„Kannabis“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Svarði2 (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 29: Lína 29:
Við neyslu hamps örvast ákveðnir viðtakar heilans og verkar það róandi á [[hugur|hug]] og [[líkami|líkama]], örvandi á matarlyst og verkjastillandi. Í sumum tilfellum greina neytendur einnig frá mildum [[ofskynjarnir|ofskynjunum]]. Til neikvæðra áhrifa hampneyslu eru oft talin [[vænisýki]] og skammvinnt minnisleysi.
Við neyslu hamps örvast ákveðnir viðtakar heilans og verkar það róandi á [[hugur|hug]] og [[líkami|líkama]], örvandi á matarlyst og verkjastillandi. Í sumum tilfellum greina neytendur einnig frá mildum [[ofskynjarnir|ofskynjunum]]. Til neikvæðra áhrifa hampneyslu eru oft talin [[vænisýki]] og skammvinnt minnisleysi.


Aldrei hefur verið skráð tilfelli um dauðsfall vegna kannabis. Dauðsföll af völdum vímuefna eru sjaldnast rakin beint til þeirra. Þekkt er að neysla kannabis getur leitt til þunglyndis í fráhvörfum og þá hafa neytendur tekið eigið líf. Einnig eru þekkt áhrif kannabis á hjarta, lungu og æðarkerfi.
Aldrei hefur verið skráð tilfelli um dauðsfall vegna kannabis. Dauðsföll af völdum vímuefna eru sjaldnast rakin beint til þeirra. Þekkt er að neysla kannabis getur leitt til þunglyndis í fráhvörfum. Einnig eru þekkt áhrif kannabis á hjarta, lungu og æðarkerfi.


== Möguleg læknisfræðileg áhrif kannabis ==
== Möguleg læknisfræðileg áhrif kannabis ==

Útgáfa síðunnar 5. október 2017 kl. 22:02

Kannabis
Hampur
Hampur
Ástand stofns
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Ættbálkur: Rósaættbálkur (Rosales)
Ætt: Humlaætt (Cannabaceae)
Ættkvísl: Cannabis
L.
Tegundir[1]
Brum kannabisplöntunnar.

Kannabis (fræðiheiti: Cannabis) er dulfrævingaættkvísl sem skiptist í þrjá meginstofna: cannabis indica (indverskur hampur), cannabis sativa og cannabis ruderalis. Áður fyrr kölluðust afurðir plöntunnar einu nafni hampur, en í nútímamerkingu er það notað yfir þær plöntur sem gefa af sér aðrar afurðir en vímugjafa. Plöntunnar er neytt sem vímugjafa á ýmsa vegu. Algengast er að óunnins brums sé neytt, að kristöllum plöntunnar sé þjappað saman til að búa til hass og úr því er einnig unnin hassolía.

Hampur er planta sem hefur verið ræktuð í nær 5000 ár. Plantan á uppruna sinn að rekja til Asíu, en er í dag ræktuð um allan heim. Í stöngli plöntunnar eru langar og grófar trefjar sem nýtast vel til iðnaðar. Úr hampi hafa lengi verið unnin m.a. reipi og vefnaðarvörur.

Í háblöðum og bikarblöðum kvenplantna myndast efni sem nefnast kannabínóíðar. Best rannsökuðu kannabínóíðarnir eru tetrahydrocannabinol (THC), cannabidiol (CBL) og cannabinol (CBN). Fundist hafa a.m.k. 85 kannabínóíðar, en þessi efnamyndun er mjög mismunandi frá einni plöntu til annarrar. Enn er margt óljóst í sambandi við kannabínóíða, en ljóst þykir að þeir eru hugvíkkandi efni plöntunnar.

Áhrif

Við neyslu hamps örvast ákveðnir viðtakar heilans og verkar það róandi á hug og líkama, örvandi á matarlyst og verkjastillandi. Í sumum tilfellum greina neytendur einnig frá mildum ofskynjunum. Til neikvæðra áhrifa hampneyslu eru oft talin vænisýki og skammvinnt minnisleysi.

Aldrei hefur verið skráð tilfelli um dauðsfall vegna kannabis. Dauðsföll af völdum vímuefna eru sjaldnast rakin beint til þeirra. Þekkt er að neysla kannabis getur leitt til þunglyndis í fráhvörfum. Einnig eru þekkt áhrif kannabis á hjarta, lungu og æðarkerfi.

