„Nafnorð“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 22. september 2013 kl. 20:19

Nafnorð (skammstafað sem no.) eru orð sem notuð eru yfir einstaklinga, staði eða atburði, hugmyndir o.fl. Þau skiptast í tvo undirflokka, sérnöfn og samnöfn.

Nafnorð eru fallorð^[1] og hafa því kyn, tölu og fall. Fáein nafnorð eru aðeins til í einni tölu, t.d. orðstír (et.), mjólk (et.), dyr (ft.) buxur (ft.). Nafnorð eru ýmist ákveðin þegar þau standa með greini (t.d. fjallið), eða óákveðin þegar þau standa án greinis (t.d. fjall).

Fallbeyging

er asnaleg :)

Tengt efni

Tölunafnorð

Heimildir

Björn Guðfinnson (án árs). Íslensk málfræði. Námsgagnastofnun.
Þórunn Blöndal (1985). Almenn málfræði. Mál og menning.

Tilvísanir

↑ Hugtakaskýringar - Málfræði

Tenglar

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu

Nafnorð

Nafnorð

[skola-1] Hugtakaskýringar - Málfræði

[1]

@@ Lína 6: / Lína 6: @@
 == Fallbeyging ==
+er asnaleg :)
-Í orðabókum eru '''[[kennifall|kenniföll]]''' nafnorða jafnan uppgefin, en það eru þau föll sem mestu máli skipta við fallbeygingu; [[nefnifall]] [[eintala|eintölu]], [[eignarfall]] eintölu og nefnifall [[fleirtala|fleirtölu]] Dæmi; '''hestur, -s, -ar''' sem gefur til kynna fallbeyginguna ''hestur - hests - hestar''. og '''gestur, -s, -ir''' sem gefur til kynna fallbeyginguna ''gestur - gests - gestir''.
-Talað er um '''[[sterkt nafnorð|sterk]]''' og '''[[veikt nafnorð|veik]]''' no. eftir endingum þeirra eignarfalli eintölu; sterk no. enda á [[samhljóð]]a í ef. et. (''s'' eða ''r''), t.d. ''hestur/hests'', en veik no. enda á [[sérhljóð]]a í ef. et., t.d. ''bóndi/bónda''. Síðan má greina veika og sterka beygingu nánar eftir kyni:
-{| {{prettytable}}
-!Kyn
-!colspan=2 | Kk.
-!colspan=2 | Kvk.
-!colspan=2 | Hk.
-|-
-|'''Beyging''' || Veik || Sterk || Veik || Sterk || Veik || Sterk
-|-
-|'''Tala''' || et./ft. || et./ft. || et./ft. || et./ft. || et./ft. || et./ft.
-|-
-|'''Endingar í ef. et. og nf. ft.''' || -a/-ar&nbsp;(hani)<br />-a/-ur&nbsp;(nemandi)<br /> || -s/-ar&nbsp;(hestur)<br />-s/-ir&nbsp;(gestur)<br />-ar/-ir&nbsp;(staður)<br />-ar/-ar&nbsp;(höfundur) || -u/-ur&nbsp;(vísa)<br />-i/ar&nbsp;(lygi) || -ar/-ar&nbsp;(skál)<br />-ar/-ir&nbsp;(mynd)<br />-ar/-ur&nbsp;(bók) || -a/-u&nbsp;(auga) || -s/-&nbsp;(borð)
-|-
-|}
-Taflan sýnir endingar kennifalla nafnorða og falla flest nafnorð undir þessa flokkun en þó ekki öll, t.d ''sykur, gleði'' o.fl. Óreglulega beygingu hafa sex sterk karlkynsorð; ''faðir, bróðir, vetur, fótur, fingur'' og ''maður''. Nokkur sterk kvenkynsorð hafa einnig óreglulega beygingu; ''hönd, kýr, ær, sýr, mús, lús, móðir, dóttir, systir, mær (mey)''.
-'''[[Stofn nafnorðs]]''' er sá orðhluti þess sem er sameiginlegur öllum föllum. T.d. er orðhlutinn ''hest'' stofn orðsins ''hestur'' eins og sést af fallbeygingunni; ''hest''-ur, ''hest''-, ''hest''-i, ''hest''-s.
 == Tengt efni ==