„Mongólska“: Munur á milli breytinga
m Vélmenni: en:Mongolian language er gæðagrein; útlitsbreytingar |
|||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Mongólska''' er þekktasta [[mongólsk tungumál|mongólska |
'''Mongólska''' er þekktasta [[mongólsk tungumál|mongólska tungumálið]]. Um það bil 5,7 milljónir manna tala hana sem [[móðurmál]]. 90% af íbúum [[Mongólía|Mongólíu]] tala mongólsku, þar að auku tala mörg af þeim sem búa í [[Innri-Mongólía]] tungumálið líka. Í Mongólía er mallýskan sem töluð er af [[Khalkha]] fólki sú helsta, og er opinbera mallýska í landi. |
||
== Ritkerfi == |
== Ritkerfi == |
||
| Lína 5: | Lína 5: | ||
{{aðalgrein|Mongólskt ritmál}} |
{{aðalgrein|Mongólskt ritmál}} |
||
Mongólska var ritað með [[Uyghur]] [[stafróf]]inu fram til [[12. öld|12. aldar]], sem er komið af [[sogdíaska]] stafrófinu, sem er svo aftur komið frá [[arameíska|arameísku]]. Á [[13. öld|13.]] |
Mongólska var ritað með [[Uyghur]] [[stafróf]]inu fram til [[12. öld|12. aldar]], sem er komið af [[sogdíaska]] stafrófinu, sem er svo aftur komið frá [[arameíska|arameísku]]. Á [[13. öld|13.-]][[15. öld]] var það ritað með [[kínversk tákn|kínverskum táknum]], [[arabískt stafróf|arabíska stafrófinu]] og svo skriftarfomi sem er þróað frá [[tíbetíska|tíbetísku]] sem kallast [[Phags-pa]]. Árið [[1931]] skiptu Mongólar frá mongólíska stafrófinu (sem er komið frá Uyghur) yfir í [[Latneskt stafróf|latneska]] stafi vegna þrýstings frá [[Sovétríkin|Sovétríkjunum]], en svo aftur yfir í [[Kýrilískt stafróf|kýrilíska]] stafi árið [[1937]]. Árið [[1941]] voru sett lög sem gerðu mongólíska stafrófið útlægt, en frá [[1994]] hefur ríkisstjórn Mongólíu reynt að endurvekja það. Það hafði þó mestallan tímann verið notað í [[Innri-Mongólía|Innri-Mongólíu]], sem tilheyrir [[Kína]]. |
||
{{Wiktionary|mongólska|mongólska}} |
{{Wiktionary|mongólska|mongólska}} |
||
| Lína 12: | Lína 12: | ||
[[Flokkur:Mongólsk tungumál]] |
[[Flokkur:Mongólsk tungumál]] |
||
[[Flokkur:Altísk tungumál]] |
[[Flokkur:Altísk tungumál]] |
||
{{Tengill GG|en}} |
|||
Útgáfa síðunnar 3. febrúar 2014 kl. 02:00
Mongólska er þekktasta mongólska tungumálið. Um það bil 5,7 milljónir manna tala hana sem móðurmál. 90% af íbúum Mongólíu tala mongólsku, þar að auku tala mörg af þeim sem búa í Innri-Mongólía tungumálið líka. Í Mongólía er mallýskan sem töluð er af Khalkha fólki sú helsta, og er opinbera mallýska í landi.
Ritkerfi
Mongólska var ritað með Uyghur stafrófinu fram til 12. aldar, sem er komið af sogdíaska stafrófinu, sem er svo aftur komið frá arameísku. Á 13.-15. öld var það ritað með kínverskum táknum, arabíska stafrófinu og svo skriftarfomi sem er þróað frá tíbetísku sem kallast Phags-pa. Árið 1931 skiptu Mongólar frá mongólíska stafrófinu (sem er komið frá Uyghur) yfir í latneska stafi vegna þrýstings frá Sovétríkjunum, en svo aftur yfir í kýrilíska stafi árið 1937. Árið 1941 voru sett lög sem gerðu mongólíska stafrófið útlægt, en frá 1994 hefur ríkisstjórn Mongólíu reynt að endurvekja það. Það hafði þó mestallan tímann verið notað í Innri-Mongólíu, sem tilheyrir Kína.
