„Kvenréttindi“: Munur á milli breytinga
m fixing dead links |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Kvenréttindi''' eru þau efnahagslegu og stjórnmálalegu réttindi sem [[kona|konur]] í mjög margvíslegum aðstæðum hafa gert tilkall til og gera enn í dag. Þau réttindi sem |
'''Kvenréttindi''' eru þau efnahagslegu og stjórnmálalegu réttindi sem [[kona|konur]] og stelpur í mjög margvíslegum aðstæðum hafa gert tilkall til og gera enn í dag. Baráttan fyrir kvenréttindum er til komin vegna margvíslegrar, sögulegrar og hefðbundinnar mismununar körlum í vil á kostnað kvenna. |
||
Þau réttindi sem konur hafa gert tilkall til til jafns við karlmenn eru meðal annars [[kosningaréttur kvenna|kosningaréttur]] í [[lýðræði]]sríkjum, réttur til jafnra launa kynjanna fyrir sömu störf, til [[sjálfræði]]s, [[fjárræði]]s, til þess að ganga í [[her]], gegna opinberum [[embætti|embættum]], o.fl. |
|||
[[Jafnrétti]] er víðast hvar talsvert mikið á [[Vesturlönd]]um, og þá sérstaklega í [[Skandinavía|Skandinavíu]]. Í [[einveldi]]sríkjum eins og t.d. [[Sádi-Arabía|Sádi-Arabíu]] eru réttindi kvenna af skornum skammti, þar mega þær hvorki aka farartæki né heldur kjósa til ráðgefandi þings (a. ''Majlis as-Shura''). |
|||
== Saga == |
|||
Konur hafa haft völd í ýmsum ríkjum og veldum í gegnum tíðina, til dæmis var [[Kleópatra]], drottning Egyptalands, margar drottningar hafa ráðið ríkjum í Englandi, eins og [[Elísabet 1.]] og einnig má nefna [[Jóhanna af Örk|Jóhönnu af Örk]]. |
|||
Baráttuna fyrir [[kosningaréttur kvenna|kosningarétti kvenna]] má rekja til skrifa breska [[femínismi|femínistans]] [[Mary Wollstonecraft]] í byrjun [[19. öld|19. aldar]]. Konur fengu fyrst kosningarétt árið [[1893]] í [[Nýja-Sjáland]]i sem þá var nýlenda [[Bretland|Breta]]. Íslenskar konur fengu kosningarétt til Alþingiskosninga árið 1915, þó með nokkrum takmörkunum. [[Sviss]]neskar konur fengu ekki kosningarétt fyrr en 1971. |
Baráttuna fyrir [[kosningaréttur kvenna|kosningarétti kvenna]] má rekja til skrifa breska [[femínismi|femínistans]] [[Mary Wollstonecraft]] í byrjun [[19. öld|19. aldar]]. Konur fengu fyrst kosningarétt árið [[1893]] í [[Nýja-Sjáland]]i sem þá var nýlenda [[Bretland|Breta]]. Íslenskar konur fengu kosningarétt til Alþingiskosninga árið 1915, þó með nokkrum takmörkunum. [[Sviss]]neskar konur fengu ekki kosningarétt fyrr en 1971. |
||
== Sjá einnig == |
|||
* [[Kvenréttindi á Íslandi]] |
|||
== Tenglar == |
== Tenglar == |
Útgáfa síðunnar 7. maí 2015 kl. 18:55
Kvenréttindi eru þau efnahagslegu og stjórnmálalegu réttindi sem konur og stelpur í mjög margvíslegum aðstæðum hafa gert tilkall til og gera enn í dag. Baráttan fyrir kvenréttindum er til komin vegna margvíslegrar, sögulegrar og hefðbundinnar mismununar körlum í vil á kostnað kvenna.
Þau réttindi sem konur hafa gert tilkall til til jafns við karlmenn eru meðal annars kosningaréttur í lýðræðisríkjum, réttur til jafnra launa kynjanna fyrir sömu störf, til sjálfræðis, fjárræðis, til þess að ganga í her, gegna opinberum embættum, o.fl.
Jafnrétti er víðast hvar talsvert mikið á Vesturlöndum, og þá sérstaklega í Skandinavíu. Í einveldisríkjum eins og t.d. Sádi-Arabíu eru réttindi kvenna af skornum skammti, þar mega þær hvorki aka farartæki né heldur kjósa til ráðgefandi þings (a. Majlis as-Shura).
Saga
Konur hafa haft völd í ýmsum ríkjum og veldum í gegnum tíðina, til dæmis var Kleópatra, drottning Egyptalands, margar drottningar hafa ráðið ríkjum í Englandi, eins og Elísabet 1. og einnig má nefna Jóhönnu af Örk.
Baráttuna fyrir kosningarétti kvenna má rekja til skrifa breska femínistans Mary Wollstonecraft í byrjun 19. aldar. Konur fengu fyrst kosningarétt árið 1893 í Nýja-Sjálandi sem þá var nýlenda Breta. Íslenskar konur fengu kosningarétt til Alþingiskosninga árið 1915, þó með nokkrum takmörkunum. Svissneskar konur fengu ekki kosningarétt fyrr en 1971.
Sjá einnig
Tenglar
- UN Women (United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women)
- Vefur UN Women um stöðu kvenréttinda
- Íslensk landsnefnd UN Women
- Kvenréttindi, grein eftir Sigríði Th. Erlendsdóttur í Morgunblaðinu 17. júní, 1994
- Heimastjórn í hundrað ár - 1904 - 2004 - Kvenréttindi
- Enn hallar á konur, frétt Rúv.is 6. júlí 2011
- Um hag kvenna, grein í Þjóðviljanum frá 31. desember 1886