„Bayeux-refillinn“: Munur á milli breytinga
Makecat-bot (spjall | framlög) m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: sh:Tapiserija iz Bayeuxa |
|||
Lína 47: | Lína 47: | ||
[[Flokkur:Listasaga]] |
[[Flokkur:Listasaga]] |
||
[[Flokkur:Saga Englands]] |
[[Flokkur:Saga Englands]] |
||
[[af:Tapyt van Bayeux]] |
|||
[[ang:Baius tæpped]] |
|||
[[ar:نسيج بايو]] |
|||
[[be:Дыван з Баё]] |
|||
[[be-x-old:Дыван з Баё]] |
|||
[[bg:Гоблен от Байо]] |
|||
[[br:Pallenn-moger Bayeux]] |
|||
[[ca:Tapís de Bayeux]] |
|||
[[cs:Tapisérie z Bayeux]] |
|||
[[cy:Brodwaith Bayeux]] |
|||
[[da:Bayeux-tapetet]] |
|||
[[de:Teppich von Bayeux]] |
|||
[[en:Bayeux Tapestry]] |
|||
[[eo:Tapiŝo de Bayeux]] |
|||
[[es:Tapiz de Bayeux]] |
|||
[[et:Bayeux' vaip]] |
|||
[[eu:Bayeuxko tapiza]] |
|||
[[fi:Bayeux’n seinävaate]] |
|||
[[fr:Tapisserie de Bayeux]] |
|||
[[ga:Taipéis Bayeux]] |
|||
[[he:שטיח באייה]] |
|||
[[hr:Tapiserija iz Bayeuxa]] |
|||
[[hu:Bayeux-i kárpit]] |
|||
[[it:Arazzo di Bayeux]] |
|||
[[ja:バイユーのタペストリー]] |
|||
[[la:Tapete Baiocense]] |
|||
[[nl:Tapijt van Bayeux]] |
|||
[[nn:Bayeuxteppet]] |
|||
[[no:Bayeux-teppet]] |
|||
[[pl:Tkanina z Bayeux]] |
|||
[[pt:Tapeçaria de Bayeux]] |
|||
[[ru:Гобелен из Байё]] |
|||
[[sh:Tapiserija iz Bayeuxa]] |
|||
[[simple:Bayeux Tapestry]] |
|||
[[sl:Tapiserija iz Bayeuxa]] |
|||
[[sr:Таписерија из Бајеа]] |
|||
[[stq:Teppich fon Bayeux]] |
|||
[[sv:Bayeuxtapeten]] |
|||
[[th:ผ้าปักบายู]] |
|||
[[tr:Bayeux işlemesi]] |
|||
[[uk:Гобелен з Байо]] |
|||
[[zh:贝叶挂毯]] |
Útgáfa síðunnar 9. mars 2013 kl. 07:11
Bayeux-refillinn – (borið fram: bæjö-refillinn) – er 70 metra langt og um 50 cm breitt refilsaumað klæði, sem sýnir orrustuna við Hastings árið 1066. Refillinn er varðveittur í safni skammt frá dómkirkjunni í Bayeux í Normandí, en var áður í dómkirkjunni þar.
Um refilinn
Bayeux-refillinn var líklega gerður samkvæmt pöntun frá Odo biskupi af Bayeux, sem var hálfbróðir Vilhjálms sigursæla. Talið er að hann hafi verið saumaður í nunnuklaustri á Englandi. Á reflinum er aðdragandi orrustunnar við Hastings og orrustan sjálf sýnd í myndasöguformi, sem var skiljanlegt öllum almenningi. Tilgangurinn hefur verið að halda á lofti þessum sögulega atburði, auk þess sem það hafði áróðursgildi að sýna atburðina frá sjónarhóli sigurvegaranna.
Fram á 19. öld töldu flestir að kona Vilhjálms, Matthildur af Flæmingjalandi, hefði látið sauma refilinn, og var hann í Frakklandi oft kallaður „refill Matthildar drottningar“. Nú eru flestir þeirrar skoðunar að Odo biskup hafi pantað hann. Fyrir því eru einkum þrenn rök: 1) Refillinn var eign dómkirkjunnar í Bayeux, sem Odo lét byggja. 2) Þrír af fylgismönnum Odos sem nefndir eru í Dómsdagsbókinni ensku, eru sýndir á reflinum. 3) Refillinn gæti hafa verið sýndur fyrst við vígslu dómkirkjunnar 1077. Fram hafa komið fleiri kenningar, t.d. að Edit af Wessex, ekkja Játvarðar góða, hafi látið gera hann. Á reflinum er skýringartexti á latínu, og koma fram í honum fornensk orð, sem benda til að refillinn sé enskt verk. Enskur útsaumur (Opus Anglicanum) var víðkunnur á miðöldum. Þá hafa slíkir reflar verið algengir, en yfirleitt í smærri stíl – styttri.
Bayeux-refillinn hefur líklega varðveist af því að hann var svo langur, að hann var aðeins hengdur upp við hátíðlegustu tækifæri.
Eftirgerð í fullri stærð var árið 1886 sett upp í safni í Reading á Englandi.
Árið 2000 hóf hópur útsaumskvenna í Álaborg í Danmörku að gera nákvæma eftirmynd, með upprunalegum aðferðum og jurtalituðu garni. Í febrúar 2010 vantaði 20 metra upp á að verkinu væri lokið.
Tengt efni
Heimildir
- Björn Th. Björnsson: „Byrt á borða.“ Aldateikn, Mál og menning, Rvík 1973, 49–92.
- Mogens Rud: Bayeux Tapetet og slaget ved Hastings 1066. Christian Ejlers Forlag, Kbh. 1996. ISBN 87-7241-704-8.
- Mogens Rud: Ælfgyva og andre gåder i Bayeux-tapetet. Christian Ejlers Forlag, Kbh. 2006. ISBN 87-7241-112-0.
- Fyrirmynd greinarinnar var „Bayeux-tapetet“ á dönsku útgáfu Wikipedia. Sótt 18. október 2010.
Tenglar
erlendir
- Bayeux.dk - Um nákvæma danska eftirgerð refilsins.
- Um Bayeux-refilinn og um eftirgerðina í Reading. — Á ensku.
Myndefni
-
Skip Haralds Guðinasonar siglir yfir Ermarsund.
-
Normannskir riddarar sækja fram.
-
Hermenn Vilhjálms ráðast á kastala í Bretagne.
-
Halastjarna Halleys birtist á himni.
-
Vilhjálmur í hásæti sínu.