„Leðurblökur“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Dexbot (spjall | framlög)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
Ekkert breytingarágrip
Lína 19: Lína 19:


Talið er að til séu um 1.100 [[tegund (líffræði)|tegundir]] leðurblaka í heiminum sem er um fimmtungur af öllum þekktum tegundum spendýra.
Talið er að til séu um 1.100 [[tegund (líffræði)|tegundir]] leðurblaka í heiminum sem er um fimmtungur af öllum þekktum tegundum spendýra.

Elstu steingervingar Leðurblaka (Chiroptera) er um 50-60 milljón ára og litu mjög svipað út og þær gera í dag. Ekki er vitað fyrir víst úr hvaða dýrir leðurblökurnar komu úr en giskað er á að það hafi verið einhverskonar svifdýr sem. Líkur eru að svifdýrin sem leðurblökurnar þróuðust upp úr hafi tekið á loft til þess að annaðhvort að flýja rándýr eða til þess að elta skordýrin sem voru að byrja að fljúga á sama tíma. .

Leðurblökur lifa nánast allstaðar í heiminum fyrir utan nokkrar eyjar og norður- og suðupólinn. Þær vilja helst vera á heitum svæðum og lifa allstaðar, borgum, skógi, fjöllum o.fl. Leðurblökur eru næturdýr og lifa oftast í myrkvum stöðum sem skýlir þeim frá veðri t.d trjám, hellum, námum o.fl. Þær eru hópdýr og búa oft frá hundrað leðurblökum upp í þúsund.

Ávextir og skordýr er helsta fæða leðurblaka og samkvæmt Defenders of Wildlife organization getur The Brown Bat veitt yfir þúsund skordýr á einni nóttu. Sumar stærri leðurblökur veiða mýs, fiska og eitthvað álíka. Blóðsugu leðurblökur eru þekktar fyrir að dekka blóð en gera það ekki alveg eins og flestir trúa heldur gera þær V-lagað sár og sleikja upp blóðið.

Til þess að heilla gagnstæða kynið þurfa karlarnir að gera allskonar fluglistir. Þótt ekki er almennilega vitað hvað það er sem heillar makann en líklegast er það flugkúnstir. Því þegar mökunar tíminn er kominn þá fljúga allar leðurblökurnar í þéttum hópum og leika sínar kúnstir. Eftir að hafa fundið sér maka fer parið saman á rólegri stað og klára það sem þarf að gera.

Leðurblökur eru ekki blindar eins og margir halda. Þær hafa einfaldlega ekki góða nætursjón heldur nota þeir bergmálsmiðlun. Bergmálsmiðlun virkar þannig að leðurblökurnar framkalla hátíðishljóð sem fer á allt sem er í kring sem bergmálar síðan til baka. Ef hljóðið fljót til baka er stutt í hlutinn. Með bergmálsmiðlun geta leðurblökur séð 360° í kringum sig og geta þannig séð mjög vel í kringum sig.



{{Stubbur|líffræði}}
{{Stubbur|líffræði}}


[[Flokkur:Spendýr]]
[[Flokkur:Spendýr]]

== Tenglar ==
* [http://www.thewildclassroom.com/bats/evolution.html ''Evolution''; sótt 17/05/16]
* [http://www.livescience.com/28272-bats.html ''Facts About Bats''; sótt 17/05/16]
* [http://www.visindavefur.is/svar.php?id=51072 ''Á hverju lifa leðurblökur?''; sótt 17/05/16]
* [http://www.si.edu/Encyclopedia_SI/nmnh/batfacts.htm ''Bat Facts''; sótt 17/05/16]

Útgáfa síðunnar 17. maí 2016 kl. 08:59

Leðurblökur
Tímabil steingervinga: Síð-paleósen - nútíma
Corynorhinus townsendii á flugi
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Seildýr (Chordata)
Flokkur: Spendýr (Mammalia)
Ættbálkur: Chiroptera
Blumenbach, 1779
Undirflokkar

Leðurblaka er spendýr af ættbálkinum Chiroptera. Það sem helst einkennir leðurblökur eru fit sem myndast hafa milli útlima og gera þeim kleift að fljúga. Leðurblökur eru einu náttúrulega fleygu spendýrin þótt sum önnur spendýr (t.d. flugíkorni) geti svifið stutta leið.

Talið er að til séu um 1.100 tegundir leðurblaka í heiminum sem er um fimmtungur af öllum þekktum tegundum spendýra.

Elstu steingervingar Leðurblaka (Chiroptera) er um 50-60 milljón ára og litu mjög svipað út og þær gera í dag. Ekki er vitað fyrir víst úr hvaða dýrir leðurblökurnar komu úr en giskað er á að það hafi verið einhverskonar svifdýr sem. Líkur eru að svifdýrin sem leðurblökurnar þróuðust upp úr hafi tekið á loft til þess að annaðhvort að flýja rándýr eða til þess að elta skordýrin sem voru að byrja að fljúga á sama tíma. .

Leðurblökur lifa nánast allstaðar í heiminum fyrir utan nokkrar eyjar og norður- og suðupólinn. Þær vilja helst vera á heitum svæðum og lifa allstaðar, borgum, skógi, fjöllum o.fl. Leðurblökur eru næturdýr og lifa oftast í myrkvum stöðum sem skýlir þeim frá veðri t.d trjám, hellum, námum o.fl. Þær eru hópdýr og búa oft frá hundrað leðurblökum upp í þúsund.

Ávextir og skordýr er helsta fæða leðurblaka og samkvæmt Defenders of Wildlife organization getur The Brown Bat veitt yfir þúsund skordýr á einni nóttu. Sumar stærri leðurblökur veiða mýs, fiska og eitthvað álíka. Blóðsugu leðurblökur eru þekktar fyrir að dekka blóð en gera það ekki alveg eins og flestir trúa heldur gera þær V-lagað sár og sleikja upp blóðið.

Til þess að heilla gagnstæða kynið þurfa karlarnir að gera allskonar fluglistir. Þótt ekki er almennilega vitað hvað það er sem heillar makann en líklegast er það flugkúnstir. Því þegar mökunar tíminn er kominn þá fljúga allar leðurblökurnar í þéttum hópum og leika sínar kúnstir. Eftir að hafa fundið sér maka fer parið saman á rólegri stað og klára það sem þarf að gera.

Leðurblökur eru ekki blindar eins og margir halda. Þær hafa einfaldlega ekki góða nætursjón heldur nota þeir bergmálsmiðlun. Bergmálsmiðlun virkar þannig að leðurblökurnar framkalla hátíðishljóð sem fer á allt sem er í kring sem bergmálar síðan til baka. Ef hljóðið fljót til baka er stutt í hlutinn. Með bergmálsmiðlun geta leðurblökur séð 360° í kringum sig og geta þannig séð mjög vel í kringum sig.


  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Tenglar