„Bergflétta“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Dexbot (spjall | framlög)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
Ekkert breytingarágrip
Lína 15: Lína 15:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
}}
'''Bergflétta''' (eða '''viðvindill''' eða '''vafningsviður''') ([[fræðiheiti]]: ''hedera helix'') er sígræn planta með [[klifurrætur]] og getur vaxið allt upp í 20 til 30 metra upp [[tré]], [[Klettur|kletta]] eða [[Veggur|húsveggi]].
'''Bergflétta''' (eða '''viðvindill''' eða '''vafningsviður''') ([[fræðiheiti]]: ''hedera helix'') er sígræn planta af Árelíuætt með [[klifurrætur]] og getur vaxið allt upp í 20 til 30 metra upp [[tré]], [[Klettur|kletta]] eða [[Veggur|húsveggi]].

Bergflétta og beykitré (fagus sylvatica) hafa þróast saman. Í beykiskógum vefur bergfléttan sig upp eftir stofni beykitrjáa og blómgast ekki fyrr en hún nær um 2 m hæð. Bæði bergflétta og beykitré hafa hag af þessu samlífi. Bergfléttan myndar nærskjól sem ver lauf beykitrjáa og


== Bergfléttan á Íslandi ==
== Bergfléttan á Íslandi ==
Bergflétta hefur þrifist á Íslandi síðan hún var gróðursett í gerð við Hringbraut 10 um 1950. Sá klónn er kallaður Sóleyjargötubergfléttan og er talinn hafa borist frá Edinborg í Skotlandi. Um 1970 var fluttur inn klónn sem kallast Ba ltica en hann er ættaður frá Eystrasaltslöndum og er fíngerðari og þéttvaxnari en Sóleyjargötubergfléttan.<ref>Hafsteinn Hafliðason, Bergfléttan og hennar nánustu, Garðyrkjuritið 2017, bls. 108-111</ref>
[[Matthías Johannessen]] skrifaði grein í [[Morgunblaðið]] árið [[1965]] sem nefndist ''Hversdagsganga um borgina''. Greinin fjallar um gömul hús í [[Reykjavík]], en einnig tré í görðum Reykvíkinga og út frá því nefnir hann Bergfléttuna á húsi Björns Ólafssonar við [[Hringbrautin]]a. Hann gengur síðan þangað, með Hákoni Bjarnasyni. Þar hitta þeir konu Björns og segir svo:
[[Matthías Johannessen]] skrifaði grein í [[Morgunblaðið]] árið [[1965]] sem nefndist ''Hversdagsganga um borgina''. Greinin fjallar um gömul hús í [[Reykjavík]], en einnig tré í görðum Reykvíkinga og út frá því nefnir hann Bergfléttuna á húsi Björns Ólafssonar við [[Hringbrautin]]a. Hann gengur síðan þangað, með Hákoni Bjarnasyni. Þar hitta þeir konu Björns og segir svo:
:Frúin sagðist taka afleggjara [af bergfléttunni] eða græðlinga í ágúst. Ég spurði hvenær hún hefði fengið fyrstu plönturnar og sagði hún að þær hefði kona Einars Péturssonar komið með, þær eru frá [[Skotland]]i. Áður var reynt að flytja þennan vafningsvið inn frá Danmörku, en tókst ekki. Frúin sagði að bergfléttan hefði þolað páskahretið mikla 1963, „samt var ég nýbúin að pilla laufin af, þegar kuldakastið kom“. <ref>[http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=417063&pageSelected=9&lang=0 Morgunblaðið 1965]</ref>
:Frúin sagðist taka afleggjara [af bergfléttunni] eða græðlinga í ágúst. Ég spurði hvenær hún hefði fengið fyrstu plönturnar og sagði hún að þær hefði kona Einars Péturssonar komið með, þær eru frá [[Skotland]]i. Áður var reynt að flytja þennan vafningsvið inn frá Danmörku, en tókst ekki. Frúin sagði að bergfléttan hefði þolað páskahretið mikla 1963, „samt var ég nýbúin að pilla laufin af, þegar kuldakastið kom“. <ref>[http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=417063&pageSelected=9&lang=0 Morgunblaðið 1965]</ref>

Auðvelt er að fjölga bergfléttu með græðlingum.


== Tilvísanir ==
== Tilvísanir ==

Útgáfa síðunnar 11. júní 2017 kl. 08:14

Hedera helix

Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Ættbálkur: Sveipjurtabálkur (Apiales)
Ætt: Bergfléttuætt (Araliaceae)
Ættkvísl: Hedera
Tegund:
H. helix

Tvínefni
Hedera helix
L.

Bergflétta (eða viðvindill eða vafningsviður) (fræðiheiti: hedera helix) er sígræn planta af Árelíuætt með klifurrætur og getur vaxið allt upp í 20 til 30 metra upp tré, kletta eða húsveggi.

Bergflétta og beykitré (fagus sylvatica) hafa þróast saman. Í beykiskógum vefur bergfléttan sig upp eftir stofni beykitrjáa og blómgast ekki fyrr en hún nær um 2 m hæð. Bæði bergflétta og beykitré hafa hag af þessu samlífi. Bergfléttan myndar nærskjól sem ver lauf beykitrjáa og

Bergfléttan á Íslandi

Bergflétta hefur þrifist á Íslandi síðan hún var gróðursett í gerð við Hringbraut 10 um 1950. Sá klónn er kallaður Sóleyjargötubergfléttan og er talinn hafa borist frá Edinborg í Skotlandi. Um 1970 var fluttur inn klónn sem kallast Ba ltica en hann er ættaður frá Eystrasaltslöndum og er fíngerðari og þéttvaxnari en Sóleyjargötubergfléttan.[1] Matthías Johannessen skrifaði grein í Morgunblaðið árið 1965 sem nefndist Hversdagsganga um borgina. Greinin fjallar um gömul hús í Reykjavík, en einnig tré í görðum Reykvíkinga og út frá því nefnir hann Bergfléttuna á húsi Björns Ólafssonar við Hringbrautina. Hann gengur síðan þangað, með Hákoni Bjarnasyni. Þar hitta þeir konu Björns og segir svo:

Frúin sagðist taka afleggjara [af bergfléttunni] eða græðlinga í ágúst. Ég spurði hvenær hún hefði fengið fyrstu plönturnar og sagði hún að þær hefði kona Einars Péturssonar komið með, þær eru frá Skotlandi. Áður var reynt að flytja þennan vafningsvið inn frá Danmörku, en tókst ekki. Frúin sagði að bergfléttan hefði þolað páskahretið mikla 1963, „samt var ég nýbúin að pilla laufin af, þegar kuldakastið kom“. [2]

Auðvelt er að fjölga bergfléttu með græðlingum.

Tilvísanir

  1. Hafsteinn Hafliðason, Bergfléttan og hennar nánustu, Garðyrkjuritið 2017, bls. 108-111
  2. Morgunblaðið 1965

Tenglar

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.