„Roald Amundsen“: Munur á milli breytinga
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: pms:Roald Amundsen |
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við yi:ראאלד אמונדסען; breyti: kk:Руаль Амундсен |
||
Lína 72: | Lína 72: | ||
[[jv:Roald Amundsen]] |
[[jv:Roald Amundsen]] |
||
[[ka:რუალ ამუნდსენი]] |
[[ka:რუალ ამუნდსენი]] |
||
[[kk: |
[[kk:Руаль Амундсен]] |
||
[[ko:로알 아문센]] |
[[ko:로알 아문센]] |
||
[[ku:Roald Amundsen]] |
[[ku:Roald Amundsen]] |
||
Lína 135: | Lína 135: | ||
[[war:Roald Amundsen]] |
[[war:Roald Amundsen]] |
||
[[xal:Амундсен, Руаль]] |
[[xal:Амундсен, Руаль]] |
||
[[yi:ראאלד אמונדסען]] |
|||
[[yo:Roald Amundsen]] |
[[yo:Roald Amundsen]] |
||
[[zh:罗尔德·亚孟森]] |
[[zh:罗尔德·亚孟森]] |
Útgáfa síðunnar 5. febrúar 2013 kl. 08:51
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (16. júlí, 1872 – 18. júní?, 1928) var norskur landkönnuður sem varð frægur fyrir könnun heimskautasvæðanna. Hann stýrði Suðurskautsleiðangrinum 1910–1912, sem var sá fyrsti til að ná Suðurpólnum.
Hann var af fjölskyldu norskra útgerðarmanna og skipstjóra í Borge nálægt Osló í Noregi. Hann heyrði um ferð Fridtjof Nansens yfir Grænland árið 1888 og las líka æviágrip breskra landkönnuða og ákvað að verða sjálfur landkönnuður.
Fyrstu leiðangrarnir
Amundsen gekk til liðs við Belgíska Suðurskautsleiðangurinn (1897–1899) sem annar stýrimaður. Skip þeirra, Belgica, varð það fyrsta sem eyddi heilum vetri á Suðurskautslandinu. Skipstjóri var Adrien de Gerlache. Um borð var einnig bandarískur læknir, Frederick Cook. Cook þessi bjargaði áhöfninni frá skyrbjúg, sem reyndist mikilvæg lexía fyrir framtíðarleiðangra Roalds.
Árið 1903 stjórnaði Amundsen fyrsta leiðangrinum sem fór norðvesturleiðina frá Atlantshafi til Kyrrahafs ásamt sex öðrum á skipinu Gjøa. Leið þeirra lá um Baffinsflóa, Lancaster- og Peel-sund, James Ross-sund og Rae-sund og voru þeir tvö ár við rannsóknir á landi og ís á svæði umhverfis það sem nú kallast Gjoa Haven í Nunavut í Kanada.