„19. maí“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m clean up, replaced: {{MaíDagatal}} → {{dagatal|maí}} using AWB |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 4: | Lína 4: | ||
== Atburðir == |
== Atburðir == |
||
* [[1322]] - Hjónaband [[Karl 4. Frakkakonungur|Karls 4.]] Frakkakonungs og [[Blanka af Búrgund|Blönku]] drottningar gert ógilt. Hún hafði þá setið í dýflissu í átta ár. |
|||
⚫ | |||
* [[1341]] - [[Hekla]] gaus. Annálar segja að gosið hafi nálega eytt fimm hreppum. |
|||
* [[1396]] - [[Marteinn 1. Aragóníukonungur|Marteinn 1.]] varð konungur [[Konungsríkið Aragónía|Aragóníu]] eftir lát bróður síns, [[Jóhann 1. Aragóníukonungur|Jóhanns 1.]] |
|||
* [[1418]] - [[Jóhann óttalausi]], hertogi af Búrgund, hertók [[París]]. |
|||
* [[1499]] - [[Katrín af Aragóníu]] gekk að eiga [[Arthúr prins af Wales]]. Þetta var [[staðgengilsbrúðkaup]] þar sem þau hittust fyrst tveimur árum síðar. |
|||
* [[1536]] - [[Anne Boleyn]], önnur eiginkona [[Hinrik 8.|Hinriks 8.]] Englandskonungs, var tekin af lífi vegna hórdóms. |
* [[1536]] - [[Anne Boleyn]], önnur eiginkona [[Hinrik 8.|Hinriks 8.]] Englandskonungs, var tekin af lífi vegna hórdóms. |
||
* [[1603]] - Leikhópur [[William Shakespeare]], [[Lord Chamberlain's Men]], fékk sérstakt leyfisbréf frá [[Jakob 6. Skotakonungur|Jakobi konungi]] og nefndist eftir það [[King's Men]]. |
|||
* [[1604]] - Í [[Kanada]] var borgin [[Montreal]] stofnuð, þá ''Ville-Marie'' eða ''Borg Maríu'' en nafninu var síðar breytt. |
* [[1604]] - Í [[Kanada]] var borgin [[Montreal]] stofnuð, þá ''Ville-Marie'' eða ''Borg Maríu'' en nafninu var síðar breytt. |
||
* [[1606]] - [[Vasilíj Sjúiskíj]] var lýstur Rússakeisari af áhangendum sínum. |
|||
* [[1635]] - [[Frakkland]] sagði [[Spánn|Spáni]] stríði á hendur. |
|||
* [[1643]] - [[Þrjátíu ára stríðið]]: [[Frakkland|Frakkar]] unnu sögulegan sigur á [[Spánn|Spánverjum]] í [[orrustan við Rocroi|orrustunni við Rocroi]]. |
|||
* [[1649]] - Enska [[Afgangsþingið]] staðfesti lög um stofnun [[Enska samveldið|Enska samveldisins]]. |
|||
* [[1769]] - Giovanni Vincenzo Antoniu Ganganelli varð páfi og tók sér nafnið [[Klemens 14.]] |
|||
* [[1875]] - Fyrsta [[sláttuvél]]in kom til [[Ísland]]s frá [[Noregur|Noregi]]. |
* [[1875]] - Fyrsta [[sláttuvél]]in kom til [[Ísland]]s frá [[Noregur|Noregi]]. |
||
* [[1897]] - Rithöfundurinn [[Oscar Wilde]] var látinn laus úr fangelsi. |
|||
* [[1917]] - [[Eimskipafélag Íslands]] fékk sitt þriðja [[skip]] |
* [[1917]] - [[Eimskipafélag Íslands]] fékk sitt þriðja [[skip]], [[Lagarfoss (skip)|Lagarfoss]]. |
||
* [[1917]] - Norska knattspyrnuliðið [[Rosenborg]] var stofnað. |
|||
* [[1933]] - Í [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]] réðist æstur [[múgur]] inn í [[fangelsi]]ð og leysti þar [[fangi|fanga]] úr haldi. Síðar voru tíu manns dæmdir til [[fangelsisvist]]ar fyrir tiltækið. |
* [[1933]] - Í [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]] réðist æstur [[múgur]] inn í [[fangelsi]]ð og leysti þar [[fangi|fanga]] úr haldi. Síðar voru tíu manns dæmdir til [[fangelsisvist]]ar fyrir tiltækið. |
||
* [[1950]] - Þúsundir [[Reykjavík|Reykvíkinga]] fögnuðu [[Gullfoss]]i, nýju [[farþegaskip]]i [[Eimskipafélag Íslands|Eimskipafélagsins]]. |
* [[1950]] - Þúsundir [[Reykjavík|Reykvíkinga]] fögnuðu [[Gullfoss]]i, nýju [[farþegaskip]]i [[Eimskipafélag Íslands|Eimskipafélagsins]]. |
