyns hlébarða. Hlébarðurinn hefur rósettumynstur á feldinum sínum líkt og [[jagúar]] eru með en munurinn er sá að rósettumynstrið á hlébarðanum er minna. Feldurinn getur verið snöggur eða þykkur, það fer allt eftir hvar hlébarðinn lifir.
Hlébarðar eru með langan og mjóan skrokk sem er sterkur og vöðvastæltur, hafa stutta fætur og langa rófu sem þeir nota til þess að halda jafnvægi þegar þeir eru uppi í trjám. Fullorðnir hlébarðar geta verið frá 50 kg og upp í allt að 120 kg á þyngd, þeir eru tveir til þrír metrar á lengd ef rófan er mæld með en rófan er oftast um 90 cm löng. Kvenkyns hlébarðar eru oftast um tveir þriðju af stærð karlkyns hlébarða. Hlébarðinn er með rósettumynstur á feldi sínum líkt og [[jagúar|jagúarinn]] en munurinn er sá að rósettublettirnir á hlébarðanum eru minni. Feldurinn getur verið snöggur eða þykkur, það fer allt eftir því hvar hlébarðinn lifir.


==Mataræði==
==Mataræði==
Hlébarðar eru kjötætur og er fæða hanns er aðallega [[Antilópa|antilópur]] og önnur [[hjarðdýr]] grasbíta. En þeir éta einnig minni dýr eins og [[Kanína|kanínur]], [[Villisvín|villisvín]], stór [[Skordýr|skordýr]]. Hlébarðinn veiðir á næturnar. Þeir byrja á því að fela sig, laumast upp að bráðinni og stökkva á hana við fyrsta tækifærið. Þeir drepa bráð sína með einu snöggu biti í háls.
Hlébarðinn er kjötæta og er fæða hans aðallega [[Antilópa|antilópur]] og önnur [[hjarðdýr]] grasbíta, einnig villisvín. En þeir éta einnig minni dýr eins og [[Kanína|kanínur]] og stór [[Skordýr|skordýr]]. Hlébarðinn veiðir á næturnar. Þeir byrja á því að fela sig, laumast upp að bráðinni og stökkva á hana við fyrsta tækifærið. Þeir drepa bráð sína með einu snöggu biti í háls.


==Uppeldi==
==Uppeldi==
Meðgöngutími hlébarða er um þrír mánuðir og eignast kvendýrið tvo til fjóra hvolpa. Hvolparnir fæðast blindir en fá sjónina eftir um níu daga. Þeir fara að heiman þegar þeir eru um 13 til 18 mánaða gamlir. Hlébarðar lifa 12 til 15 ár í náttúrunni en það fer mikið eftir búsvæðum og fæðu.
Meðgöngutími hlébarða er um þrír mánuðir og eignast kvendýrið tvo til fjóra hvolpa. Hvolparnir fæðast blindir en fá sjónina eftir um níu daga. Þeir fara að heiman þegar þeir eru um 13 til 18 mánaða gamlir. Hlébarðar verða 12 til 15 ára gamlir úti í náttúrunni en það fer mikið eftir búsvæðum og fæðu.


==Tenglar==
==Tenglar==

Útgáfa síðunnar 24. desember 2017 kl. 13:25

Hlébarði
Tímabil steingervinga: Seint á plíósen eða snemma á pleistón fram á okkar daga

Ástand stofns
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Seildýr (Chordata)
Flokkur: Spendýr (Mammalia)
Ættbálkur: Rándýr (Carnivora)
Ætt: Kattardýr (Felidae)
Ættkvísl: Stórkettir (Panthera)
Tegund:
Hlébarði (P. pardus)

Tvínefni
Panthera pardus
Linnaeus, 1758

Hlébarði (fræðiheiti: Panthera pardus) er minnsta tegundin af fjórum innan ættkvíslar stórkatta (Panthera). Hinar þrjár tegundirnar eru tígrisdýr, ljón og jagúar. Hlébarðinn er einnig sá stórköttur sem er í minnstri útrýmingarhættu. Hlébarðategundinni hefur verið skipt í meira en 30 deilitegundir, sem eru misstórar, þær stærstu eru flestar afrískar.

Heimkynni

Hlébarði er útbreiddasta tegund stórra kattardýra. Þeir eru um alla Afríku, á Arabíuskaganum, í Íran, Mið-Asíu, Kína, á Indlandi, Sri Lanka og syðst í Síberíu. Þeir halda sig við laufskóga og kjarrlendi, eiga auðvelt með að klifra í trjám og geta dregið bráð sína upp í tré til þess að hindra að önnur dýr steli bráðinni.

Útlit

Hlébarðar eru með langan og mjóan skrokk sem er sterkur og vöðvastæltur, hafa stutta fætur og langa rófu sem þeir nota til þess að halda jafnvægi þegar þeir eru uppi í trjám. Fullorðnir hlébarðar geta verið frá 50 kg og upp í allt að 120 kg á þyngd, þeir eru tveir til þrír metrar á lengd ef rófan er mæld með en rófan er oftast um 90 cm löng. Kvenkyns hlébarðar eru oftast um tveir þriðju af stærð karlkyns hlébarða. Hlébarðinn er með rósettumynstur á feldi sínum líkt og jagúarinn en munurinn er sá að rósettublettirnir á hlébarðanum eru minni. Feldurinn getur verið snöggur eða þykkur, það fer allt eftir því hvar hlébarðinn lifir.

Mataræði

Hlébarðinn er kjötæta og er fæða hans aðallega antilópur og önnur hjarðdýr grasbíta, einnig villisvín. En þeir éta einnig minni dýr eins og kanínur og stór skordýr. Hlébarðinn veiðir á næturnar. Þeir byrja á því að fela sig, laumast upp að bráðinni og stökkva á hana við fyrsta tækifærið. Þeir drepa bráð sína með einu snöggu biti í háls.

Uppeldi

Meðgöngutími hlébarða er um þrír mánuðir og eignast kvendýrið tvo til fjóra hvolpa. Hvolparnir fæðast blindir en fá sjónina eftir um níu daga. Þeir fara að heiman þegar þeir eru um 13 til 18 mánaða gamlir. Hlébarðar verða 12 til 15 ára gamlir úti í náttúrunni en það fer mikið eftir búsvæðum og fæðu.

Tenglar

Wikilífverur eru með efni sem tengist
  • Staðreyndir um hlébarðann
  • Uppeldi Hlébarða
  • Útlit hlébarða
  • „Hvernig lifir hlébarði?“. Vísindavefurinn.
  • „Hverjar eru deilitegundir hlébarðans og hversu útbreiddur er hann?“. Vísindavefurinn.
  • „Hvernig getur maður greint á milli hlébarða blettatígurs og jagúars?“. Vísindavefurinn.
  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.