Möguleg læknisfræðileg áhrif kannabis

Verið er að kanna áhrif kannabis á ýmsa kvilla. Talið er að það hafi jákvæð áhrif hjá þeim sem gangast undir meðferði við krabbameini með því að minnka ógleði þeirra. Það gæti einnig hjálpað til við að minnka þrýsting í augum þeirra sem þjást af gláku. Að auki er það talið bæta astmaköst, og minnka einkenni sumra hreyfisjúkdóma. Rannsóknir benda til þess að það geti einnig hjálpað til við að lina þann sársauka sem fylgir nokkrum sjúkdómum, s.s. tengda mænuskaða. Rannsóknir núna beinast að því að kanna virkni þess sem verkjastillandi lyfs og að þróa kannabis sem ekki felur í sér þá vímu sem raunin er með kannabisefni.

Saga kannabisefna

Talið er að hampafurðir hafi verið notaðar í a.m.k. 5000 ár og eru elstu heimildir um það frá Kína. Textar sem fundist hafa í Kína benda til þess að það hafi verið notað sem lyf í Asíu til meðferðar við fjölmörgum sjúkdómum. Á Indlandi tengdist kannabis gyðjunni Shiva.

Í Evrópu hefur hampur bæði verið notaður til iðnaðar og í lækningaskyni. Í prússneskum texta frá því um árið 1350 er minnst á hamp og hann kallaður knapis (af kannabis). Hampur var einnig notaður í drykkjarföng og í Þýskalandi eru enn þann dag í dag til barir sem bjóða upp á hampbjór og hampvín. Þessi bjór og vín innihalda þó ekki kannabínóíða. Í Bandaríkjunum var hægt að fá kannabisefni keypt út í búð, en notkun þeirra minnkaði með komu annarra deyfilyfja á markaðinn. Á fjórða áratug síðustu aldar var kannabis bannað með lögum í Bandaríkjunum. Talið er að jasskynslóðin hafi svo hafið kannabis upp til nýrra hæða í Bandaríkjunum um miðja tuttugustu öld. Að auki hefur kannabis verið notað í trúarlegum tilgangi, til að mynda meðal Rastafaritrúaðra á Jamaíku og Sadhúa á Indlandi.

Viðurlög við notkun kannabis og lög á heimsvísu

Lög varðandi kannabis um heiminn.

Kannabis var gert ólöglegt í byrjun síðustu aldar víðast í hinum vestræna heimi. Það var bannað á Bretlandi árið 1928 og sett voru takmörk á það í Bandaríkjunum árið 1937. Þeim takmörkunum réði ekki hvað síst andstaða þeirra sem bjuggu til gerviefni við hampræktun. Bann við kannabis tekur oftast til ræktunar, eignar og dreifingar efnisins. Í Hollandi hefur lengi vel verið leyft að kaupa kannabisefni á sérstökum kaffihúsum og notkun efnisins er ekki ólögleg. Menn greinir hins vegar á um hvort þetta leyfi kyndi undir neyslu annarra efna enda telja sumir að kannabisneysla sé einfaldlega undanfari neyslu annarra efna. Þrátt fyrir skiptar skoðanir hafa sum lönd nú leyft mönnum að eiga kannabis til einkanota (oft án þess að leyfa sölu þess) og er hugsunin ekki hvað síst að menn geti notað það í lækningaskyni. Meðal þessara landa eru Spánn og Portúgal og Ástralía. Á Englandi eru menn ekki lengur handteknir fyrir að eiga lítið magn af kannabis þar sem lögreglan telur sig ná betri árangri með því að einbeita sér að sterkari efnum. Þrátt fyrir það geta menn búist við sektum ef lögregla finnur kannabisefni á þeim.

Kannabis er ólöglegt í mörgum löndum þó hefur átt sér stað afglæpavæðing smárra skammta víða. Í Bandaríkjunum er kannabis í lækningaskyni leyfilegt í nokkrum ríkjum. árið 2017 voru kannabislög eru væg í löndum eins og Ástralíu, Bangladess, Kambódíu, Kanada, Síle, Kólumbíu, Kosta Ríka, Tékklandi, Þýsklalandi, Indland, Jamaíka, Mexíkó, Hollandi Portúgal, Spáni, suður-Afríku og Úrúgvæ ásamt einstökum ríkjum Bandaríkjanna. Ströngustu lögin eru í Kína, Egyptalandi, Frakklandi, Indónesíu, Japan, Malasíu, Nígeríu, Noregi, Filippseyjum, Póllandi, Sádí-Arabíu, Singapúr, Suður-Kóreu, Tælandi, Tyrklandi, Úkraínu, Sameinuðu arabísku furstadæmunum og Víetnam.

Tenglar


  1. Geoffrey William Guy; Brian Anthony Whittle; Philip Robson (2004). The Medicinal Uses of Cannabis and Cannabinoids. Pharmaceutical Press. bls. 74–. ISBN 978-0-85369-517-2.