„Beðja“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
| Lína 3: | Lína 3: | ||
|image = Koeh-167.jpg |
|image = Koeh-167.jpg |
||
|image_caption = ''Beta vulgaris'' subsp. ''vulgaris'' |
|image_caption = ''Beta vulgaris'' subsp. ''vulgaris'' |
||
|regnum = [[ |
|regnum = [[Plantae]] |
||
|unranked_divisio = [[Angiosperms]] |
|unranked_divisio = [[Angiosperms]] |
||
|unranked_classis = [[Eudicots]] |
|unranked_classis = [[Eudicots]] |
||
Útgáfa síðunnar 28. desember 2015 kl. 01:47
 Beta vulgaris subsp. vulgaris
| ||||||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||||||
| Beta vulgaris L. |
Beðja (fræðiheiti: Beta vulgaris subsp. vulgaris) er jurt af hélunjólaætt með þykka forðarót. Jurtin er yfirleitt tvíær og getur náð allt að 2 metra hæð. Laufin eru hjartalaga 5 til 20 sm löng á villtum jurtum en oft stærri á ræktuðum afbrigðum. Beðja vex villt í Suður- og Vestur-Evrópu. Ýmis afbrigði af beðju eru mikið ræktuð og er rótin notuð til vinnslu sykurs. Algengasta ræktaða afbrigðið er rauðrófa (e. beet root), stilkbeðja (e. chard), sykurrófa (e. sugar beet) og fóðurbeðja. Beðjur eru oftast djúprauðfjólublára á litinn.
Beðja hefur verið ræktuð um þúsundir ára. Þær voru lækningajurtir í Grikklandi til forna og Evrópu á miðöldum en þegar spínatræktun hófst í Evrópu dvínuðu vinsældir þeirra. Afbrigðið cicla er rækt vegna blaðanna og er venjulega soðin eins og spínat. Stilkbeðja er oftast notuð eins og grænmeti í sérstökum réttum en sum afbrigði eru ræktun vegna þess hve skrautleg þau eru. Neysla á beðju getur valdið því því að þvag verður bleikt á litinn. Allir hlutar beðju innihalda oxalsýru.
Tenglar
- Cultural Information on Beets for the Home Garden
- PROTAbase on Beta vulgaris
- Beta vulgaris craca - Plants For a Future Database entry
- Stephen Nottingham (2004). Beetroot (e-book).
- Sorting Beta names - multilingual listing of the Beta species