„Breskar mælieiningar“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Lína 169: Lína 169:
|
|
: Ein ekra er 4.840 ferstikur
: Ein ekra er 4.840 ferstikur
|}

=== Rúmtak ===
{| class="wikitable" cellspacing=3 style="margin-right:0"
! Mælieining
! Breskar<br />únsur
! Bresk<br />pint
! Millilítrar
! Rúmtommur
! Bandarískar<br />únsur
! Bandarísk<br />pint
|-
|-
|align=center| ''[[únsa]]''<br ?>(e. ''fluid ounce'', fl oz)
|colspan=8|'''Ath.:''' Öll jafngildi eru nákvæm nema þau sem eru gefin upp á hektörum, sem eru með 4 marktækum tölustöfum.
|align=right| 1 &nbsp; &nbsp;
|align=right| 1/20 &nbsp; &nbsp;
| 28,4130625
| 1,7339
| 0,96076
| 0,060047
|-
|align=center| ''[[gill (mælieining)|gill]]'' (gi)
|align=right| 5 &nbsp; &nbsp;
|align=right| 1/4 &nbsp; &nbsp;
| 142,0653125
| 8,6694
| 4,8038
| 0,30024
|-
|align=center| ''[[pint]]'' (pt)
|align=right| 20 &nbsp; &nbsp;
|align=right| 1 &nbsp; &nbsp;
| 568,26125
| 34,677
| 19,215
| 1,2009
|-
|align=center| ''[[quart]]'' (qt)
|align=right| 40 &nbsp; &nbsp;
|align=right| 2 &nbsp; &nbsp;
| 1.136,5225
| 69,355
| 38,430
| 2,4019
|-
|align=center| ''[[gallon]]'' (gal)
|align=right| 160 &nbsp; &nbsp;
|align=right| 8 &nbsp; &nbsp;
| 4.546.09
| 277,42
| 153,72
| 9,6076
|}
|}


Útgáfa síðunnar 8. janúar 2014 kl. 22:34

Breskar mælieiningar eða fet-punda kerfið er kerfi mælieininga sem var fyrst skilgreint árið 1824. Seinna var kerfinu breytt og minnkað. Breska mælieiningakerfið var tekið upp um allt Breska heimsveldið. Fyrir seinni hluta 20. aldar höfðu flestar þeirra þjóða sem áður voru í Breska heimsveldinu tekið upp metrakerfið sem aðalmælieiningakerfi. Á Bretlandi og í Kanada eru sumar gamlar mælieiningar enn notaðar í dag.

Innleiðing

Með Mælieiningalögum 1824 voru breska mælieiningakerfið tekið í notkun. Áætlað var að kerfið yrði tekið formlega í notkun 1. maí 1825, en vegna Mælieiningalaga 1825 var innleiðingunni frestað um nokkra mánuði. Kerfið var því tekið upp formlega 1. janúar 1826. Lögin sem voru sett árið 1824 heimiluðu notkun á eldri mælieiningum með þeim skilmálum að þær voru venjubundnar, viðurkenndar og merktar skýrlega með samsvarandi einingum í nýja kerfinu.

Mælieiningar

Lengd

Mælieining Skilgreining Fet Millimetrar Metrar Athugasemdir
thou (th) 1/12000 0,0254 0,0000254
Einnig 25,4 μm
tomma
(e. inch, in) 		1000 thou 1/12 25,4 0,0254
fet
(e. foot, ft) 		12 tommur 1 304,8 0,3048
stika
(e. yard, yd) 		3 fet 3 914,4 0,9144
Skilgreint sem nákvæmlega 0,9144 metrar með Alþjóðlega samningnum um stikuna og pundið árið 1959
keðja
(e. chain, ch) 		22 stikur 66 20116,8 20,1168
Fjarlægð á milli tveggja marksúla á krikketvelli
furlong (fur) 10 keðjur 660 201,168
220 yards
míla
(e. mile, mi) 		8 furlong 5.280 1.609,344
1760 yards
lengdarmál
(e. league, lea) 		3 mílur 15.840 4.828,032
Hvergi lengur opinber mælieining
Siglingafræðilegar mælieiningar
faðmur
(e. fathom, ftm) 		~2 stikur 6,08 eða 6[1] 1.853,184 1.853184
Breska flotamálaráðuneytið skilgreindi faðminn sem 6 fet. This was despite its being 1/1000 of a nautical mile (i.e. 6.08 feet) until the adoption of the international nautical mile.[1]
kapallengd
(e. cable length) 		100 faðmar 608 185,3184
Einn tíundi af sjómílu. Þegar þessi eining var notuð var hún tilgreind sem um það bil 100 faðmar.
sjómíla
(e. nautical mile) 		10 kapallengdir 6.080 1.853,184
Notuð til að mála fjarlægð úti á sjó. Þangað til skilgreining á sjómílunni sem 1.852 metrar var samþykkt alþjóðlega árið 1970 var breska sjómílan skilgreind sem 6.080 fet.[2]
Mælieiningar könnun Gunters (frá 17. öld)
link 7,92 tommur 66/100 201,168 0,201168
1/100 af keðju
rod 25 link 66/4 5.029,2 5,0292
Rod hét líka pole eða perch og jafngildi 5,5 stikum
keðja 4 rod 66 20,1168
100 link eða 1/10 af furlong

Flatarmál

Mælieining Skilgreining Ferfet Ferrod Fermílur Fermetrar Hektarar Athugasemdir
perch 1 rod × 1 rod 272,25 1 1/102400 25,29285264   0,002529
Þó að þessi eining hét formlega square rod hefur hún verið kölluð pole eða perch, eða á réttan hétt, square pole eða square perch, í nokkrar aldir.
ekrufjóðrungur
(e. rood) 		1 furlong × 1 rod 10,890 40 1/2560 1011,7141056 0,1012
Einn ekrufjórðungur er 1.210 ferstikur
ekra 1 furlong × 1 keðja 43.560 160 1/640  4046,8564224 0,4047
Ein ekra er 4.840 ferstikur

Rúmtak

Mælieining Breskar
únsur 		Bresk
pint 		Millilítrar Rúmtommur Bandarískar
únsur 		Bandarísk
pint
únsa
(e. fluid ounce, fl oz) 		1     1/20     28,4130625 1,7339 0,96076 0,060047
gill (gi) 5     1/4     142,0653125 8,6694 4,8038 0,30024
pint (pt) 20     1     568,26125 34,677 19,215 1,2009
quart (qt) 40     2     1.136,5225 69,355 38,430 2,4019
gallon (gal) 160     8     4.546.09 277,42 153,72 9,6076

Neðanmálsgreinar

  1. ↑ 1,0 1,1 Nákvæma talan var 6,08 fet en í reynd var 6 fet notað. Faðmurinn var alltaf skilgreindur sem 6 fet í reynd. Deilan skipti engu máli því á öllum sjókortum teiknuðum af Breska flotamálaráðuneytinu voru dýptir grynnri en 5 faðmar alltaf gefnar upp í fetum. Í dag er metrakerfið notað á öllum sjókortum nema bandarískum, þar sem fet eru notuð fyrir allar dýptir.
  2. ↑ Sjómílan var ekki gefin upp í öðrum mælieiningum því hún er leidd af ummáli Jarðarinnar (eins og upprunalegi metrinn).
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Breskar_mælieiningar&oldid=1437835“