„Gríska“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
m Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured |
||
Lína 30: | Lína 30: | ||
{{Wiktionary|gríska}} |
{{Wiktionary|gríska}} |
||
* {{Vísindavefurinn|27228|Er einhver munur á forngrísku og nýgrísku?}} |
* {{Vísindavefurinn|27228|Er einhver munur á forngrísku og nýgrísku?}} |
||
{{Tengill ÚG|als}} |
|||
[[Flokkur:Indóevrópsk tungumál]] |
[[Flokkur:Indóevrópsk tungumál]] |
Útgáfa síðunnar 26. mars 2015 kl. 00:51
Gríska Ελληνικά Ellinika | ||
---|---|---|
Málsvæði | Grikkland, Kýpur, Albanía, Ástralía, Lýðveldið Makedónía, Tyrkland, Búlgaría, Rúmenía, Ítalía, Spánn, Armenía, Líbanon, Georgía, Egyptaland, Jórdanía, Bretland, Bandaríkin, Úkraína, Rússland, Suður-Afríka, Kasakstan, Frakkland ásamt öðrum löndum | |
Heimshluti | Austur-Evrópa, Vestur-Evrópa og Asía | |
Fjöldi málhafa | 17 milljónir | |
Sæti | 52 | |
Ætt | Indóevrópskt Forngríska | |
Skrifletur | Grískt stafróf | |
Opinber staða | ||
Opinbert tungumál |
Grikkland Kýpur Evrópusambandið minnihlutamál á: Albaníu Ítalíu | |
Stýrt af | engum | |
Tungumálakóðar | ||
ISO 639-1 | el
| |
ISO 639-2 | gre
| |
SIL | ELL
| |
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode. |
Gríska (gr. Ελληνικά, Ellinika) er indó-evrópskt tungumál sem talað er í Grikklandi og Kýpur. Gríska er rituð með grísku letri.
Grískir orðstofnar eru mikið notaðir í vísindaorðum í mörgum tungumálum. Dæmi um orð í íslensku sem eiga rætur að rekja til Grikklands: Atóm, biblía, biskup, bíó, pólitík, sófisti. Gríska hefur haft minni bein áhrif á íslensku en flest önnur evrópsk tungumál, til að mynda ensku.
Eins og gefur að skilja er grísku skipt upp í margar mállýskur og tímabil. Elstu textar eru frá 1500 f.Kr. Þessir elstu textar eru ritaðir með tveimur letrum, línuletri A og línuletri B, og hefur einungis tekist að ráða annað þeirra eða línuletur B. Óvíst er hvort línuletur A er gríska. Þessir elstu textar komu fyrst í leitirnar við fornleifauppgröft á Knossos á Krít um aldamótin 1900 en fundust síðar enn fremur í Pýlos, Tiryns og Mýkenu á Pelopskaga og víðar.
Í tímabilum er grísku oft skipt í fimm hluta: mýkeníska grísku (1500 – 1100 f.Kr.), klassíska grísku (800 – 300 f.Kr.), helleníska grísku (300 f.Kr. – 300 e.Kr.), miðgrísku (300 – 1100) og nýgrísku (1600 – ).
Forngrískum mállýskum er oftast skipt í vestur og austur mállýskur.
Austurgrískar teljast attíska, jóníska, æólíska og kýpríska en til vestur mállýska teljast meðal annars dórískan.
Forngríska hafði fimm föll nafnorða: nefnifall, ávarpsfall, eignarfall, þágufall og þolfall. Í dag hefur þágufallið að mestu horfið (nema í föstum orðasamböndum). Líkt og í germönskum málum hefur tvítalan lagst af. Hið gríska stafróf var leitt frá fönikísku stafrófi.