||
* [[1956]] - Vinna hófst við gerð hraðbrautarinnar [[Autostrada del Sole]] á Ítalíu. |
|||
⚫ | |||
* [[1962]] - [[Marilyn Monroe]] söng afmælissönginn fyrir [[John F. Kennedy]] Bandaríkjaforseta. Söngurinn var sýndur í beinni útsendingu um öll Bandaríkin. |
|||
⚫ | |||
* [[1971]] - [[Marsáætlunin]]: [[Sovétríkin]] sendu á loft könnunarfarið ''[[Mars 2]]''. |
|||
* [[1976]] - Fyrsta skóflustunga var tekin að [[Hús verslunarinnar|Húsi verslunarinnar]] í Reykjavík. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [[1991]] - Kjósendur í [[Króatía|Króatíu]] samþykktu klofning frá [[Júgóslavía|Júgóslavíu]] í þjóðaratkvæðagreiðslu. |
|||
* [[1995]] - Bandaríska kvikmyndin ''[[Die Hard with a Vengeance]]'' var frumsýnd. |
|||
* [[1998]] - Gervihnötturinn [[Galaxy IV]] bilaði sem varð til þess að 80-90% af [[símboði|símboðum]] heims hættu að virka. |
|||
* [[1999]] - Bandaríska kvikmyndin ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' var frumsýnd. |
|||
* [[2000]] - [[Baneheia-málið]] í Noregi: Tveimur ungum stúlkum var nauðgað og þær myrtar í [[Kristiansand]]. |
|||
* [[2001]] - Fyrsta [[Apple Store]]-verslunin var opnuð í [[Fairfax-sýsla|Fairfax-sýslu]] í Virginíu. |
|||
* [[2003]] - [[Stríðið í Aceh 2003-2004]]: [[Indónesíuher]] hóf aðgerðir í [[Aceh]]-héraði. |
|||
* [[2009]] - Bandaríski sjónvarpsþátturinn ''[[Glee]]'' hóf göngu sína.</onlyinclude> |
|||
== Fædd == |
== Fædd == |
||
* [[1568]] - [[Leonora Dori]], ítölsk hirðmey (d. [[1617]]). |
|||
* [[1616]] (skírður) - [[Johann Jakob Froberger]], þýskt tónskáld (d. [[1667]]). |
|||
* [[1810]] - [[Orla Lehmann]], danskur stjórnmálamaður (d. [[1870]]). |
|||
* [[1831]] - [[Steingrímur Thorsteinsson]], íslenskt skáld (d. [[1913]]). |
|||
* [[1881]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], fyrsti forseti Tyrklands (d. [[1938]]). |
* [[1881]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], fyrsti forseti Tyrklands (d. [[1938]]). |
||
* [[1882]] - [[Mohammed Mossadegh]], forsætisráðherra Írans (d. [[1967]]). |
* [[1882]] - [[Mohammed Mossadegh]], forsætisráðherra Írans (d. [[1967]]). |
||
Lína 21: | Lína 50: | ||
* [[1925]] - [[Malcolm X]], bandarískur mannréttindafrömuður (d. [[1965]]). |
* [[1925]] - [[Malcolm X]], bandarískur mannréttindafrömuður (d. [[1965]]). |
||
* [[1925]] - [[Pol Pot]], kambódískur einræðisherra (d. [[1998]]). |
* [[1925]] - [[Pol Pot]], kambódískur einræðisherra (d. [[1998]]). |
||
* [[1965]] - [[Marteinn Marteinsson]], íslenskur leikari. |
|||
* [[1969]] - [[Thomas Vinterberg]], danskur leikstjóri. |
|||
* [[1976]] - [[Kevin Garnett]], bandarískur körfuknattleiksmaður. |
|||
* [[1977]] - [[Sólveig Guðmundsdóttir]], íslensk leikkona. |
|||
* [[1980]] - [[Sara Riel]], íslensk myndlistarkona. |
|||
* [[1986]] - [[Kári Steinn Karlsson]], íslenskur frjálsíþróttamaður. |
|||
* [[1988]] - [[Lily Cole]], ensk fyrirsæta. |
|||
== Dáin == |
== Dáin == |
||
* [[1218]] - [[Ottó 4.]] keisari hins Heilaga rómverska ríkis (f. um [[1175]]). |
|||
* [[1296]] - [[Selestínus 5.]] páfi (f. [[1215]]). |
|||
* [[1536]] - [[Anne Boleyn]], Englandsdrottning (f. um 1501). |
|||
* [[1825]] - [[Claude Henri de Rouvroy, Comte de Saint-Simon]], franskur félagsfræðingur (f. [[1760]]). |
