Salt

Saltkristall

Borðsalt eða matarsalt er salt notað til að bragðbæta mat. Aðalefni þess (97-99%) er natríumklóríð (efnatákn NaCl), en það inniheldur oftast snefil af öðrum efnum, t.d. kalíumjoðíði (KI) og efnum sem hindra myndun kekkja. Bergsalt (steinsalt) er unnið úr saltnámum víða í Evrópu, en sjávarsalt er unnið úr sjó.

Joði er oft bætt í borðsalt en joðmagnið er misjafnt eftir markaðssvæðum og er tekið mið af því hve almennur joðskortur er á þeim svæðum þar sem selja á saltið. Sumstaðar er flúor og járni einnig bætt í borðsalt.

Aðeins um 17% af öllu því salti sem unnið er í heiminum er borðsalt, afgangurinn er iðnaðarsalt fer til iðnaðarframleiðslu af ýmsu tagi eða er notaður við hálkueyðingu. Í Evrópu er hlutfallið enn lægra en aðeins 3% af evrópskri saltframleiðslu er borðsalt. Gerðar eru mun strangari kröfur til hreinleika og efnainnihalds borðsalts en iðnaðarsalts og það er því mun dýrara.

Borðsalt er ýmist talið fínt eða gróft, eftir stærð saltkristalla. Flögusalt er gróft salt sem myndar flata, óreglulega kristalla. Sem dæmi um það má nefna Maldon-salt.

Saltmálið

Í janúar 2012 var upplýst í íslenskum fjölmiðlum að salt sem Ölgerðin og áður Danól hafði flutt inn að minnsta kosti frá 1998 og selt til fjölda fyrirtækja í matvælaiðnaði var ekki borðsalt, heldur iðnaðarsalt, sem ekki þarf að standast sömu kröfur og salt sem ætlað er til manneldis. Forsvarsmenn Ölgerðarinnar kváðust ekki hafa vitað að saltið væri ekki ætlað til neyslu.

Tengill

• Salt; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1954
• Saltvinnslueyjan Ibíza; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1953
• Saltverksmiðja á Reykjanesi; grein í Morgunblaðinu 1981