Fara í innihald

„19. maí“: Munur á milli breytinga

4.354 bætum bætt við ,  fyrir 6 árum
m
ekkert breytingarágrip
Efni eytt Efni bætt við
JabbiAWB (spjall | framlög)
m clean up, replaced: {{MaíDagatal}} → {{dagatal|maí}} using AWB
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
 
== Atburðir ==
* [[1322]] - Hjónaband [[Karl 4. Frakkakonungur|Karls 4.]] Frakkakonungs og [[Blanka af Búrgund|Blönku]] drottningar gert ógilt. Hún hafði þá setið í dýflissu í átta ár.
<onlyinclude>
* [[1341]] - [[Hekla]] gaus. Annálar segja að gosið hafi nálega eytt fimm hreppum.
* [[1396]] - [[Marteinn 1. Aragóníukonungur|Marteinn 1.]] varð konungur [[Konungsríkið Aragónía|Aragóníu]] eftir lát bróður síns, [[Jóhann 1. Aragóníukonungur|Jóhanns 1.]]
* [[1418]] - [[Jóhann óttalausi]], hertogi af Búrgund, hertók [[París]].
* [[1499]] - [[Katrín af Aragóníu]] gekk að eiga [[Arthúr prins af Wales]]. Þetta var [[staðgengilsbrúðkaup]] þar sem þau hittust fyrst tveimur árum síðar.
* [[1536]] - [[Anne Boleyn]], önnur eiginkona [[Hinrik 8.|Hinriks 8.]] Englandskonungs, var tekin af lífi vegna hórdóms.
* [[1603]] - Leikhópur [[William Shakespeare]], [[Lord Chamberlain's Men]], fékk sérstakt leyfisbréf frá [[Jakob 6. Skotakonungur|Jakobi konungi]] og nefndist eftir það [[King's Men]].
* [[1604]] - Í [[Kanada]] var borgin [[Montreal]] stofnuð, þá ''Ville-Marie'' eða ''Borg Maríu'' en nafninu var síðar breytt.
* [[1606]] - [[Vasilíj Sjúiskíj]] var lýstur Rússakeisari af áhangendum sínum.
* [[1635]] - [[Frakkland]] sagði [[Spánn|Spáni]] stríði á hendur.
* [[1643]] - [[Þrjátíu ára stríðið]]: [[Frakkland|Frakkar]] unnu sögulegan sigur á [[Spánn|Spánverjum]] í [[orrustan við Rocroi|orrustunni við Rocroi]].
* [[1649]] - Enska [[Afgangsþingið]] staðfesti lög um stofnun [[Enska samveldið|Enska samveldisins]].
* [[1769]] - Giovanni Vincenzo Antoniu Ganganelli varð páfi og tók sér nafnið [[Klemens 14.]]
* [[1875]] - Fyrsta [[sláttuvél]]in kom til [[Ísland]]s frá [[Noregur|Noregi]].
* [[1897]] - Rithöfundurinn [[Oscar Wilde]] var látinn laus úr fangelsi.
* [[1917]] - [[Eimskipafélag Íslands]] fékk sitt þriðja [[skip]] og var það, [[Lagarfoss (skip)|Lagarfoss]].
* [[1917]] - Norska knattspyrnuliðið [[Rosenborg]] var stofnað.
* [[1933]] - Í [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyjum]] réðist æstur [[múgur]] inn í [[fangelsi]]ð og leysti þar [[fangi|fanga]] úr haldi. Síðar voru tíu manns dæmdir til [[fangelsisvist]]ar fyrir tiltækið.
* [[1950]] - Þúsundir [[Reykjavík|Reykvíkinga]] fögnuðu [[Gullfoss]]i, nýju [[farþegaskip]]i [[Eimskipafélag Íslands|Eimskipafélagsins]].
* [[1956]] - Vinna hófst við gerð hraðbrautarinnar [[Autostrada del Sole]] á Ítalíu.
* [[1983]] - [[Geimskutla]]n [[Enterprise (geimskutla)|Enterprise]] hafði viðkomu á [[Keflavíkurflugvöllur|Keflavíkurflugvelli]], borin af [[Boeing 747]] þotu.
* [[1962]] - [[Marilyn Monroe]] söng afmælissönginn fyrir [[John F. Kennedy]] Bandaríkjaforseta. Söngurinn var sýndur í beinni útsendingu um öll Bandaríkin.
* [[1990]] - Í [[Laugardalur (hverfi)|Laugardal]] í [[Reykjavík]] var opnaður nýr [[Fjölskyldu- og húsdýragarðurinn|fjölskyldu- og húsdýragarður]] með tuttugu tegundir [[húsdýr]]a, [[sjávardýr]]a og villtra dýra. Meira en tíu þúsund gestir komu í garðinn fyrsta daginn.</onlyinclude>
* [[1971]] - [[Marsáætlunin]]: [[Sovétríkin]] sendu á loft könnunarfarið ''[[Mars 2]]''.
* [[1976]] - Fyrsta skóflustunga var tekin að [[Hús verslunarinnar|Húsi verslunarinnar]] í Reykjavík.
* [[1983]] - [[Geimskutla]]n ''[[Enterprise (geimskutla)|Enterprise]]'' hafði viðkomu á [[Keflavíkurflugvöllur|Keflavíkurflugvelli]], borin af [[Boeing 747]] þotu.
<onlyinclude>
* [[1990]] - Í [[Laugardalur (hverfi)|Laugardal]] í [[Reykjavík]] var opnaður nýr [[Fjölskyldu- og húsdýragarðurinn|fjölskyldu- og húsdýragarður]] með tuttugu tegundir [[húsdýr]]a, [[sjávardýr]]a og villtra dýra. Meira en tíu þúsund gestir komu í garðinn fyrsta daginn.</onlyinclude>
* [[1991]] - Kjósendur í [[Króatía|Króatíu]] samþykktu klofning frá [[Júgóslavía|Júgóslavíu]] í þjóðaratkvæðagreiðslu.
* [[1995]] - Bandaríska kvikmyndin ''[[Die Hard with a Vengeance]]'' var frumsýnd.
* [[1998]] - Gervihnötturinn [[Galaxy IV]] bilaði sem varð til þess að 80-90% af [[símboði|símboðum]] heims hættu að virka.
* [[1999]] - Bandaríska kvikmyndin ''[[Star Wars: Episode I – The Phantom Menace]]'' var frumsýnd.
* [[2000]] - [[Baneheia-málið]] í Noregi: Tveimur ungum stúlkum var nauðgað og þær myrtar í [[Kristiansand]].
* [[2001]] - Fyrsta [[Apple Store]]-verslunin var opnuð í [[Fairfax-sýsla|Fairfax-sýslu]] í Virginíu.
* [[2003]] - [[Stríðið í Aceh 2003-2004]]: [[Indónesíuher]] hóf aðgerðir í [[Aceh]]-héraði.
* [[2009]] - Bandaríski sjónvarpsþátturinn ''[[Glee]]'' hóf göngu sína.</onlyinclude>
 