* [[1825]] - [[Claude Henri de Rouvroy, Comte de Saint-Simon]], franskur félagsfræðingur (f. [[1760]]). |
||
* [[1864]] - [[Nathaniel Hawthorne]], bandarískur rithöfundur (f. [[1804]]). |
* [[1864]] - [[Nathaniel Hawthorne]], bandarískur rithöfundur (f. [[1804]]). |
||
* [[1895]] - [[José Martí]], kúbönsk sjálfstæðishetja (f. [[1853]]). |
* [[1895]] - [[José Martí]], kúbönsk sjálfstæðishetja (f. [[1853]]). |
||
* [[1924]] - [[Augusta Svendsen]], íslenskur kaupmaður (f. [[1835]]). |
|||
* [[1925]] - [[Ólafur Briem]], íslenskur stjórnmálamaður (f. [[1851]]). |
|||
* [[1935]] - [[T. E. Lawrence]] (Arabíu-Lawrence), breskur hermaður (f. [[1888]]). |
* [[1935]] - [[T. E. Lawrence]] (Arabíu-Lawrence), breskur hermaður (f. [[1888]]). |
||
* [[1974]] - [[Anne Holtsmark]], norskur textafræðingur (f. [[1896]]). |
|||
* [[1984]] - [[John Betjeman]], enskt skáld (f. [[1906]]). |
|||
* [[1994]] - [[Jacqueline Bouvier Kennedy]], bandarísk forsetafrú (f. [[1929]]). |
* [[1994]] - [[Jacqueline Bouvier Kennedy]], bandarísk forsetafrú (f. [[1929]]). |
||
* [[2011]] - [[Garret FitzGerald]], írskur stjórnmálamaður (f. [[1926]]). |
|||
* [[2012]] - [[Sigmund Johanson Baldvinsen]], íslenskur skopmyndateiknari (f. [[1931]]). |
|||
* [[2014]] - [[Ásgerður Búadóttir]], íslensk myndlistarkona (f. [[1920]]). |
|||
{{Mánuðirnir}} |
{{Mánuðirnir}} |
Útgáfa síðunnar 19. maí 2017 kl. 09:31
Apr – Maí – Jún | ||||||
Su | Má | Þr | Mi | Fi | Fö | La |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
2024 Allir dagar |
19. maí er 139. dagur ársins (140. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 226 dagar eru eftir af árinu.
Atburðir
- 1322 - Hjónaband Karls 4. Frakkakonungs og Blönku drottningar gert ógilt. Hún hafði þá setið í dýflissu í átta ár.
- 1341 - Hekla gaus. Annálar segja að gosið hafi nálega eytt fimm hreppum.
- 1396 - Marteinn 1. varð konungur Aragóníu eftir lát bróður síns, Jóhanns 1.
- 1418 - Jóhann óttalausi, hertogi af Búrgund, hertók París.
- 1499 - Katrín af Aragóníu gekk að eiga Arthúr prins af Wales. Þetta var staðgengilsbrúðkaup þar sem þau hittust fyrst tveimur árum síðar.
- 1536 - Anne Boleyn, önnur eiginkona Hinriks 8. Englandskonungs, var tekin af lífi vegna hórdóms.
- 1603 - Leikhópur William Shakespeare, Lord Chamberlain's Men, fékk sérstakt leyfisbréf frá Jakobi konungi og nefndist eftir það King's Men.
- 1604 - Í Kanada var borgin Montreal stofnuð, þá Ville-Marie eða Borg Maríu en nafninu var síðar breytt.
- 1606 - Vasilíj Sjúiskíj var lýstur Rússakeisari af áhangendum sínum.
- 1635 - Frakkland sagði Spáni stríði á hendur.
- 1643 - Þrjátíu ára stríðið: Frakkar unnu sögulegan sigur á Spánverjum í orrustunni við Rocroi.
- 1649 - Enska Afgangsþingið staðfesti lög um stofnun Enska samveldisins.
- 1769 - Giovanni Vincenzo Antoniu Ganganelli varð páfi og tók sér nafnið Klemens 14.
- 1875 - Fyrsta sláttuvélin kom til Íslands frá Noregi.
- 1897 - Rithöfundurinn Oscar Wilde var látinn laus úr fangelsi.
- 1917 - Eimskipafélag Íslands fékk sitt þriðja skip, Lagarfoss.
- 1917 - Norska knattspyrnuliðið Rosenborg var stofnað.
- 1933 - Í Vestmannaeyjum réðist æstur múgur inn í fangelsið og leysti þar fanga úr haldi. Síðar voru tíu manns dæmdir til fangelsisvistar fyrir tiltækið.
- 1950 - Þúsundir Reykvíkinga fögnuðu Gullfossi, nýju farþegaskipi Eimskipafélagsins.
