„Ofauðgun“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:Scheme eutrophication-is.svg|thumb|300px|Skýringarmynd af ofauðgun vegna næringarefna sem renna út í sjó. Sjórinn verður lagskiptur og súrefni þverr í neðri lögum.]]
'''Ofauðgun''' er hugtak notað í [[umhverfisfræði]] um ástand sem skapast þegar jafnvægi í [[vistkerfi]] er raskað með ofgnótt næringarefna sem veldur því að lífverur geta vaxið hömlulaust. Ofauðgun er talin ein tegund af [[mengun]].
'''Ofauðgun''' er hugtak notað í [[umhverfisfræði]] um ástand sem skapast þegar jafnvægi í [[vistkerfi]] er raskað með ofgnótt næringarefna sem veldur því að lífverur geta vaxið hömlulaust. Ofauðgun er talin ein tegund af [[mengun]].

[[Mynd:Scheme eutrophication-is.svg|thumb|500px|left|Skýringarmynd af ofauðgun vegna næringarefna sem renna út í sjó. Sjórinn verður lagskiptur og súrefni þverr í neðri lögum.]]
Ofauðgun sem einkum stafar af afgangi [[áburðarefni|áburðarefna]] frá [[landbúnaður|landbúnaði]] er áhyggjuefni á sumum hafsvæðum, ekki síst á grunnum, innilokuðum hafsvæðum nálægt þéttbýli. Helstu áburðarefni sem valdið geta ofauðgun eru [[köfnunarefni]] (nitur) og [[fosfór]] en auk þeirra má nefna [[kísilsambönd]] og ýmis [[snefilefni]].
Ofauðgun sem einkum stafar af afgangi [[áburðarefni|áburðarefna]] frá [[landbúnaður|landbúnaði]] er áhyggjuefni á sumum hafsvæðum, ekki síst á grunnum, innilokuðum hafsvæðum nálægt þéttbýli. Helstu áburðarefni sem valdið geta ofauðgun eru [[köfnunarefni]] (nitur) og [[fosfór]] en auk þeirra má nefna [[kísilsambönd]] og ýmis [[snefilefni]].



Útgáfa síðunnar 9. desember 2015 kl. 09:57

Skýringarmynd af ofauðgun vegna næringarefna sem renna út í sjó. Sjórinn verður lagskiptur og súrefni þverr í neðri lögum.

Ofauðgun er hugtak notað í umhverfisfræði um ástand sem skapast þegar jafnvægi í vistkerfi er raskað með ofgnótt næringarefna sem veldur því að lífverur geta vaxið hömlulaust. Ofauðgun er talin ein tegund af mengun.

Ofauðgun sem einkum stafar af afgangi áburðarefna frá landbúnaði er áhyggjuefni á sumum hafsvæðum, ekki síst á grunnum, innilokuðum hafsvæðum nálægt þéttbýli. Helstu áburðarefni sem valdið geta ofauðgun eru köfnunarefni (nitur) og fosfór en auk þeirra má nefna kísilsambönd og ýmis snefilefni.

Aukning áburðarefna leiðir til aukinnar frumframleiðni þörunga í yfirborðssjó og á hafsbotni sem hefur síðan í för með sér að þeim sjávardýrum fjölgar sem eru ofar í fæðukeðjunni og lifa beint eða óbeint á þörungum. Óhófleg aukning næringarefna getur hins vegar valdið þörungablóma og hleypt ógnarvexti í þang og valdið því að súrefni í vatni þverr og brennisteinsvetni fer að myndast.

Vaxandi fiskeldi í eða við sjó getur haft í för með sér að meira magn af næringarefnum berst út í sjó því fiskur er yfirleitt alinn í sjókvíum á tiltölulega lygnum stöðum inn í fjörðum. Á þeim stöðum er lífríki sjávar viðkvæmt fyrir áburðarefnum og annarri losun frá fiskeldisstöðum.

Heimildir

  • „Skýrsla um umhverfismál í Evrópu“ (pdf). Sótt 9. ágúst 2006.
  • Fyrirmynd greinarinnar var „Eutrophication“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 9. ágúst 2006.
  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.