„Tómatur“: Munur á milli breytinga
m Vélmenni: Bæti við: iu:ᒥᓗᑦᓱᑳᒐᖅ, my:ခရမ်းချဉ်ပင်, co:Pumata |
HerculeBot (spjall | framlög) m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: ba:Помидор Breyti: hu:Paradicsom (növényfaj) |
||
Lína 42: | Lína 42: | ||
[[ast:Tomate]] |
[[ast:Tomate]] |
||
[[az:Pomidor]] |
[[az:Pomidor]] |
||
[[ba:Помидор]] |
|||
[[bar:Paradeiser]] |
[[bar:Paradeiser]] |
||
[[bat-smg:Tuomats]] |
[[bat-smg:Tuomats]] |
||
Lína 80: | Lína 81: | ||
[[hsb:Tomata]] |
[[hsb:Tomata]] |
||
[[ht:Tomat]] |
[[ht:Tomat]] |
||
[[hu:Paradicsom ( |
[[hu:Paradicsom (növényfaj)]] |
||
[[hy:Լոլիկ]] |
[[hy:Լոլիկ]] |
||
[[id:Tomat]] |
[[id:Tomat]] |
Útgáfa síðunnar 13. janúar 2012 kl. 06:53
Tómatur | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ávextir tómataplöntu
| ||||||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||||||
Solanum lycopersicum Carolus Linnaeus |
Tómatur er ber tómatplöntu (fræðiheiti: Solanum lycopersicum) sem er einær jurt af náttskuggaætt. Tómatplantan verður að jafnaði 1-3 m há. Þótt tómatar séu ber litið til grasafræðinnar og þar af leiðandi undirflokkur ávaxta, eru þeir einnig flokkaðir sem grænmeti samkvæmt næringarfræðinni. Hugtakið „grænmeti“ er einungis hugtak í matargerð og því er tómatur bæði ber og grænmeti.
Um orðið tómatur
Tómaturinn kom fyrst til Evrópu með Spánverjum, en á spænsku heitir ávöxturinn tomate og sést fyrst nefndur á bókum árið 1532. Orðið tómatur er þó komið úr aztekísku en á því máli heitir ávöxturinn tómatl. Á ítölsku nefnist ávöxturinn pomadore, gullepli, en undir því nafni gekk ávöxturinn víða fyrst í stað. Af þeim sökum halda menn að tómatafbrigðið sem Evrópubúar kynntust fyrst hafi verið gult. Reynt var að nefna tómatinn á íslensku rauðaldin, en það nýyrði festist ekki við hann. [1]