- 1956 - Vinna hófst við gerð hraðbrautarinnar Autostrada del Sole á Ítalíu.
- 1962 - Marilyn Monroe söng afmælissönginn fyrir John F. Kennedy Bandaríkjaforseta. Söngurinn var sýndur í beinni útsendingu um öll Bandaríkin.
- 1971 - Marsáætlunin: Sovétríkin sendu á loft könnunarfarið Mars 2.
- 1976 - Fyrsta skóflustunga var tekin að Húsi verslunarinnar í Reykjavík.
- 1983 - Geimskutlan Enterprise hafði viðkomu á Keflavíkurflugvelli, borin af Boeing 747 þotu.
- 1990 - Í Laugardal í Reykjavík var opnaður nýr fjölskyldu- og húsdýragarður með tuttugu tegundir húsdýra, sjávardýra og villtra dýra. Meira en tíu þúsund gestir komu í garðinn fyrsta daginn.
- 1991 - Kjósendur í Króatíu samþykktu klofning frá Júgóslavíu í þjóðaratkvæðagreiðslu.
- 1995 - Bandaríska kvikmyndin Die Hard with a Vengeance var frumsýnd.
- 1998 - Gervihnötturinn Galaxy IV bilaði sem varð til þess að 80-90% af símboðum heims hættu að virka.
- 1999 - Bandaríska kvikmyndin Star Wars: Episode I – The Phantom Menace var frumsýnd.
- 2000 - Baneheia-málið í Noregi: Tveimur ungum stúlkum var nauðgað og þær myrtar í Kristiansand.
- 2001 - Fyrsta Apple Store-verslunin var opnuð í Fairfax-sýslu í Virginíu.
- 2003 - Stríðið í Aceh 2003-2004: Indónesíuher hóf aðgerðir í Aceh-héraði.
- 2009 - Bandaríski sjónvarpsþátturinn Glee hóf göngu sína.
Fædd
- 1568 - Leonora Dori, ítölsk hirðmey (d. 1617).
- 1616 (skírður) - Johann Jakob Froberger, þýskt tónskáld (d. 1667).
- 1810 - Orla Lehmann, danskur stjórnmálamaður (d. 1870).
- 1831 - Steingrímur Thorsteinsson, íslenskt skáld (d. 1913).
- 1881 - Mustafa Kemal Atatürk, fyrsti forseti Tyrklands (d. 1938).
- 1882 - Mohammed Mossadegh, forsætisráðherra Írans (d. 1967).
- 1890 - Ho Chi Minh, víetnamskur uppreisnarleiðtogi (d. 1969).
- 1907 - Sigurður H. Pétursson, íslenskur gerlafræðingur (d. 1994).
- 1925 - Malcolm X, bandarískur mannréttindafrömuður (d. 1965).
- 1925 - Pol Pot, kambódískur einræðisherra (d. 1998).
- 1965 - Marteinn Marteinsson, íslenskur leikari.
- 1969 - Thomas Vinterberg, danskur leikstjóri.
- 1976 - Kevin Garnett, bandarískur körfuknattleiksmaður.
- 1977 - Sólveig Guðmundsdóttir, íslensk leikkona.
- 1980 - Sara Riel, íslensk myndlistarkona.
- 1986 - Kári Steinn Karlsson, íslenskur frjálsíþróttamaður.
- 1988 - Lily Cole, ensk fyrirsæta.
Dáin
- 1218 - Ottó 4. keisari hins Heilaga rómverska ríkis (f. um 1175).
- 1296 - Selestínus 5. páfi (f. 1215).
- 1536 - Anne Boleyn, Englandsdrottning (f. um 1501).
- 1825 - Claude Henri de Rouvroy, Comte de Saint-Simon, franskur félagsfræðingur (f. 1760).
- 1864 - Nathaniel Hawthorne, bandarískur rithöfundur (f. 1804).
- 1895 - José Martí, kúbönsk sjálfstæðishetja (f. 1853).
- 1924 - Augusta Svendsen, íslenskur kaupmaður (f. 1835).
- 1925 - Ólafur Briem, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1851).
- 1935 - T. E. Lawrence (Arabíu-Lawrence), breskur hermaður (f. 1888).
- 1974 - Anne Holtsmark, norskur textafræðingur (f. 1896).
- 1984 - John Betjeman, enskt skáld (f. 1906).
- 1994 - Jacqueline Bouvier Kennedy, bandarísk forsetafrú (f. 1929).
- 2011 - Garret FitzGerald, írskur stjórnmálamaður (f. 1926).
- 2012 - Sigmund Johanson Baldvinsen, íslenskur skopmyndateiknari (f. 1931).
- 2014 - Ásgerður Búadóttir, íslensk myndlistarkona (f. 1920).