„Skjálfandafljót“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Gesturpa (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
 
Gesturpa (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
'''Skjálfandafljót''' er jökulfljót sem á uppruna sinn í norðvestur hluta Vatnajökuls, nánar tiltekið í Vonarskarði sem er á milli Vatnajökuls og Tungnafellsjökuls og fellur til sjávar í botni Skjálfanda. Fljótið er um 180 km. á lengd og er það því fjórða lengsta vatnsfall á Íslandi. Vatnið í fljótinu er ekki eingöngu jökulvatn heldur rennur mikið af Lindarvatni í það undan Ódáðahrauni. Þetta gerir það að verkum að fiski er það fært að ganga upp í fljótið og er umtalsverð silungs - og laxveiði. Einnig gengur fiskurinn upp í margar af þverám þess.
'''Skjálfandafljót''' er jökulfljót sem á uppruna sinn í norðvestur hluta Vatnajökuls, nánar tiltekið í Vonarskarði sem er á milli Vatnajökuls og Tungnafellsjökuls og fellur til sjávar í botni Skjálfanda. Fljótið er um 180 km. á lengd og er það því fjórða lengsta vatnsfall á Íslandi. Vatnið í fljótinu er ekki eingöngu jökulvatn heldur rennur mikið af Lindarvatni í það undan Ódáðahrauni. Þetta gerir það að verkum að fiski er það fært að ganga upp í fljótið og er umtalsverð silungs - og laxveiði. Einnig gengur fiskurinn upp í margar af þverám þess.


== Leið fljótsins ==

Eftir að hafa runnið norður eftir Sprengisandi fellur fljótið niður Bárðardal og hefur það verið íbúum dalsins umtalsverður farartálmi í gegnum tíðina. Goðafoss, einn af þekktari fossum landsins er staðsettur í Skjálfandafljóti neðst í Bárðardal. Þar fellur það fram af brún sem er á bilinu 9-17 metra há niður í þröngt gil. Nokkrum kílómetrum neðar klofnar fljótið í tvennt og umvefur þar Þingey, hinn forna þingstað héraðsins sem Þingeyjarsýslur eru skírðar eftir. Meginkvíslin liggur vestan við eynna en báðar falla kvíslarnar í fossum niður í Skipapoll, Barnafoss að vestanverðu, Ullarfoss að austanverðu.
Eftir að hafa runnið norður eftir Sprengisandi fellur fljótið niður Bárðardal og hefur það verið íbúum dalsins umtalsverður farartálmi í gegnum tíðina. Goðafoss, einn af þekktari fossum landsins er staðsettur í Skjálfandafljóti neðst í Bárðardal. Þar fellur það fram af brún sem er á bilinu 9-17 metra há niður í þröngt gil. Nokkrum kílómetrum neðar klofnar fljótið í tvennt og umvefur þar Þingey, hinn forna þingstað héraðsins sem Þingeyjarsýslur eru skírðar eftir. Meginkvíslin liggur vestan við eynna en báðar falla kvíslarnar í fossum niður í Skipapoll, Barnafoss að vestanverðu, Ullarfoss að austanverðu.
Norður frá Skipapolli liðast fljótið eftir miklu flatlendi það sem eftir er leiðarinnar til sjávar. Sökum þess hversu flatt svæðið er norður af Skipapolli þá hefur fljótið átt það til að flæða yfir bakka sína í vorleysingum og annarri hlákutíð. Síðast gerðist þetta í febrúar árið 2004 en þá ollu flóð í fljótinu töluverðu tjóni á vegum á svæðinu. Rauf meðal annars skarð í þjóðveg 85 og sleit vegasamband nokkurra bæa í Köldukinn við umheiminn.
Norður frá Skipapolli liðast fljótið eftir miklu flatlendi það sem eftir er leiðarinnar til sjávar. Sökum þess hversu flatt svæðið er norður af Skipapolli þá hefur fljótið átt það til að flæða yfir bakka sína í vorleysingum og annarri hlákutíð. Síðast gerðist þetta í febrúar árið 2004 en þá ollu flóð í fljótinu töluverðu tjóni á vegum á svæðinu. Rauf meðal annars skarð í þjóðveg 85 og sleit vegasamband nokkurra bæa í Köldukinn við umheiminn.

Útgáfa síðunnar 11. október 2006 kl. 13:10

Skjálfandafljót er jökulfljót sem á uppruna sinn í norðvestur hluta Vatnajökuls, nánar tiltekið í Vonarskarði sem er á milli Vatnajökuls og Tungnafellsjökuls og fellur til sjávar í botni Skjálfanda. Fljótið er um 180 km. á lengd og er það því fjórða lengsta vatnsfall á Íslandi. Vatnið í fljótinu er ekki eingöngu jökulvatn heldur rennur mikið af Lindarvatni í það undan Ódáðahrauni. Þetta gerir það að verkum að fiski er það fært að ganga upp í fljótið og er umtalsverð silungs - og laxveiði. Einnig gengur fiskurinn upp í margar af þverám þess.


Leið fljótsins

Eftir að hafa runnið norður eftir Sprengisandi fellur fljótið niður Bárðardal og hefur það verið íbúum dalsins umtalsverður farartálmi í gegnum tíðina. Goðafoss, einn af þekktari fossum landsins er staðsettur í Skjálfandafljóti neðst í Bárðardal. Þar fellur það fram af brún sem er á bilinu 9-17 metra há niður í þröngt gil. Nokkrum kílómetrum neðar klofnar fljótið í tvennt og umvefur þar Þingey, hinn forna þingstað héraðsins sem Þingeyjarsýslur eru skírðar eftir. Meginkvíslin liggur vestan við eynna en báðar falla kvíslarnar í fossum niður í Skipapoll, Barnafoss að vestanverðu, Ullarfoss að austanverðu. Norður frá Skipapolli liðast fljótið eftir miklu flatlendi það sem eftir er leiðarinnar til sjávar. Sökum þess hversu flatt svæðið er norður af Skipapolli þá hefur fljótið átt það til að flæða yfir bakka sína í vorleysingum og annarri hlákutíð. Síðast gerðist þetta í febrúar árið 2004 en þá ollu flóð í fljótinu töluverðu tjóni á vegum á svæðinu. Rauf meðal annars skarð í þjóðveg 85 og sleit vegasamband nokkurra bæa í Köldukinn við umheiminn. Ós fljótsins var lengi vel upp við Ógöngufjall sem er nyrsta fjall Kinnarfjalla. Hinsvegar var ósinn færður fyrir nokkrum áratugum, umtalsvert austar. Við þessa framkvæmd varð til nokkuð stór lón upp við fjallið þar sem eru kjöraðstæður til silungsveiði þar sem engin straumur er í vatninu. En á þeim tíma sem liðin ef frá þessari framkvæmd hefur sandfjara sem var lengi þar sem Ógöngufjall stendur út í sjó, horfið og telja menn að það orsakist af því að framburðar Skjálfandafljóts njóti ekki lengur við. Á síðustu árum hafa hins vegar hafa verið uppi um það hugmyndir um að færa ósinn aftur upp að fjallinu þar sem hann hefur verið að færast austur á bóginn. Sumir óttast jafnvel að hann kunni að fara það nálægt ósum Laxár í Aðaldal að það spilli laxagengd.

Heimildir