„Hawaii“: Munur á milli breytinga

Breyta tenglum
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
m Tók aftur breytingar 194.144.188.200 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Akigka
nokkrar orðalagsbreytingar
Lína 44: Lína 44:
|Footnotes =
|Footnotes =
}}
}}
'''Hawaii''', '''Hawaiieyjar''' eða (stundum skrifað '''Havaí''' og sjaldnar '''Hawaí''') er [[eyjaklasi]] í [[Kyrrahafið|Kyrrahafinu]] og eitt af 50 [[Fylki Bandaríkjanna|fylkjum Bandaríkjanna]]. Hawaii er einnig stærsta eyjan í [[Hawaii-eyjaklasinn|Hawaii-eyjaklasanum]] og er oft þekkt sem „Stóra - Eyjan“ (The Big Island). Íbúafjöldi Hawaii er rúmlega 1,4 milljón ([[2010]]).
'''Hawaii''', '''Hawaiieyjar''' eða (stundum skrifað '''Havaí''' og sjaldnar '''Hawaí''') er [[eyjaklasi]] í [[Kyrrahafið|Kyrrahafinu]] og eitt af 50 [[Fylki Bandaríkjanna|fylkjum Bandaríkjanna]]. Hawaii er einnig stærsta eyjan í [[Hawaii-eyjaklasinn|Hawaii-eyjaklasanum]] og gengur oft undir nafninu „Stóra eyjan“ (The Big Island). Íbúafjöldi Hawaii er rúmlega 1,4 milljón ([[2010]]).


== Orðsifjar ==
== Orðsifjar ==
Á frummáli eyjaskeggja, [[hawaiíska|hawaiísku]] nefnist eyjan „Hawai‘i“, en [[úrfellingamerki]]ð ([['Okina]] á hawaiísku) merkir í raun [[skyndilegt stopp]] eins og í miðri [[upphrópun]]inni „Oh-ó“. [[Honolulu]] er stærsta borgin og höfuðborg fylkisins. Næst stærsta eyjan er [[Maui]].
Á frummáli eyjaskeggja, [[hawaiíska|hawaiísku]], nefnist eyjan „Hawai‘i“, en [[úrfellingamerki]]ð ([['Okina]] á hawaiísku) merkir í raun [[skyndilegt stopp]] eins og í miðri [[upphrópun]]inni „Oh-ó“. [[Honolulu]] er stærsta borgin og höfuðborg fylkisins. Næststærsta eyjan er [[Maui]].


Seint á [[19. öld]] og í upphafi [[20. öld|20. aldar]] voru Hawaiieyjar kunnar undir nafninu ''Sandwich Islands'', og nefndust þá á íslensku ''Sandvíkureyjar''. [[Halldór Laxness]] kallar í einu verka sinna Hawaii ''Háeyju'' sem er [[hljóðlíking]].
Seint á [[19. öld]] og í upphafi [[20. öld|20. aldar]] voru Hawaiieyjar kunnar undir nafninu ''Sandwich Islands'', og nefndust þá á íslensku ''Sandvíkureyjar''. [[Halldór Laxness]] kallar Hawaii í einu verka sinna ''Háeyju'' sem er [[hljóðlíking]].


== Jarðfræði ==
== Jarðfræði ==
Hawaiieyjar eru austasti og jafnframt yngsti hluti [[Hawaii-Emperor]] eyjaklasans. [[heitur reitur|Heiti reiturinn]], sem er undir Stóru-Eyjunni, myndaði Hawaii-Emperor eyjaklasann þar sem [[Kyrrahafsplatan]] hefur færst yfir hann. Slóðin sem heiti reiturinn skilur eftir sig á Kyrrahafsflekanum kallast eyjaröð. Eftir því sem eyjarnar færast fjær heita reitnum verða þær útrænu öflunum að bráð og eyðast smátt og smátt í hafið. Oft byggjast upp kóralrif á þessum neðansjávarfjöllum.
Hawaiieyjar eru austasti og jafnframt yngsti hluti [[Hawaii-Emperor]] eyjaklasans. [[heitur reitur|Heiti reiturinn]], sem er undir Stóru eyjunni, myndaði Hawaii-Emperor eyjaklasann þar sem [[Kyrrahafsplatan]] færðist yfir hann. Slóðin sem heiti reiturinn skilur eftir sig á Kyrrahafsflekanum kallast eyjaröð. Eftir því sem eyjarnar færast fjær heita reitnum verða þær útrænu öflunum auðveldari bráð og hafið sverfur þær smátt og smátt niður. Oft byggjast upp kóralrif á þeim neðansjávarfjöllum sem eyjarnar eru.


Þær átta eyjar sem teljast til Hawaiieyja eru, taldar frá vestri til austurs, [[Ni'ihau]], [[Kauai'i]], [[O'ahu]], [[Moloka'i]], [[Lana'i]], [[Kahoʻolawe]] (óbyggð), Maui og Hawai'i.
Þær átta eyjar sem teljast til Hawaiieyja eru, talið frá vestri til austurs, [[Ni'ihau]], [[Kauai'i]], [[O'ahu]], [[Moloka'i]], [[Lana'i]], [[Kahoʻolawe]] (óbyggð), Maui og Hawai'i.


