„Hanveldið“: Munur á milli breytinga
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: ckb:بنەماڵەی هان |
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: als:Han-Dynastie Breyti: ckb:بنەماڵەی ھان |
||
Lína 17: | Lína 17: | ||
{{Link FA|zh}} |
{{Link FA|zh}} |
||
[[als:Han-Dynastie]] |
|||
[[an:Dinastía Han]] |
[[an:Dinastía Han]] |
||
[[ar:مملكة هان]] |
[[ar:مملكة هان]] |
||
Lína 30: | Lína 31: | ||
[[bs:Han (dinastija)]] |
[[bs:Han (dinastija)]] |
||
[[ca:Dinastia Han]] |
[[ca:Dinastia Han]] |
||
[[ckb:بنەماڵەی |
[[ckb:بنەماڵەی ھان]] |
||
[[cs:Dynastie Chan]] |
[[cs:Dynastie Chan]] |
||
[[cv:Хань (ăру)]] |
[[cv:Хань (ăру)]] |
Útgáfa síðunnar 8. nóvember 2012 kl. 19:22
Hanveldið (hefðbundin kínverska: 漢朝; einfölduð kínverska: 汉朝; pinyin: Hàn Cháo; Wade-Giles: Han Ch'ao; 206 f.Kr. - 220 e.Kr.) var keisaraveldi sem fylgdi á eftir Kinveldinu og kom á undan Konungsríkjunum þremur í Kína. Hanveldið var ættarveldi stofnað af Liu Bang af hinni valdamiklu Liu-ætt. Til þessa dags talar meirihluti Kínverja um sig sem Han-kínverja.
Á tímum Hanveldisins varð Kína konfúsískt ríki og landbúnaður, verslun og iðnaður blómstraði. Íbúafjöldi ríkisins náði yfir 55 milljónir. Um leið náðu áhrif ríkisins til Kóreu, Mongólíu, Víetnam, Japans og Mið-Asíu. Á tímum Hanveldisins varð Silkivegurinn til þar sem kínverskt silki var flutt vestur á bóginn.
Tímabil Hanveldisins skiptist í tvennt: Fyrra Hanveldið eða Vestur-Hanveldið með höfuðborg í Chang'an (204 f.Kr. - 24 e.Kr.) og Síðara Hanveldið eða Austur-Hanveldið með höfuðborg í Luoyang (25 - 220 e.Kr.).
Hrun Hanveldisins stafaði af ýmsum þáttum, ekki síst slæmum aðbúnaði bænda og miklum völdum landeigenda, ásamt útbreiðslu taóisma sem boðaði jafnrétti. Á endanum hrundi miðstjórnin og einstakir stríðsherrar tóku völdin í sínar hendur. Eftir 220 söfnuðust völdin á þrjú konungsríki Cao Wei, Shu Han og Sun Wu.