„Skartgripur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 22. október 2016 kl. 11:35

Skartgripir eru smáir skrautlegir munir sem fólk setur á sig, svo sem nælur, hringar, hálsmen, eyrnalokkar og armbönd. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við fatnað. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm eða annað forgengilegt skraut. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr málmi og gimsteinum en önnur efni eins og skeljar og plöntuefni eru líka notuð. Skartgripir eru meðal elstu fornleifa sem fundist hafa, en sá elsti er 100.000 ára gömul hálsfesti úr sniglaskeljum.

Helstu form skartgripa eru misjöfn eftir menningarheimum en breytast ekki mikið í tíma. Til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð fornum skartgripum. Í öðrum menningarheimum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki en í Vesturheimi.

Skartgripir eru búnir til úr fjölda ólíkra efna, en gimsteinar og svipuð efni eins og raf og kórall, eðalmálmar, perlur og skeljar eru öll notuð víða um heim. Glerungur er líka mikilvægt efni í skartgripagerð. Skartgripir eru oft bornir sem stöðutákn eða gegna öðru táknrænu hlutverki. Fyrir suma hafa skartgripir trúarlega merkingu. Til eru skartgripir fyrir næstum alla líkamshluta, frá hárspennum að táhringum og jafnvel kynfæraskartgripir.

Hefðir um það hvaða skartgripi fólk setur á sig eftir kyni og aldri eru mismunandi eftir löndum. Fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á sig. Á Vesturlöndum í dag bera karlar oftast færri skartgripi en konur.

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:Amber.pendants.800pix.050203.jpg|thumb|250px|Hengiskraut með [[raf]]i]]
-'''Skartgripir''' eru smáir [[skraut]]legir munir sem fólk setur á sig, svo sem [[næla|nælur]], [[hringur (skartgripur)|hringar]], [[hálsmen]], [[eyrnalokkur|eyrnalokkar]] og [[armband|armbönd]]. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við [[fatnaður|fatnað]]. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm né slíkt. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr [[málmur|málmi]] og [[gimsteinn|gimsteinum]] en má líka nota önnur efni eins og [[skel]]jar og plöntuefni. Skartgripir eru meðal þeirra elstu [[fornleifar|fornleifagripa]] sem fundnir hafa verið, en sá elsti fundurinn er 100.000 ára gömul hálsfesti úr [[snegill|sneglaskeljum]].
+'''Skartgripir''' eru smáir [[skraut]]legir munir sem fólk setur á sig, svo sem [[næla|nælur]], [[hringur (skartgripur)|hringar]], [[hálsmen]], [[eyrnalokkur|eyrnalokkar]] og [[armband|armbönd]]. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við [[fatnaður|fatnað]]. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm eða annað forgengilegt skraut. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr [[málmur|málmi]] og [[gimsteinn|gimsteinum]] en önnur efni eins og [[skel]]jar og plöntuefni eru líka notuð. Skartgripir eru meðal elstu [[fornleifar|fornleifa]] sem fundist hafa, en sá elsti er 100.000 ára gömul hálsfesti úr [[snigill|sniglaskeljum]].
-Helstu skartgripaformin eru misjöfn eftir menningum en oft breytast ekki töluvert í gegnum tímann, til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð þeim fornu. Í öðrum menningum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki í gegnum söguna en í vesturheimi.
+Helstu form skartgripa eru misjöfn eftir menningarheimum en breytast ekki mikið í tíma. Til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð fornum skartgripum. Í öðrum menningarheimum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki en í Vesturheimi.
-Má búa til skartgripi úr fjölda ólíkra efna, en gimsteinar og svipuð efni eins og [[raf]] og [[kórall]], [[eðalmálmur|eðalmálmar]], [[perla|perlur]] og skeljar eru öll notuð víða. [[Glerungur]] er líka mikilvægt efni í skartgripagerð. Skartgripir eru oft bornir sem stöðutákn eða gegna öðru táknrænu hlutverki. Fyrir suma hafa skartgripir trúarlega merkingu. Til eru skartgripir fyrir næstum alla líkamshluta, frá [[hárspenna|hárspennum]] að [[táhringur|táhringum]] og jafnvel [[kynfæraskartgripur|kynfæraskartgripir]].
+Skartgripir eru búnir til úr fjölda ólíkra efna, en gimsteinar og svipuð efni eins og [[raf]] og [[kórall]], [[eðalmálmur|eðalmálmar]], [[perla|perlur]] og skeljar eru öll notuð víða um heim. [[Glerungur]] er líka mikilvægt efni í skartgripagerð. Skartgripir eru oft bornir sem stöðutákn eða gegna öðru táknrænu hlutverki. Fyrir suma hafa skartgripir trúarlega merkingu. Til eru skartgripir fyrir næstum alla líkamshluta, frá [[hárspenna|hárspennum]] að [[táhringur|táhringum]] og jafnvel [[kynfæraskartgripur|kynfæraskartgripir]].
-Hefðir um hvaða skartgripi fólk af öðruvísi kynjum og öldrum setur á sig eru mismunandi eftir þjóðum, en fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á. Í vesturlöndum í dag eru karlar oftlega með færri skartgripi en konur.
+Hefðir um það hvaða skartgripi fólk setur á sig eftir kyni og aldri eru mismunandi eftir löndum. Fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á sig. Á Vesturlöndum í dag bera karlar oftast færri skartgripi en konur.
 {{stubbur}}