Á eyjunum eru eldfjöll, [[dyngja|dyngjur]], þekktust þeirra er [[Mauna Kea]].
Eldfjöll eru á eyjunum, gjarnan [[dyngja|dyngjur]], þekktust þeirra er [[Mauna Kea]].


Eyjarnar liggja frá norðvestri til suðausturs og má frá því sjá að Kyrrahafsplatan hefur verið að færast til norðvesturs (að því gefnu að heiti reiturinn sé ekki að hreyfast).
Langás eyjaklasans liggur norðvestur-suðaustur og má af því sjá að Kyrrahafsplatan hefur verið og er að færast til norðvesturs (að því gefnu að heiti reiturinn sé ekki að hreyfast).


== Tenglar ==
== Tenglar ==

Útgáfa síðunnar 15. desember 2017 kl. 14:54

Hawaii
Mokuāina o Hawaii
Fáni Hawaii Skjaldarmerki Hawaii
Fáni Skjaldarmerki
Gælunafn:
Aloha-fylkið
Kjörorð: Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono
Hawaii merkt inn á kort af Bandaríkjunum
Hawaii merkt inn á kort af Bandaríkjunum
Opinbert tungumál Enska, hawaiíska
Nafn íbúa Hawaiian
Höfuðborg Honolulu
Stærsta Borg Honolulu
Flatarmál 43. stærsta í BNA
 - Alls 28.311 km²
 - Breidd n/a km
 - Lengd 2.450 km
 - % vatn 41,2
 - Breiddargráða 18° 55′ N til 28° 27′ N
 - Lengdargráða 154° 48′ V til 178° 22′ V
Íbúafjöldi 42. fjölmennasta í BNA
 - Alls 1.360.301 (áætlað 2010)
 - Þéttleiki byggðar 48/km²
13. þéttbyggðasta í BNA
Hæð yfir sjávarmáli  
 - Hæsti punktur Mauna Kea
4.205 m
 - Meðalhæð 925 m
 - Lægsti punktur Kyrrahafið
0 m
Varð opinbert fylki 21. ágúst 1959 (50. fylkið)
Ríkisstjóri Neil Abercrombie (D)
Vararíkisstjóri Shan Tsutsui (D)
Öldungadeildarþingmenn Brian Schatz (D)
Mazie Hirono (D)
Fulltrúadeildarþingmenn 1: Colleen Hanabusa (D)
2: Tulsi Gabbard (D)
Tímabelti Hawaii: UTC-10
Styttingar HI US-HI
Vefsíða www.hawaii.gov

Hawaii, Hawaiieyjar eða (stundum skrifað Havaí og sjaldnar Hawaí) er eyjaklasi í Kyrrahafinu og eitt af 50 fylkjum Bandaríkjanna. Hawaii er einnig stærsta eyjan í Hawaii-eyjaklasanum og gengur oft undir nafninu „Stóra eyjan“ (The Big Island). Íbúafjöldi Hawaii er rúmlega 1,4 milljón (2010).

Orðsifjar

Á frummáli eyjaskeggja, hawaiísku, nefnist eyjan „Hawai‘i“, en úrfellingamerkið ('Okina á hawaiísku) merkir í raun skyndilegt stopp eins og í miðri upphrópuninni „Oh-ó“. Honolulu er stærsta borgin og höfuðborg fylkisins. Næststærsta eyjan er Maui.

Seint á 19. öld og í upphafi 20. aldar voru Hawaiieyjar kunnar undir nafninu Sandwich Islands, og nefndust þá á íslensku Sandvíkureyjar. Halldór Laxness kallar Hawaii í einu verka sinna Háeyju sem er hljóðlíking.

Jarðfræði

Hawaiieyjar eru austasti og jafnframt yngsti hluti Hawaii-Emperor eyjaklasans. Heiti reiturinn, sem er undir Stóru eyjunni, myndaði Hawaii-Emperor eyjaklasann þar sem Kyrrahafsplatan færðist yfir hann. Slóðin sem heiti reiturinn skilur eftir sig á Kyrrahafsflekanum kallast eyjaröð. Eftir því sem eyjarnar færast fjær heita reitnum verða þær útrænu öflunum auðveldari bráð og hafið sverfur þær smátt og smátt niður. Oft byggjast upp kóralrif á þeim neðansjávarfjöllum sem eyjarnar eru.

Þær átta eyjar sem teljast til Hawaiieyja eru, talið frá vestri til austurs, Ni'ihau, Kauai'i, O'ahu, Moloka'i, Lana'i, Kahoʻolawe (óbyggð), Maui og Hawai'i.

Eldfjöll eru á eyjunum, gjarnan dyngjur, þekktust þeirra er Mauna Kea.

Langás eyjaklasans liggur norðvestur-suðaustur og má af því sjá að Kyrrahafsplatan hefur verið og er að færast til norðvesturs (að því gefnu að heiti reiturinn sé ekki að hreyfast).

Tenglar

  Þessi Bandaríkja-tengda grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Hawaii&oldid=1574837“