„Núllbaugur“: Munur á milli breytinga
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við bs:Grinički meridijan |
|||
| Lína 12: | Lína 12: | ||
[[Flokkur:Landmælingar]] |
[[Flokkur:Landmælingar]] |
||
[[af:Greenwich-meridiaan]] |
|||
[[ar:خط غرينتش]] |
|||
[[ast:Meridianu de Greenwich]] |
|||
[[az:Qrinviç meridianı]] |
|||
[[be:Грынвіцкі мерыдыян]] |
|||
[[be-x-old:Грынвіцкі мэрыдыян]] |
|||
[[bg:Начален меридиан]] |
|||
[[bs:Grinički meridijan]] |
[[bs:Grinički meridijan]] |
||
[[ca:Meridià de Greenwich]] |
|||
[[cs:Základní poledník]] |
|||
[[da:Nulmeridianen]] |
|||
[[de:Nullmeridian]] |
|||
[[dsb:Nulowy meridian]] |
|||
[[en:Prime meridian (Greenwich)]] |
|||
[[eo:Grenviĉa Meridiano]] |
|||
[[es:Meridiano de Greenwich]] |
|||
[[et:Algmeridiaan]] |
|||
[[eu:Greenwich meridianoa]] |
|||
[[fa:نصفالنهار مبدأ]] |
|||
[[fo:Greenwichmeridianin]] |
|||
[[fr:Méridien de Greenwich]] |
|||
[[fy:Nulmeridiaan]] |
|||
[[gl:Meridiano de Greenwich]] |
|||
[[he:קו גריניץ']] |
|||
[[hi:मध्याह्न रेखा]] |
|||
[[hr:Grinički meridijan]] |
|||
[[hsb:Nulowy meridian]] |
|||
[[ht:Premye meridyen]] |
|||
[[hu:Nullmeridián]] |
|||
[[hy:Զրոյական միջօրեական]] |
|||
[[id:Meridian utama]] |
|||
[[it:Meridiano di Greenwich]] |
|||
[[ja:グリニッジ子午線]] |
|||
[[jv:Meridian Utama]] |
|||
[[ka:გრინვიჩის მერიდიანი]] |
|||
[[ko:본초 자오선]] |
|||
[[lv:Griničas meridiāns]] |
|||
[[mk:Нулти меридијан]] |
|||
[[ms:Meridian Perdana]] |
|||
[[nl:Meridiaan van Greenwich]] |
|||
[[nn:Nullmeridianen]] |
|||
[[no:Nullmeridianen]] |
|||
[[pl:Południk zerowy]] |
|||
[[pt:Meridiano de Greenwich]] |
|||
[[ru:Гринвичский меридиан]] |
|||
[[simple:Prime Meridian]] |
|||
[[sk:Greenwichský poludník]] |
|||
[[sq:Meridiani i Griniçit]] |
|||
[[sr:Гринички меридијан]] |
|||
[[sv:Nollmeridian]] |
|||
[[th:เส้นไพรม์เมอริเดียน]] |
|||
[[tl:Unang Katanghalian]] |
[[tl:Unang Katanghalian]] |
||
[[tr:Baş meridyen]] |
|||
[[uk:Гринвіцький меридіан]] |
|||
[[vi:Kinh tuyến gốc]] |
|||
[[zh:本初子午線]] |
|||
Útgáfa síðunnar 7. mars 2013 kl. 22:02
Núllbaugur[1] (einnig Greenwich-núllbaugur, Greenwich-baugur[1] eða grunnbaugur lengdar[1]) er sá lengdarbaugur sem allir aðrir lengdarbaugar jarðarinnar eru miðaðir við, hann hefur lengdargráðuna 0 og liggur í gegnum Royal Greenwich Observatory í Greenwich á Englandi. Daglínan (sem er ekki bein eins og núllbaugurinn) er svo staðsett í námunda við 180. lengdargráðu.
Saga
Ólíkt breiddargráðu er enginn náttúruleg miðlína fyrir lengdargráður á borð við miðbaug, þannig að velja þurfti viðmiðunarpunkt. Breskir landfræðingar og vísindamenn völdu að nota Greenwich, en aðrir punktar voru valdir víða um jörðina, þar á meðal Ferro, Róm, Kaupmannahöfn, Jerúsalem, St. Pétursborg, Písa, París og Philadelphia. Árið 1884 var að frumkvæði Chester A. Arthurs forseta Bandaríkjanna haldin Alþjóðleg núllbaugsráðstefna þar sem meðal annars var ákveðið að öll lönd heims skyldu nota Greenwich sem núllbaug. San Domingo (nú Dóminíska lýðveldið) greidda atkvæði á móti ályktuninni og Frakkland og Brasílía sátu hjá. Frakkland tók ekki upp Greenwich-núllbaug fyrr en 1911.