„Gríska“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 18: Lína 18:
Grískir orðstofnar eru mikið notaðir í [[vísindaorð]]um í mörgum tungumálum. Dæmi um orð í [[íslenska|íslensku]] sem eiga rætur að rekja til Grikklands: [[Atóm]], [[biblía]], [[biskup]], [[stjórnmál|pólitík]], [[sófisti]]. Gríska hefur haft minni bein áhrif á íslensku en flest önnur [[Evrópa|evrópsk]] tungumál, til að mynda [[enska|ensku]].
Grískir orðstofnar eru mikið notaðir í [[vísindaorð]]um í mörgum tungumálum. Dæmi um orð í [[íslenska|íslensku]] sem eiga rætur að rekja til Grikklands: [[Atóm]], [[biblía]], [[biskup]], [[stjórnmál|pólitík]], [[sófisti]]. Gríska hefur haft minni bein áhrif á íslensku en flest önnur [[Evrópa|evrópsk]] tungumál, til að mynda [[enska|ensku]].


Eins og gefur að skilja er grísku skipt upp í margar mállýskur og tímabil. Elstu textar eru frá 1500 f.Kr. Þessir elstu textar eru ritaðir með tveimur letrum, [[LínuleturA|línuletri A]] og [[Línuletur B|línuletri B]], og hefur einungis tekist að ráða annað þeirra eða línuletur B. Óvíst er hvort línuletur A er gríska. Þessir elstu textar komu fyrst í leitirnar við fornleifauppgröft á Knossos á Krít um aldamótin 1900 enn fundust síðar ennfremur á Pílos og Míkene á Pelopskaga.
Eins og gefur að skilja er grísku skipt upp í margar mállýskur og tímabil. Elstu textar eru frá 1500 f.Kr. Þessir elstu textar eru ritaðir með tveimur letrum, [[LínuleturA|línuletri A]] og [[Línuletur B|línuletri B]], og hefur einungis tekist að ráða annað þeirra eða línuletur B. Óvíst er hvort línuletur A er gríska. Þessir elstu textar komu fyrst í leitirnar við fornleifauppgröft á Knossos á Krít um aldamótin 1900 en fundust síðar enn fremur í Pýlos, Tiryns og Mýkenu á Pelopskaga og víðar.


Í tímabilum er grísku oft skipt í fimm hluta: mýkeníska grísku (1500 – 1100 f.Kr.), klassíska grísku (800 – 300 f.Kr.), helleníska grísku (300 f.Kr. – 300 e.Kr.), miðgrísku (300 – 1100) og nýgrísku (1600 – ).
Í tímabilum er grísku oft skipt í fimm hluta: mýkeníska grísku (1500 – 1100 f.Kr.), klassíska grísku (800 – 300 f.Kr.), helleníska grísku (300 f.Kr. – 300 e.Kr.), miðgrísku (300 – 1100) og nýgrísku (1600 – ).

Útgáfa síðunnar 10. nóvember 2013 kl. 20:46

Gríska
Ελληνικά
Elliniká
Málsvæði Grikkland, Kýpur, Albanía, Ástralía, Lýðveldið Makedónía, Tyrkland, Búlgaría, Rúmenía, Ítalía, Spánn, Armenía, Líbanon, Georgía, Egyptaland, Jórdanía, Bretland, Bandaríkin, Úkraína, Rússland, Suður-Afríka, Kasakstan, Frakkland ásamt öðrum löndum
Heimshluti Austur-Evrópa, Vestur-Evrópa og Asía
Fjöldi málhafa 17 milljónir
Sæti 52
Ætt Indóevrópskt

 Forngríska
  Gríska

Skrifletur Grískt stafróf
Opinber staða
Opinbert
tungumál
Fáni Grikklands Grikkland
Fáni Kýpur Kýpur
Fáni ESB Evrópusambandið
minnihlutamál á:
Fáni Albaníu Albaníu
Fáni Ítalíu Ítalíu
Stýrt af engum
Tungumálakóðar
ISO 639-1 el
ISO 639-2 gre
SIL ELL
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode.
Wikipedia
Wikipedia
Wikipedia: Gríska, frjálsa alfræðiritið

Gríska (gr.: Ελληνικά, Elinika) er indó-evrópskt tungumál sem talað er í Grikklandi og Kýpur. Gríska er rituð með grísku letri.

Grískir orðstofnar eru mikið notaðir í vísindaorðum í mörgum tungumálum. Dæmi um orð í íslensku sem eiga rætur að rekja til Grikklands: Atóm, biblía, biskup, pólitík, sófisti. Gríska hefur haft minni bein áhrif á íslensku en flest önnur evrópsk tungumál, til að mynda ensku.

Eins og gefur að skilja er grísku skipt upp í margar mállýskur og tímabil. Elstu textar eru frá 1500 f.Kr. Þessir elstu textar eru ritaðir með tveimur letrum, línuletri A og línuletri B, og hefur einungis tekist að ráða annað þeirra eða línuletur B. Óvíst er hvort línuletur A er gríska. Þessir elstu textar komu fyrst í leitirnar við fornleifauppgröft á Knossos á Krít um aldamótin 1900 en fundust síðar enn fremur í Pýlos, Tiryns og Mýkenu á Pelopskaga og víðar.

Í tímabilum er grísku oft skipt í fimm hluta: mýkeníska grísku (1500 – 1100 f.Kr.), klassíska grísku (800 – 300 f.Kr.), helleníska grísku (300 f.Kr. – 300 e.Kr.), miðgrísku (300 – 1100) og nýgrísku (1600 – ).

Forngrískum mállýskum er oftast skipt í vestur og austur mállýskur.

Austurgrískar teljast attíska, jóníska, æólíska og kýpríska en til vestur mállýska teljast meðal annars dórískan.

Forngríska hafði fimm föll nafnorða: nefnifall, ávarpsfall, eignarfall, þágufall og þolfall. Í dag hefur þágufallið að mestu horfið (nema í föstum orðasamböndum). Líkt og í germönskum málum hefur tvítalan lagst af. Hið gríska stafróf var leitt frá fönikísku stafrófi.

Tenglar

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu
  • „Er einhver munur á forngrísku og nýgrísku?“. Vísindavefurinn.


Snið:Tengill ÚG