== Fædd ==
* [[1568]] - [[Leonora Dori]], ítölsk hirðmey (d. [[1617]]).
* [[1616]] (skírður) - [[Johann Jakob Froberger]], þýskt tónskáld (d. [[1667]]).
* [[1810]] - [[Orla Lehmann]], danskur stjórnmálamaður (d. [[1870]]).
* [[1831]] - [[Steingrímur Thorsteinsson]], íslenskt skáld (d. [[1913]]).
* [[1881]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], fyrsti forseti Tyrklands (d. [[1938]]).
* [[1882]] - [[Mohammed Mossadegh]], forsætisráðherra Írans (d. [[1967]]).
Lína 21 ⟶ 50:
* [[1925]] - [[Malcolm X]], bandarískur mannréttindafrömuður (d. [[1965]]).
* [[1925]] - [[Pol Pot]], kambódískur einræðisherra (d. [[1998]]).
* [[1965]] - [[Marteinn Marteinsson]], íslenskur leikari.
* [[1969]] - [[Thomas Vinterberg]], danskur leikstjóri.
* [[1976]] - [[Kevin Garnett]], bandarískur körfuknattleiksmaður.
* [[1977]] - [[Sólveig Guðmundsdóttir]], íslensk leikkona.
* [[1980]] - [[Sara Riel]], íslensk myndlistarkona.
* [[1986]] - [[Kári Steinn Karlsson]], íslenskur frjálsíþróttamaður.
* [[1988]] - [[Lily Cole]], ensk fyrirsæta.
 
== Dáin ==
* [[1218]] - [[Ottó 4.]] keisari hins Heilaga rómverska ríkis (f. um [[1175]]).
* [[1296]] - [[Selestínus 5.]] páfi (f. [[1215]]).
* [[1536]] - [[Anne Boleyn]], Englandsdrottning (f. um 1501).
* [[1825]] - [[Claude Henri de Rouvroy, Comte de Saint-Simon]], franskur félagsfræðingur (f. [[1760]]).
* [[1864]] - [[Nathaniel Hawthorne]], bandarískur rithöfundur (f. [[1804]]).
* [[1895]] - [[José Martí]], kúbönsk sjálfstæðishetja (f. [[1853]]).
* [[1924]] - [[Augusta Svendsen]], íslenskur kaupmaður (f. [[1835]]).
* [[1925]] - [[Ólafur Briem]], íslenskur stjórnmálamaður (f. [[1851]]).
* [[1935]] - [[T. E. Lawrence]] (Arabíu-Lawrence), breskur hermaður (f. [[1888]]).
* [[1974]] - [[Anne Holtsmark]], norskur textafræðingur (f. [[1896]]).
* [[1984]] - [[John Betjeman]], enskt skáld (f. [[1906]]).
* [[1994]] - [[Jacqueline Bouvier Kennedy]], bandarísk forsetafrú (f. [[1929]]).
* [[2011]] - [[Garret FitzGerald]], írskur stjórnmálamaður (f. [[1926]]).
* [[2012]] - [[Sigmund Johanson Baldvinsen]], íslenskur skopmyndateiknari (f. [[1931]]).
* [[2014]] - [[Ásgerður Búadóttir]], íslensk myndlistarkona (f. [[1920]]).
 
{{Mánuðirnir}}
58.243

breytingar