Yngveldur fagurkinn

Yngveldur fagurkinn Ásgeirsdóttir er helsta kvenhetja Svarfdæla sögu. Hún var dóttir Ásgeirs rauðfelds bónda í Brekku í Svarfaðardal og Þórhildar konu hans sem var systir Miðfjarðar-Skeggja. Bræður Yngveldar voru Þorleifur jarlsskáld og Ólafur völubrjótur. Yngveldur var kvenna fegurst. Hún var ástkona Ljótólfs goða á Hofi en var síðar neydd til að giftast berserknum og skáldinu Klaufa Hafþórssyni. Bræður hennar vógu hann, eftir það giftist hún Skíða ráðsmanni Ljótólfs og átti með honum þrjá syni. Þau bjuggu í Skíðadal. Örlög Yngveldar voru dapurleg. Hún var ofsótt af níðingum, synir hennar voru vegnir og sjálf var hún seld í þrældóm en komst þó aftur heim í Svarfaðardal buguð af harðræði og andaðist þar.

Yngveldar er getið í Landnámu en þar er hún nefnd Yngveldur rauðkinn og hefur að líkindum verið rauðhærð eins og faðir hennar Ásgeir rauðfeldur.

Yngveldur hefur verið mönnum hugstæð. Sigurjón Jónsson ritaði um hana tveggja binda skáldsögu og hún kemur fyrir í sögu Þórarins Eldjárns Hér liggur skáld. Guðmundur Friðjónsson frá Sandi orti um hana langt kvæði. Ingibjörg Hjartardóttir og Hjörleifur Hjartarson skrifuðu leikrit upp úr Svarfdæla sögu sem fjallar um Yngveldi og Klaufa. Það var frumsýnt hjá Leikfélagi Dalvíkur 2004. Úr leikritinu er söngurinn Mál er í meyjar hvílu, eftir Klaufa Hafþórsson við lag Guðmundar Óla Gunnarssonar. Hann fjallar um þrá Klaufa til Yngveldar. Karlakór Dalvíkur hefur flutt lagið hljóðritað. Yngveldur er ekki einungis þekkt á Íslandi. Árið 1860 kom út í Stuttgart skáldsaga um Yngveldi eftir þýskan rithöfund Zedlitz að nafni, Ingvelde Schönwang.

Dalvíkingar heiðruðu minningu Yngveldar árið 2014 með því að skíra eitt aðaltorg bæjarins eftir henni, Yngvildartorg.