„Katla“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
22778811E (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
22778811E (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 6: Lína 6:
'''Katla''' er [[eldstöð]] staðsett undir [[Mýrdalsjökull|Mýrdalsjökli]] á [[Ísland]]i. Katla er stór [[megineldstöð]], ein af stærstu megineldstöðvum landsins. Kötlueldstöðin er um 30 km í þvermál og rís hæst yfir 1400 m hæð yfir sjó. Í miðju eldstöðvarinnar er [[Kötluaskjan]], um 100 ferkílómetrar að stærð og allt að 700 metra djúp. Í henni er víðast 400-700 m þykkur ís. Askjan skiptist í þrjú vatnasvæði: vatnasvæði [[Kötlujökull|Kötlujökuls]], [[Sólheimajökull|Sólheimajökuls]] og [[Entujökull|Entujökuls]].
'''Katla''' er [[eldstöð]] staðsett undir [[Mýrdalsjökull|Mýrdalsjökli]] á [[Ísland]]i. Katla er stór [[megineldstöð]], ein af stærstu megineldstöðvum landsins. Kötlueldstöðin er um 30 km í þvermál og rís hæst yfir 1400 m hæð yfir sjó. Í miðju eldstöðvarinnar er [[Kötluaskjan]], um 100 ferkílómetrar að stærð og allt að 700 metra djúp. Í henni er víðast 400-700 m þykkur ís. Askjan skiptist í þrjú vatnasvæði: vatnasvæði [[Kötlujökull|Kötlujökuls]], [[Sólheimajökull|Sólheimajökuls]] og [[Entujökull|Entujökuls]].


[[Kötlugos]] hafa að meðaltali orðið á 40 til 80 ára fresti og hafa 16 eldgos verið skráð í eldstöðinni síðan menn settust að á Íslandi en þau eru þó líkast til fleiri eða að minnsta kosti 20 talsins.<ref>EDS. „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn 21.4.2009. http://visindavefur.is/?id=51868. (Skoðað 23.4.2010).</ref> Síðast gaus Katla árið [[1918]] og því eru miklar líkur á gosi á næstu árum. Katla er ein frægasta eldstöð á Íslandi og alræmd fyrir hinar miklu hamfarir sem fylgja í kjölfar eldgosanna. Við gos bráðnar [[Jökull|jökulísinn]] ofan við gosopið og safnast leysingavatn fyrir undir jöklinum, þangað til að það brýst fram af miklu afli í gríðarlegu [[jökulhlaup]]i. Mikið magn af [[ís]], [[eldfjallaaska|ösku]] og [[aur]] berst með hlaupvatninu og eyðir það öllu sem verður í vegi þess. Mestallur [[Mýrdalsandur]] er myndaður í hinum miklum jökulhlaupum sem hafa orðið í kjölfar Kötlugosa og jökulflóða mögulega.
[[Kötlugos]] hafa að meðaltali orðið á 40 til 80 ára fresti og hafa 16 eldgos verið skráð í eldstöðinni síðan menn settust að á Íslandi en þau eru þó líkast til fleiri eða að minnsta kosti 20 talsins.<ref>EDS. „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn 21.4.2009. http://visindavefur.is/?id=51868. (Skoðað 23.4.2010).</ref> Síðast gaus Katla árið [[1918]] og því eru miklar líkur á gosi á næstu árum. Katla er ein frægasta eldstöð á Íslandi og alræmd fyrir hinar miklu hamfarir sem fylgja í kjölfar eldgosanna. Við gos bráðnar [[Jökull|jökulísinn]] ofan við gosopið og safnast leysingavatn fyrir undir jöklinum, þangað til að það brýst fram af miklu afli í gríðarlegu [[jökulhlaup]]i. Mikið magn af [[ís]], [[eldfjallaaska|ösku]] og [[aur]] berst með hlaupvatninu og eyðir það öllu sem verður í vegi þess. Mestallur [[Mýrdalsandur]] er myndaður í hinum miklu jökulhlaupum sem hafa orðið í kjölfar Kötlugosa og jökulflóða mögulega.


== Tilvísanir ==
== Tilvísanir ==

Útgáfa síðunnar 2. janúar 2017 kl. 03:50

Katla 1918
Mýrdalsjökull. Katla er undir Mýrdalsjökli.
Staðsetning Kötlueldstöðvarinnar í Mýrdalsjökli.
Katla er einnig kvenmannsnafnið Katla

Katla er eldstöð staðsett undir Mýrdalsjökli á Íslandi. Katla er stór megineldstöð, ein af stærstu megineldstöðvum landsins. Kötlueldstöðin er um 30 km í þvermál og rís hæst yfir 1400 m hæð yfir sjó. Í miðju eldstöðvarinnar er Kötluaskjan, um 100 ferkílómetrar að stærð og allt að 700 metra djúp. Í henni er víðast 400-700 m þykkur ís. Askjan skiptist í þrjú vatnasvæði: vatnasvæði Kötlujökuls, Sólheimajökuls og Entujökuls.

Kötlugos hafa að meðaltali orðið á 40 til 80 ára fresti og hafa 16 eldgos verið skráð í eldstöðinni síðan menn settust að á Íslandi en þau eru þó líkast til fleiri eða að minnsta kosti 20 talsins.[1] Síðast gaus Katla árið 1918 og því eru miklar líkur á gosi á næstu árum. Katla er ein frægasta eldstöð á Íslandi og alræmd fyrir hinar miklu hamfarir sem fylgja í kjölfar eldgosanna. Við gos bráðnar jökulísinn ofan við gosopið og safnast leysingavatn fyrir undir jöklinum, þangað til að það brýst fram af miklu afli í gríðarlegu jökulhlaupi. Mikið magn af ís, ösku og aur berst með hlaupvatninu og eyðir það öllu sem verður í vegi þess. Mestallur Mýrdalsandur er myndaður í hinum miklu jökulhlaupum sem hafa orðið í kjölfar Kötlugosa og jökulflóða mögulega.

Tilvísanir

  1. EDS. „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn 21.4.2009. http://visindavefur.is/?id=51868. (Skoðað 23.4.2010).

Tengt efni

Tenglar

  • Vefmyndavél
  • „Er Katla í Lakagígum?“. Vísindavefurinn.
  • „Hvenær gýs Katla?“. Vísindavefurinn.
  • Eldstöðin Katla; grein í Morgunblaðinu 2004
  • „Um Kötlugjá og Mýrdalsjökul“; grein í Náttúrufræðingnum 1945
  • „Mestu vatnsflóð á jörðinni“; grein í Morgunblaðinu 2004
  Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.